Sytuacja innych nacji w RON

[Narya]

Czy idea tolerancji rzeczywiście miała się w RON dobrze, czy była to mistyfikacja, albo odnosiła się tylko do wierzeń? A może zrodził się nacjonalizm narodu szlacheckiego albo Polaków czy Litwinów do innych nacji? Jak mieli się Turcy w RON, na Wołyniu, Podolu, etc w oczach szlachty, która traktowała swój kraj za przedmurze chrześcijaństwa i walki z Turkami? Jak wyglądały relacje różnych narodów w jednym państwie? Jak wreszcie wyjaśnić fenomen istnienia tak wielobarwnego państwa na tle narodowościowym? Co nie co w moim artykule (jak coś się nie spodoba, to skomentuje, nie jestem Alfą i Omegą przecież ) : http://www.historia.org.pl/index.php?id=narodyludyron

[Tofik]

https://forum.historia.org.pl/viewtopic.php?t=5574 <- pomocny temat.

Jak mieli się Turcy w RON, na Wołyniu, Podolu, etc w oczach szlachty, która traktowała swój kraj za przedmurze chrześcijaństwa i walki z Turkami?

Turków raczej na próżno szukać w RON, no chyba, że jako Karaimów lub pośród Kozaków (którzy Rusinami byli "tylko w większości", nie wszyscy Kozacy byli Rusinami). Prędzej Tatarów (w WKL, jak wiadomo), a sytuacja tychże (pod względem prawnym) nie była wesoła - że wspomnę o konstytucjach mówiących o zakazie małżeństw mieszanych (chrześcijanin z muzułmanką i odwrotnie; nie odbyło się to zapewne bez zgody samych Tatarów), czy zakazie pełnienia funkcji rotmistrza przez Tatara w chrześcijańskiej chorągwi (z kolei chrześcijanie nie mogli służyć w tatarskich chorągwiach). Inna sprawa, że było to rzadko przestrzegane, nawet na wysokich szczeblach (vide wojsko Krzysztofa Radziwiłła).

Z pewnością, Polacy nie tolerowali wszystkiego co obce, że wspomnę np. o zagranicznym "noszeniu się" Henryka Walezego.

[Narya]

Tatarzy byli hospodarscy i Kozacy, poza Turkami byli jeszcze Ormianie no i wspomniani już Karaimi. I to bardziej na Wołyniu, Podolu, Rusi Czerwonej (tej od Kazimierza Wielkiego).

[Pancerny]

Zauważyłem, iż szlachta polska/litewska odnosiła do Tatarów litewskich w specyficzny sposób, po prostu zaakceptowali Tatarów jako obywateli RON - u, a to dlatego, że osadził ich książę, a dwa, że służyli w armii, a wiadomo szlachta ceniła ludzi wojennych.

[secesjonista]

William Lithgow pisząc o sytuacji Szkotów w Polsce stwierdził, iż nasz kraj jest:

"... raczej matką i karmicielką dla młodzieży ze Szkocji, którz rok rocznie przysyła się tutaj w wielkich ilościach, niż właściwą matką dla swoich własnych potomków",

jako i też:

"pierwszym początkiem wszystkiego najlepszego bogactwa naszego kupiectwa, a przynajmniej przeważnej jego części".

Patrząc zaś na to jakie sumy od niektórych Szkotów zebrano; kiedy ogłoszono podatek na rzecz Stuartów; rzeczywiście niezgorzej im się powodziło.

[secesjonista]

Tatarzy byli hospodarscy i Kozacy,

(...)

tyle, że z tym podziałem nie wszyscy się zgadzają.

Ówcześnie podział był troisty, czyż nie było tak,że w świetle Statutów pisano o "Tatarach zacnego narodu":

czyli o murzach, kniaziach i noszących tytuł ułanów, oraz o dwu innych grupach co to: "przywilejowymi im

nadanymi nie są przypuszczeni do wolności szlacheckich".

A czy Tatarzy hospodarscy i Tatarzy-kozacy różnili się pod względem praw politycznych, pozycji przed sądami czy

wreszcie obciążeń fiskalnych?

W latach 1607-1650; jeśli nie liczyć stanowienia praw co do podatków; powstało osiem konstytucji w tytule mających

słowo: "Tatarzy". Jak ich w świetle tych praw widziano?

Jakie obciążenia wojskowe ciążyły na Tatarach i na których?

[Kadrinazi]

Litewscy Tatarzy byli zobowiązani do stawania jako pospolite ruszenie, w ramach swoich ściahów. Generalnie jednak starano się tego unikać, za to chętnie zaciągano ich do jazdy kozackiej i lekkiej, w specyficzny nawet sposób omijając czy wręcz ignorując ustawy sejmowe zakazujące Tatarom pełnienia funkcji oficerskich w armii.

[secesjonista]

Nacja szkocka całkiem dobrze zaaklimatyzowała się w naszym kraju, pomimo występujących czasem niechętnych im głosów, spowodowanych konkurencyjnością ich aktywności gospodarczej. Mieszczanie szkoccy, którzy w dość trudnym dla nich okresie czasu, uzyskali prawo osiedlenia się w Kiejdanach, ufundowali stypendium dla litewskich studentów chcących studiować na uniwersytecie w Edynburgu.

/za: E. Bagińska "Edukacja kaznodziejów ewangelicko-reformowanych na Litwie w XVII wieku", "Studia Podlaskie", t. XX, Białystok 2012/