Dlaczego Bismarck przestał być kanclerzem?

[Narya]

To jest dla mnie zagadka.

Zaczęło się od kwestii ustawy antysocjalistycznej. Okazało się, że Reichstag ustawę Bismarcka odrzucił, doszło do wyborów, socjaldemokraci zdobyli ogrom mandatów na poziom stronnictwa legalnego, Bismarck próbował się dogadać z Windthorstem, którą to rozmowę cesarz spostrzegł jako nielojalną i odwołał Bismarcka z urzędu kanclerza.

Genialny polityk, który pokonał Austrię, Rosję i Francję by zjednoczyć Niemcy i zbudował nową potęgę europejską w niemal wszystkich dziedzinach życia państwa został tak łatwo odsunięty od władzy. To jest niepojęte i jak dla mnie trochę zagadkowe.

[FSO]

Witam,

dla mnie Bismarck jest jednym z geniuszy politycznych XIX w, który widzial zagrożenia plynące ze zmieniającego się otoczenia. Jego dzialania byly conajmniej nieszablonowe.

Moje podejrzenie jest takie, że za odwolaniem stal cesarz, któremu polityka Bismarcka polegajaca na zbliżaniu się z każdym z kim mial zbieżne interesy z jednej a z drugiej przyjaźni i z Rosją i Francja i Anglia i A-W nie podobala się za bardzo. Znalazl wiarygodny pretekst i "pomógl mu" w odwolaniu.

Nie pamiętam gdzie, komu i kiedy [1895?] powiedzial, że nie minie 20 lat po jego śmierci a cesarstwo zniknie z mapy Europy - nie pomylil się wiele.

pozdr

[amon]

Warto w tym miejscu zacytować samego cesarza Wilhelma II : " Tylko troska o zdrowie księcia Bismarcka ." skłoniła go do udzielenia dymisji . Tajemnica poliszynela było to że wnuk Wilhelma I nie darzył sympatią kanclerza .

Baronowa Spitzemberg napisała w swoim dzienniku 19 marca 1890 roku ; " Rzesza Niemiecka , Wilhelmstrasse 77 bez Bismarcka - nasze pokolenie nie może tego pojąć " Tylko czy warto wylewać łzy nad człowiekiem który 28 letnią , ciężką służbą zapewnił współczesnym dobrobyt i dumę z sukcesów II Rzeszy ? Po prostu przyszedł czas na zmiany , i młody cesarz miał do tego pełne prawo , a nawet obowiązek .

[secesjonista]

Dnia 12.10.2008 o 00:04, Narya napisał:

Okazało się, że Reichstag ustawę Bismarcka odrzucił, doszło do wyborów, socjaldemokraci zdobyli ogrom mandatów na poziom stronnictwa legalnego, Bismarck próbował się dogadać z Windthorstem, którą to rozmowę cesarz spostrzegł jako nielojalną i odwołał Bismarcka z urzędu kanclerza.

 

Tyle, że socjaliści nie zdobyli: "ogromu mandatów", zdobyli co prawda przeszło trzy razy więcej niźli w poprzednich latach, ale dla układu sił w parlamencie to jeszcze nie było coś znaczącego.

Liczba mandatów w ostatnich latach kanclerstwa Bismarcka:

(1884 r. / 1887 r.)

Konservative                 78 / 80 
Freikonservative           28 / 41 
Nationalliberale             51 / 99 
Fortschrittspartei             -    -
Liberale Vereinigung       -    -
Freisinn                         67 / 32 
Zentrum                        99 / 98 
Sozialdemokraten         24 / 11
Minderheiten                43 / 33
Sonstige                       7 / 3 

 

w 1890 r.:                     

Konservative                73
Freikonservative          20
Nationalliberale            42
Linksliberale                66
Zentrum                      106
Sozialdemokraten       35
Minderheiten               38
Antisemiten                 5
Deutsche Volkspartei  10      -
Sonstige                      2

 

 

[euklides]

Dnia 12.10.2008 o 00:04, Narya napisał:

To jest dla mnie zagadka.

(...)

 

Z tego co wiem to było kilka powodów upadku Bismarcka, oczywiście jeżeli jego odwołanie można nazwać upadkiem.

Był przeciwnikiem ekspansji kolonialnej Niemiec. Uważał że należy wspierać ambicje kolonialne krajów zachodnioeuropejskich które rywalizują w tej dziedzinie a samemu podsycać wywołane tym animozje i zająć się Europą. Poza tym ambicje kolonialne pociągały za sobą konieczność rozbudowy floty co od razu nastawiało do nich wrogo Anglię. Przy tym Niemcy nie były w stanie wygrać z Anglią wyścigu zbrojeń na morzu bo Anglia mogła sobie pozwolić na  budowę marynarki kosztem wojsk lądowych. Niemcy musiały zbroić również wojska lądowe.

 

Ambicje kolonialne wzięły górę i Bismarck zaczął przeszkadzać. Że miał rację to oczywiste. Tymi koloniami Niemcy długo się nie cieszyli a i państwa zachodnie miały je do czasu. Rozbudowa floty sprowokowała Anglię do aktywnego udziału w PWS. Przy czym w praktyce  flota niemiecka chyba nie na wiele się przydała bo całą wojnę stała bezczynnie.

 

Druga przyczyna była chyba poważniejsza. Chodziło o zboże a konkretnie o żyto. W polityce wewnętrznej Bismarck stworzył coś co niektózy nazywają "wspólnotą żyta i stali". Było to rodzaj sojuszu niemieckich przemysłowców z pruskimi junkrami których główny dochód stanowiła sprzedaż żyta. Jednocześnie podstawą jego polityki ekonomicznej była wolna cena zboża. W końcu lat 1870-tych ceny zboża spadły i w Niemczech zaczęły się nawoływania do wprowadzenia protekcjonizmu w handlu zbożem. W 1879 roku Reichstag coś takiego uchwalił. Bismarck był temu przeciwny bowiem osią jego polityki były dobre stosunki z Rosją a wprowadzenie protekcjonizmu na zboże prowadziło do konfliktu z Rosją, która była najważniejszym jego producentem. Usuwając Bismarcka usunięto przeszkodę na drodze do wprowadzania protekcjonizmu.

 

Tu też miał rację. Gdy go zabrakło stosunki z Rosją się popsuły do takiego stopnia że doszło do PWS.

 

   

[secesjonista]

A ten sprzeciw w jaki sposób Bismarck wyrażał?

Bo w Reichstagu objaśniał dlaczego muszą być takie zmiany wprowadzone:.

"Konflikty wewnętrzne potęgowała zmiana polityki gospodarczej państwa. W maju 1879 roku Bismarck uzasadniał nowe ustawodawstwo w kwestiach gospodarczych i celnych. Słusznie wskazywał, że teoretyczny spór o cła ochronne jest zbyteczny, albowiem idzie tu o ochronę produktów własnego przemysłu (głównie stalowego i rolnictwa) przed zagraniczną konkurencją. Liberalny poseł Lasker zarzucił Bismarckowi, że jego polityka daje przywileje tylko posiadaczom. Kanclerz odrzekł na to, że Lasker prowadzi politykę finansową nędzarza oraz należy do ludzi, o których Pismo Święte mówi: 'nie sieją, nie zbierają plonów nie modlą się, nie przędą, a jednak są odziani - nie powiem jak, ale w każdym razie są ubrani'".

/W. Mommsen "Otto von Bismarck", Lublin 1995/

 

[euklides]

15 godzin temu, secesjonista napisał:

(...)

. Liberalny poseł Lasker zarzucił Bismarckowi, że jego polityka daje przywileje tylko posiadaczom. Kanclerz odrzekł na to, że Lasker prowadzi politykę finansową nędzarza oraz należy do ludzi, o których Pismo Święte mówi: 'nie sieją, nie zbierają plonów nie modlą się, nie przędą, a jednak są odziani - nie powiem jak, ale w każdym razie są ubrani'".

/W. Mommsen "Otto von Bismarck", Lublin 1995/

 

 

Trochę to zagadkowe.

Chodzi tu pewnie o Edwarda Laskera jednego z szefów niemieckiej partii liberalnej, która w swym programie, jak na partię liberalną przystało, miała również wolny handel żytem. Z tego powodu cieszyła się poparciem Bismarcka któremu na tym zależało ze względu na dobre stosunki z Rosją. Jednak w 1879 roku ta partia, czy może raczej jej częśc, zdradziła Bismarcka przez co Reichstag przegłosował protekcjonistyczne cła na żyto. Oczywiście Bismarck na to zareagował.

 

Kiedy mówil o Laskerze że należy do ludzi, o których Pismo Święte mówi: 'nie sieją, nie zbierają plonów nie modlą się, nie przędą, a jednak są odziani - nie powiem jak, ale w każdym razie są ubrani'", mial z pewnością na myśli junkrów pruskich. Z jakichś tradycji protestanckich wynikało że junkrzy ubierali się bardzo nędznie, pewnie jako ci co nie sieją i nie orzą a zbierają. W kościele podczas mszy zajmowali poślednie miejsca zaś poczesne miejsce miał tam najbogatszy chłop w parafii i był też najlepiej ubrany. Oczywiście to w niczym nie podważało ważnej pozycji politycznej junkrów.

 

Tutaj daje się zauważyć że Bismarck na całego zadarł z junkrami, z których zresztą się wywodził. Pewnie walnie się to przyczynilo do jego upadku.

 

Tak rozumiem sens tego cytatu.

 

 

Edytowane 27 Luty 2017 przez euklides

[secesjonista]

Tylko mnie nie chodzi o Laskera, tylko co uzasadniał Bismarck. Prościej: uzasadniał utrzymanie w miarę wolnego handlu czy nowe taryfy?

To o junkrach ubierających się nędznie, potraktuję jako żart...

[euklides]

42 minuty temu, secesjonista napisał:

 co uzasadniał Bismarck. Prościej: uzasadniał utrzymanie w miarę wolnego handlu czy nowe taryfy?

To o junkrach ubierających się nędznie, potraktuję jako żart...

 

Bismarck chciał wolnego handlu. W 1879 roku liberałowie którzy dotąd byli również zwolennikami wolnego handlu oddali głosy za narzuceniem ceł a Bismarck chciał to udaremnić. To był początek jego kłopotów.

 

A o tych junkrach ubierających się nędznie to nie zaden żart. Można to znaleźć nawet w literaturze na przykład u Kirsta. Coś ten Bismarck miał przecież na myśli. Zresztą nędznie to wcale nie znaczy że jak żebrak w łachmanach. 

[secesjonista]

Proponuję założyć odrębny temat i udowodnić w nim na podstawie wspomnień i źródeł ikonograficznych - nędzne ubieranie się junkrów.