Stefan Bobrowski

[Tofik]

Z pewnością jedna z najważniejszych postaci polskich XIX - wiecznych, 22 - letni przywódca powstania styczniowego, jeszcze przed styczniem 1863 r. - jeden z najgorętszych zwolenników jego wywołania. Przeciwnik Langiewicza, co doprowadziło do konfliktu z Adamem Grabowskim, a w dalszej perspektywie pojedynku. 12 kwietnia 1863 r. dochodzi do walki, a właściwie jednego strzału Grabowskiego, który zabija Bobrowskiego.

Jak oceniacie tą postać? Jak oceniacie jego pracę na rzecz zorganizowania walki zbrojnej? Czy musiał stawać do walki z Grabowskim? Czy jego młody wiek go rozgrzesza?

[secesjonista]

Tło konfliktu było nieco inne, wreszcie kiedy Bobrowski dowiedział się o objęciu dyktatury przez Langiewicza, to w liście do Zygmunta Padlewskiego stwierdzał: "Ja odetchnąłem swobodniej. Prawdopodobnie dyktatura ta nie pozostanie li tylko na papierze, gdyż Langiewicz stał się i moralnym dyktatorem kraju (...). Przyjęliśmy kiedyś dla zapewnienia zwycięstwa zasadniczym prawdom rewolucyjnym dyktaturę pana Ludwika,, teraz tym spiesznej powinniśmy powitać kombinację, oddającą ster rządów w ręce człowieka młodego i rzutkiego, któremu dotychczas nic nie ma do zarzucenia". Dopiero kiedy dowiedział się o okolicznościach "przekazania" dyktatury, wystąpił z wnioskiem by napisać w ostrym tonie list do Langiewicza. Tyle, że przecież ostatecznie list nie był skierowany w osobę czy władzę Langiewicza, miał on jedynie zmusić dyktatora, by ten: "odpędził intrygantów". 

A głównym intrygantem miał być właśnie hrabia Adam Grabowski. Ostatecznie list nie trafił do Langiewicza, ten znajdował się już w austriackim areszcie. Zatem został złożony do akt Rady Naczelnej Galicyjskiej. Ktoś go jednak stamtąd wydostał, powielił i rozpropagował. A stało w nim o samym Grabowskim: "Jest to prosty szalbierz i oszust polityczny". Grabowski stanął przed Sądem Honorowym pod przewodnictwem gen. Ignacy Kruszewskiego. Wychodząc Grabowski podał wszystkim rękę, ale Brzozowski swoją cofnął , w efekcie Grabowski wyzwał go na pojedynek. Początkowo Bobrowski wyzwania nie przyjął, ale potem ustanowił sekundantów i ostatecznie do pojedynku doszło w Łaszewie pod Rawiczem.

/za: A.H. Zdanowski "Stefan Bobrowski (1840-1863). Próba biografii"/