Najemnicy

[lurtz88]

Interesuje mnie jak wyglądało w Średniowieczu najmowanie wojsk zaciężnych, jakie nacje słyneły z dobrych najemników, jaki otrzymywali żołd oraz jaki był popyt na ich usługi.... Zapraszam do dyskusji

[Achilles]

Nasuwają mi się pierwsze myśli...

Normanowie na początku swego osadnictwa w południowych Włoszech, w pierwszej połowie XI wieku. Kapua (Pandolfo III) i Neapol (Sergiusz IV) tarły się ze sobą niesłychanie. Początkowo Normanowie pod dowództwem Rajnulfa I Drengota byli po stronie Kapui, lecz z czasem zdecydowali się przejść na stronę domniemanego przeciwnika. Oczywiście oba te ośrodki najmowały przybyszów z północy. W zamian za dobrą walkę i pomoc dawni Wikingowie otrzymali od Sergiusza IV hrabstwo Aversy. Od tego momentu (mając wreszcie własne miejsce) zaczynają się wielkie podboje z strony wojsk najemnych.

Dalej (Hiszpania) - Fryderyk III przeciwko Andegawendom miał rycerzy, którzy po zawarciu w roku 1302 pokoju w Caltabellocie zostały bez pracy. Fakt ten wykorzystał władca bizantyjski Andronik II Paleolog, który dawnym wojownikom katalońskim poddał pod władzę dowódcy Rogerowi de Flor w walce z Turkami.

[Narya]

Basileusowie bizantyjscy korzystali często z usług najemników. Mieli nawet coś w rodzaju gwardii cesarskiej złożonej z najemników, hm, hm, coś w tym rodzaju. Harald Haraldson był członkiem drużyny najemników u cesarza. Miał z tego niezłe profity, a walczył i służył cesarzowi. Jak również jego historia pokazuje, że z dalekich krain ludzie najmowali sie jako płatni wojownicy, a władcy z nich korzystali.

[Regulus]

To była Gwardia Wareska :wink:

Historia tej formacji zaczyna się bodajże za panowania Bazylego II. Włodzimierz Wielki w ramach sojuszu wysłał mu 6 tysięcy bitnych wojowników, głównie Skandynawów, ale także Słowian. Dynastia Macedońska zachowała tron w tych burzliwych czasach w dużej mierze dzięki nim. Była to elita elit, coś jak dzisiejsza Legia Cudzoziemska, służyli w niej nie tylko pośledni wojownicy, zdarzali się nawet królowie, choćby wspomniany przez Narya Harald Haardrade. I wbrew pozorom nie byli to wyłącznie Waregowie z pochodzenia, np. po bitwie pod Hastings wielu z dawnych houscarlów Harolda wyemigrowało do Bizancjum i zaciągnęło się do słynnej Gwardii. Co ciekawe nawet tam dostali baty od Normanów, tym razem pod Dyrrachium.

Do Bizancjum chętnie ściągali wszelakiej maści najemnicy z prostego powodu - kasy. Służbą w armii basileusa można było się nieźle dorobić, bo basileus mamony nie skąpił, płacił złotem, a nawet jedwabnymi szatami, co wówczas stanowiło nie lada gratkę. Ale była to również szansa na zdobycie poważnego doświadczenia bojowego i przeżycia... prawdziwej męskiej przygody

[Narya]

A więc również praca najemnicza wychodzi na to że była również zaszczytna i sporym awansem społecznym, jak również elementem umowy między władcami, o czym wspomniał Regulus przy przypomnieniu początków Gwardii Wareskiej. :wink:

[Regulus]

Owszem, ale Gwardia Wareska była jednostką elitarną, cieszyła się wielkimi przywilejami i bajecznym jak na owe czasy wynagrodzeniem. Ale płacić było warto, bo uzyskiwano w ten sposób niezwykle lojalnych i mężnych żołnierzy - chyba nie pomylę się mówiąc, iż w jej historii nie ma przypadku zdrady osoby władcy czy ucieczki z pola bitwy. Nawet podczas feralnego pierwszego oblężenia Konstantynopola z 1204 roku Gwardia Wareska jako jedyna bizantyjska formacja nie została pobita i skapitulowała na honorowych warunkach. Skapitulowała, ponieważ reszta Bizantyjczyków dała ciała i dalsza walka była bezcelowa.

Jednak wbrew dość popularnej opinii najemnicy przez większą część historii Bizancjum nie stanowili podstawy jego sił zbrojnych. Armie Herakliusza, Nicefora Fokasa, Jana Tzimizcesa, a nawet Bazylego II opierały się na jednostkach rodzimych. Dopiero Mantzikert i jego katastrofalne konsekwencje związane z utratą Anatolii zburzyły dotyczczasową organizację wojskową - system temowy. Bizancjum odtąd było zmuszone oprzeć się na najemnikach, z których wiernością różnie bywało - vide Roussel de Bailleul.

[Argaleb]

Dodałbym jeszcze do tego słynnych flamandzkich pikinierów. O ile wiem część z nich najmowała się w różnych wojnach w roli jednostek wsparcia.

[Bobrzan]

A co powiecie na temat szwajcarskich pikinierów czy kompanii walijskich łuczników?

[jkln]

NA PRZYKŁAD KAZIMIERZ JAGIELOŃCZYK WYKUPIŁ CZESKIE WOJSKO ZACIĘŻNE KTÓRE WCZEŚNIEJ SŁUŻYŁO KRZYŻAKOM,PONIEWAŻ KRZYŻACY NIE MMIELI KASY WIĘC KRÓL WYKRZYSTAŁ TO.

[secesjonista]

W dniu 23.08.2008 o 11:24 PM, Regulus napisał:

Gwardia Wareska była jednostką elitarną, cieszyła się wielkimi przywilejami i bajecznym jak na owe czasy wynagrodzeniem. Ale płacić było warto, bo uzyskiwano w ten sposób niezwykle lojalnych i mężnych żołnierzy - chyba nie pomylę się mówiąc, iż w jej historii nie ma przypadku zdrady osoby władcy czy ucieczki z pola bitwy

 

Zależy jak na to patrzeć, kiedy po śmierci swego drugiego męża cesarzowa Zoe adoptowała Michała V (do czego została zresztą zmuszona), ten odwdzięczył się jej oddaleniem. W efekcie wybuchł bunt, a gwardia wareska w tym konflikcie podzieliła się.

"Zarówno z relacji bizantyńskiego kronikarza, jak i z pracy arabskiego historyka Ibn al-Athira wiemy, że niektórzy wojownicy przyłączyli się wówczas do zbuntowanego tłumu, inni zaś bronili Michała V aż do ostatecznej klęski18. Warto odnotować, że większość formacji opowiedziała się po stronie buntowników oraz cesarzowej Zoe... (...)  wiemy także, że Waregów, którzy walczyli po stronie obalonego cesarza, spotkał sąd w obrębie gwardii i egzekucja".

/Sz. Wierzbiński "Dopóki śmierć nas nie rozłączy - wybrane postawy małżonków ze świata Lewantu w okresie X-XI wieku", "Łódzkie Studia Teologiczne", 2017, T. 26, nr 1, s. 119/

 

 

[secesjonista]

W dniu 23.08.2008 o 11:24 PM, Regulus napisał:

Ale płacić było warto, bo uzyskiwano w ten sposób niezwykle lojalnych i mężnych żołnierzy - chyba nie pomylę się mówiąc, iż w jej historii nie ma przypadku zdrady osoby władcy

 

Chyba nie wszyscy władcy byli aż tak bardzo przekonani o niezwykłej lojalności tej formacji. Kiedy pobratymcy z północy naszych wareskich gwardzistów zaatakowali Bizancjum, Gwardię odesłano z Konstantynopola na prowincję (pa początku lat czterdziestych XI w.). I miało to charakter internowania, czyli nie bardzo ufano, że w tym konflikcie gwardia zachowa się lojalnie względem władcy.

Kiedy Harald Hardrada (późniejszy władca Norwegii) brał udział w oślepieniu Michała V - to chyba nie jest przykład lojalności względem swego władcy...

 

W dniu 23.08.2008 o 11:24 PM, Regulus napisał:

Nawet podczas feralnego pierwszego oblężenia Konstantynopola z 1204 roku Gwardia Wareska jako jedyna bizantyjska formacja nie została pobita i skapitulowała na honorowych warunkach

 

I wtedy możemy jednak wskazać na pewną nielojalność gwardzistów:

"Symptomatyczny w tym momencie wydaje się opis negocjacji, jakie miał toczyć nowy wybrany cesarz Laskarys z gwardią wareską, którą zachęcał do walki argumentem utraty przez nich wysokiego Ŝołdu, jeśli władza w Mieście przejdzie w ręce łacinników, na co gwardziści odpowiedzieć mieli nieszczerym i złodziejskim targiem o wysokość zapłaty".

/J. Bonarek "Odzyskanie czy podbój? Okoliczności zajęcia Konstantynopola w 1261 r.", "Piotrkowskie Zeszyty Historyczne", t. 12, cz. 2, 2011, przyp. 16, s. 227/