Królobójstwo w historii Polski

[Tofik]

Ale oni zginęli w walce raczej trudno utrzymać tezę, że zostali zamordowani przez nasłanych polskich zabójców.

Ależ o tym doskonale wiadomo, tylko dodałem tak sobie.

Tą śmierć też trudno uznać za śmierć polityczną a chyba o taką chodzi Pancernemu.

Owszem, ale królobójstwo (o ile można to tak nazwać) było. Chyba, że mylę pojęcia.

Zbigniew nie był królem ani księciem zwierzchnim, właściwie w momencie śmierci nie sprawował żadnej władzy, choć akurat ten przypadek można podciągnąć pod ogólną problematykę tematu, na jego śmierci skorzystał Krzywousty.

Zbigniew z racji starszeństwa miał większe prawa do tronu niż Bolesław.

[ Dodano: 2008-07-24, 12:36 ]

Jeszcze odnośnie śmierci Mieszka II. Wg Kętrzyńskiego w zamordowaniu Bezpryma i śmierci Ottona miał maczać palce sam Mieszko. Nie jest to niemożliwe (choć dokładniej nie wiadomo jak Otton zmarł). Ciekawsze jest to, że wg Kętrzyńskiego w zamachu zginął również sam Mieszko, o czym informuje Gotfryd z Viterbo, ale z http://www.poczet.com/mieszkoii.htm można się dowiedzieć, że z ręki giermka zginął raczej Otton.

[ Dodano: 2008-07-31, 19:13 ]

Ewentualnie giermek zabił Bezpryma.

[Mart_rm3]

Zygmunt III Waza!!! 15 listopada 1620 roku próbował go zabić Michał Piekarski!

[secesjonista]

Do owego grona zaliczyć można jakąś anonimową rękę co wypaliła do osoby króla Stasia, kiedy ten powracał na Zamek Królewski z wcześniejszej lustracji fortyfikacji.

W ostatniej chwili rękę ze strzelbą miał podbić nieodłączny towarzysz króla; i jego szwagier; koniuszy wielki koronny, którego król zwał w swych korespondencyach poufale "Kiciem".

[secesjonista]

(...)

W czasach jagiellońskich i Polski elekcyjnej raczej nie uświadczy się królobójców.

Wypada uściślić - uświadczysz, tylko takich co to nie zdążyli swych zamiarów uskutecznić.

Hrehory Ościk, syn marszałka królewskiego Jerzego Ościka (o przydomku Syrpuc), już w czasie pierwszego bezkrólewia podjął współpracę z carem, co wówczas skończyło się jedynie ścięciem jego sługi (przyłapanego z listami do cara) i upomnieniem od jego brata Jerzego. Ościk swej działalności nie przerwał, przesyłał informacje o przygotowaniach wojennych Batorego, dawał schronienie carskim szpiegom.

Carski wysłannik Grigorij Afanasiewicz Naszczokin przybywa do Wilna w czerwcu 1580 r., jego zadaniem było przeprowadzenie wstępnych pertraktacji przed przybyciem carskiego poselstwa. Wysłannik ów miał również pisma do Ościka i prezent w postaci konia; wreszcie jeden ze sług naszego dworzanina hospodarskiego - niejaki Bartłomiej po pijanemu wygadał się o konszachtach swego pana innemu słudze Ościka - Mierzejewskiemu (ew. Mirewskiemu).

Rzecz szybko dotarła do Marcina Rybińskiego, ten informację o zdradzie przekazał podczaszemu koronnemu Andrzejowi Zebrzydowskiemu, a ten poinformował króla. Zarządzono rewizję mieszkania Ościka w Kowarsku, gdzie znaleziono m.in. sprzęt do fałszowania pieczęci, podpisów i monet. Wreszcie sam oskarżony złożył pisemne zeznanie - przyznając się do kontaktów z nieprzyjacielem. I jeśli wierzyć temu zeznaniu ofiarował się Ościk (za odpowiednią zapłatą) dokonać zamachu na swego króla.

A dnia 15 czerwca Ościka skazano na utratę czci, mienia i karę gardła - wyrok wykonano bezzwłocznie, i choć król pogwałcił prawa ("Neminem captivabimus nisi iure victum") to tryb i sam wyrok nie były wówczas kwestionowane.

Historia Ościka znalazła odbicie w wierszowanym trzynastozgłoskowcu "Lament nieszczęsnego Hrehora Ościka, za jego uczynek poczciwości odsądzonego i na gardło skazanego roku 1580, miesiąca czerwca 15 dnia w Wilnie" podpisanym jako Stanislaus Laurencii, gdzie autor wcielając się w osobę Ościka relacjonuje te wydarzenia niby z jego perspektywy, a całość ma w rzeczywistości charakter samooskarżenia.

Z literatury:

M. Łowmiańska "Hrehory Ościk i jego zdrada w roku 1580", w: "Księga Pamiątkowa Koła Historyków Słuchaczy Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1923 — 1933".