Wrzesień '39 w moim mieście/wiosce

[Jack Sparrow]

A no. Dziwne miał nazwisko, ale to on wraz z innymi druhami zniszczył listę harcerzy ze Starogardu, jego przyjaciel przechował proporczyk starogardzkiego Hufca. Po jego rozstrzelaniu jego ojciec poszedł na miejsce egzekucji i wydobył te dokumenty. Na warcie przed pomnikiem widziałem jego siostrę i tę dokumenty (oczywiście z daleka).

[secesjonista]

Kolega mnie nie zna i mej upierdliwości.. nie znam nazwisk pisanych z małej litery.

[Jack Sparrow]

Ojej to ja przepraszam, nie chcący napisałem nazwisko druha Grzybka przez małe g.

[ciekawy]

II Wojna Światowa zawitała do Kraśnika już 2 września 1939 r. – pierwsze bomby spadły na Fabrykę Amunicji nr 2 Dąbrowa Bór. Podczas bombardowania ginie inż. Stanisław Nowakowski – jest to pierwsza ofiara wojny w Kraśniku. 4 września 1939 r. zbombardowana została stacja kolejowa w Kraśniku. Na stację przybył pociąg relacji Lublin – Rozwadów. Jedna z bomb uderzyła tuż za pociągiem, powodując spadek ostatniego wagonu z szyn, który na zwrotnicach szczęśliwie wpadł na tory (Podczas nalotu zginęły 4 osoby). Największe jednak straty w ludziach podczas nalotu powstały w dniu 8 września, kiedy bombardowane były takie miejscowości jak: Kraśnik, Polichna, Szastarka, Modliborzyce (W miejscowości tej jedna z bomb trafiła w zbór żydowski – zginęło ponad 40 Żydów), i Janów Lubelski - siedzibę ówczesnego powiatu ( naloty na Janów powtórzono 13 i 15 września, od których razem zginęło około 700 osób). Wróćmy jednak do bombardowanego w tym dniu Kraśnika – według ustaleń za nalot odpowiada I/KG 152 stacjonująca w Breslau Schöngarten (Wrocław). W piątek, 8 września 1939 r. o godz.11.35 startuje bez osłony myśliwskiej 9 bombowców He-111H. Każdy z nich zabiera ze sobą po 850 kg bomb (1x250 kg burząca, 4x50 kg odłamkowo – burzące, 8x50 kg burzące). Nabierając wysokości, z lewej strony, w dole mijają walczące jednostki Armii „Łódź”, jednak to nie one są dziś ich obiektem bombardowania. Zadanie na dziś: „Zaatakować cele na głębokim zapleczu przeciwnika, w rejonie Janów Lubelski – Kraśnik”. Wisłę przekraczają w gdzieś w okolicach Sandomierza, zmierzając nad południowo – zachodnią Lubelszczyznę. O godz.12.15 z-ca komendanta Policji Państwowej w Janowie Lubelskim Leon Zwoliński otrzymuje meldunek z posterunku Policji Państwowej Wysokie pow. Krasnystaw o zaobserwowanej eskadrze samolotów niemieckich, która kieruje się na południowy zachód, w stronę Janowa (prawdopodobnie maszyny przeleciały trasę Wysokie – Frampol – Biłgoraj, obserwując ruch na szosie). Wg świadków samoloty nadlatują gdzieś od strony Biłgoraja – o godz. 12.35 rozpoczyna się bombardowanie Janowa Lub. Po nalocie 2 samoloty pozostają nad rejonem Janowa (bombardują Modliborzyce, Lute i Kolonię Zamek), a pozostałe siedem odlatuje w kierunku Kraśnika. Pomiędzy godz. 13.00 a 14.00 rozpoczęło się bombardowanie Kraśnika. Bomby spadają na przedmieście Góry, oraz w okolicach obecnego skrzyżowania ul. Zaklikowskiej i Szewskiej z ulicą Narutowicza. Bomby spadły także w części północnej miasta: na łąkach i w okolicach ul. Podwalnej. Henryk Wilk, mieszkaniec przedmieścia Góry wspomina: „Nagle w powietrzu rozległ się przeraźliwy, zawodzący jęk syren przeciwlotniczych, więc obydwaj, odruchowo, bez namysłu pobiegliśmy w stronę naszych domów (…) Zatrzymaliśmy się dopiero przy dębie rosnącym w ogrodzie naszych rodziców tuż za zabudowaniami i spoglądając w niebo zobaczyliśmy nadlatujące z południowego wschodu na dużej wysokości małe, srebrzyste sylwetki wielkiej grupy samolotów, uformowanych w odpowiednie klucze. Huk maszyn narastał, i zobaczyliśmy, że samoloty szybko nadlatują nad nasze przedmieście. Naraz rozległ się w powietrzu nieznany nam dotychczas, przenikliwy, świdrujący w uszach gwizd i bezpośrednio po tym rozległy się ogłuszające huki rozrywających się bomb lotniczych (…) Po pewnym czasie ucichły wybuchy bomb, ale nisko nad ziemią długo jeszcze latały (myśliwskie???) samoloty wroga, i strzelały z działek oraz siekły z broni pokładowej.” Nalot spowodował śmierć co najmniej 22 osób. Kolejna osoba (9-letnie dziecko) zginęła 23 września 1939 r. od niewybuchu bomby zrzuconej 8 września. Natomiast relacje mieszkańców mówią o aż 70 ofiarach nalotu (sic!), z których połowa to ludność żydowska. Ta kwestia wymaga dokładniejszych badań. Odnośnie celów, które mogła zaatakować Luftwaffe: przez miasto wiodła trasa Lublin – Kraśnik Annopol (most na Wiśle był już zniszczony), oraz Lublin – Kraśnik – Janów Lub. – Frampol – Biłgoraj (z wariantem Frampol – Zwierzyniec). Duży ruch kolumn wojskowych na drogach będzie miał miejsce dopiero od 13 września - wycofujące się pododdziały Armii „Lublin” spłyną na Roztocze i Równinę Biłgorajską. Rodzi się więc kilka pytań - dlaczego nie zaatakowano celów typowo militarnych: koszar po 24.Pułku Ułanów, w których mieścił się Ośrodek Zapasowy Wielkopolskiej Brygady Kawalerii ? Pozbawionych obrony plot. dużych składów paliwa w Szastarce ? Czy osoby wychodzące z kościołów mogły w oczach lotników uchodzić za żołnierzy ? Te, i wiele jeszcze innych pytań oczekuje odpowiedzi … Po bombardowaniu samoloty kierują się na zachód, w kierunku Wrocławia. Załogi lądują na macierzystym lotnisku o 15.30, meldując o wykonaniu zadania, i nie odnotowaniu żadnych strat własnych.