Architektura polskich miast: Warszawa

[Pancerny]

Zbliżają się wakacje, więc ruch turystyczny osiągnie apogeum.

Więc pytanie proste: Jakie zabytki Warszawy, trzeba zobaczyć będąc w Warszawie a nie będą warszawiakiem?

[Albinos]

Zależy co kogo interesuje;) Taki kanon dla turysty to na pewno Stare Miasto i jego okolice. Tam uwagę warto zwrócić na: Plac Zamkowy (tutaj kolumna Zygmunta i Pałac pod Blachą), Zamek Królewski, Rynek Starego Miasta, Katedrę św. Jana, kościół Jezuitów, kościół św. Marcina, mury miejskie wraz z Barbakanem. To takie główne punkty tej części. Oczywiście warto zwrócić uwagę także na mniej znane zabytki, jak choćby: kamienice Bartoszków, Mansjonaria, Psałteria, Schmitta czy też słynna Pod Okrętem. Warto przejść się Kamiennymi Schodkami i zobaczyć słynny Dom Profesorów na Brzozowej. Dalej idąc trafiamy na Nowe Miasto. Tam warto przyjrzeć się kościołowi sakramentek, paulinów czy też mój ulubiony kościół Nawiedzenia NMP na skarpie wiślanej. Pałace Raczyńskich i Sapiechów, PWPW czy też kościół św. Jana Bożego to także miejsca warte zobaczenia. Idąc od kościoła św. Jana Bożego w stronę Krakowskiego Przedmieścia trafimy na Plac Krasińskich, a tam zobaczyć możemy Pomnik Powstania Warszawskiego i Pałac Krasińskich. Kilkanaście metrów dalej na Miodowej po lewej stronie idąc od Placu Krasińskich, na murze budynku jest tablica upamiętniająca załogę zestrzelonego Liberatora, który rozbił się w tym miejscu. Wzdłuż Miodowej do zobaczenia mamy m.in. pałac Małachowskich, Prymasowski, kościół Przemienienia Pańskiego (ufundowany przez Jana III Sobieskiego jako wotum dziękczynne za zwycięstwa pod Chocimiem i Wiedniem), pałac Radziwiłłów czy też Collegium Nobilium. Następnie trafiamy na plac Teatralny. Stąd możemy Senatorską udać się w stronę placu Bankowego, albo na plac Piłsudskiego i na Krakowskie Przedmieście, aktualnie jedno z najbardziej reprezentacyjnych miejsc w Warszawie (w całości do użytku ma zostać oddany jeszcze tego lata). Na placu Teatralnym oprócz Teatru Wielkiego zobaczyć możemy pałac Blanka, Jabłonowskich czy też południk warszawski. Idąc w stronę placu Bankowego mamy jeszcze m.in. kościół św. Antoniego Padewskiego czy też Pałac Zamoyskich, znany także jako "Błękitny". Z placu Bankowego (niedaleko od niego znajduje się Arsenał), można skierować się w stronę Ogrodu Saskiego. Tam po zobaczeniu wodozbioru, fontanny, rzeź muz i cnót oraz Grobu Nieznanego Żołnierza, warto skierować się na Krakowskie Przedmieście. Po drodze można zahaczyć o Zachętę i Dom Bez Kantów. Na Krakowskim Przedmieściu do zobaczenia jest naprawdę sporo. Poczynając od pałacu Prezydenckiego, Potockich, Kazimierzowskiego, przez campus UW, kościół Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca oraz bazylikę św. Krzyża po pomniki księcia Józefa Poniatowskiego, Adama Mickiewicza i kardynała Stefana Wyszyńskiego. Następnie mamy Nowy Świat z pałacami Kossakowskich, Staszica i Zamoyskich. Po Nowym Świecie trafiamy na rondo de Gaulla. Tam możemy skręcić w stronę Wisły aby zobaczyć najpiękniejszy moim zdaniem most w Warszawie, czyli most Poniatowskiego. Po drodze mamy także MWP i MNW. Możemy także pojechać prosto na plac Trzech Krzyży. Tutaj warto zwrócić uwagę na (chociaż trudno na początku zwrócić uwagę na coś innego) kościół św. Aleksandra. Jadąc dalej mamy możliwość zobaczyć park Ujazdowski, Ogród Botaniczny oraz tradycyjny element spacerów po Warszawie czyli Łazienki Królewskie. Tutaj do zobaczenia mamy chociażby Pałac na Wyspie, Starą Pomarańczarnię, Podchorążówkę czy też Amfiteatr. Kolejny etap to Wilanów, obok Łazienek i Starówki chyba najbardziej charakterystyczne miejsce dla turystów. Tutaj oczywiście zwiedzamy Pałac Wilanowski. Do zobaczenia mamy także cztery ogrody: barokowy, różany, angielski krajobrazowy oraz angielsko-chiński. To by było chyba tyle, jeśli chodzi o miejsca najbardziej reprezentacyjne... a teraz czas na coś dla bardziej wymagających. Wracamy jeszcze raz na Nowy Świat, a konkretnie na skrzyżowanie z Świętokrzyską. Idąc w stronę ronda de Gaulla skręcamy w prawo. Idąc do Marszałkowskiej mijamy plac Powstańców Warszawy i znajdujący się przy nim Prudential, jeden z najstarszych warszawskich wieżowców, wybudowanego w latach 1931-1934. Aktualny plac Powstańców Warszawy to były plac Napoleon/Warecki. To właśnie w tym miejscu pierwotnie miał stanąć pomnik Fryderyka Chopina, który w ostateczności trafił do Łazienek. Następnie wychodzimy na Marszałkowską... ale nie po to, aby zobaczyć PKiN. Jedziemy na Wolę. Wpierw udajemy się w stronę ronda "Radosława". Stamtąd możemy skierować się w stronę mostu Gdańskiego. Po drodze mamy Cytadelę oraz Fort Legionów, miejsca ciekawe dla zainteresowanych militariami. Jadąc teraz w stronę ulicy Wolskiej możemy zaczepić o Cmentarz Wojskowy na Powązkach, Stare Powązki, Cmentarz Żydowski, Muzułmański Cmentarz Kaukaski, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski oraz Cmentarz Ewangelicko-Reformowany. To na tych wolskich cmentarzach w sierpniu '44 swoją obronę opierał "Radosław". Jedziemy ulicą Młynarską, docieramy do skrzyżowania z Wolską. Tutaj warto zwrócić uwagę na odrestaurowaną kamienicę Lisowskiego pod numerem 7. Po drugiej stronie mamy budynek powstały w latach 1949-1956. Mowa o PDT na Woli. W okresie PRL-u było to dość znane miejsce w Warszawie, w którym często można było kupić towary niedostępne w innym sklepach w Warszawie. Warto także zwrócić uwagę na samo skrzyżowanie Wolskiej z Młynarską. To w tym miejscu znajdowała się słynna barykada, którą 5 sierpnia '44 zdobyły oddziały Dirlewangera. Kawałek dalej znajduje się pałacyk Biernackich, wzniesiony w XIX wieku. Na Woli można znaleźć naprawdę wiele ciekawych miejsc. Kamienica Pod Zegarem przy Chłodnej 20, gmach III LO przy Rogalińskiej (jednej z najstarszych szkół średnich w Warszawie, budowę zaczęto w 1914, do użytku oddano w 1923) Reduta Wolska czy też pałac Bogusławskiego. Warto przejść się do parku Sowińskiego (to tutaj ustawiony był w trakcie Powstania Warszawskiego moździerz Gerät 040 Karl Ziu kalibru 600 mm).

Jeśli ktoś oczekuje dokładniejszych danych, albo opisu innych miejsc, to z chęcią służę pomocą, niemniej nie ukrywam że Wola i okolice Starego Miasta są mi znane najlepiej, w przypadku reszty będę musiał trochę poszukać.

[Pancerny]

A co poleciłby Albinos - przewodnik, ale tak od siebie, coś czego z wycieczką nigdy nie zobaczę, a sam tam nie trafię?

[Albinos]

Co bym polecił? Właśnie m.in. to, co zacząłem opisywać od skręcenia na skrzyżowaniu Świętokrzyskiej z Nowym Światem w prawo. Wola to raczej miejsce, które jest rzadko (o ile w ogóle) umieszczane na trasach wycieczek turystów. Jest tam sporo ciekawych miejsc, jednak ze względu na raczej mało reprezentacyjny charakter dzielnicy, wycieczki się tam zbyt często nie zapuszczają. Zmieniło się to troszkę po 2004 roku, kiedy to otworzono MPW. Jeszcze a'propo zabytków na Woli. Dla osób zainteresowanych historią RON, na pewno ciekawym miejscem będzie Pole Elekcyjne z pomnikiem Electio Viritim, pomiędzy ulicami Obozową-Ostroroga-Płocką. Reduty Ordona i Sowińskiego, to także miejsca raczej niespotykane w programach wycieczek (chyba, że szkolnych), a warte tego, aby obejrzeć je. Na murach kościoła św. Wawrzyńca, znajdującego się tuż obok Reduty Sowińskiego (Reduta nr 56), do dzisiaj widać ślady po kulach. Zakład Platerniczy Norblinów wybudowany w 1820 roku, to także miejsce warte zobaczenia. Miłośnicy piwa mogą zahaczyć o Krochmalną 59, gdzie do 1948 roku istniał zakład produkcji browaru należący do firmy"Haberbusch i Schiele", od 1921 jego produkcja wynosiła 10% produkcji krajowej, więcej miały tylko Tychy i Okocim. Jadąc Wolską w stronę Prymasa Tysiąclecia, w pewnym momencie po prawej stronie mijamy kościół św. Wojciecha. To w tym miejscu w trakcie powstania, Niemcy urządzili obóz przejściowy dla deportowanych mieszkańców Warszawy. Jeśli ktoś jest zainteresowany miejscami związanymi w PW'44, to polecam zajrzeć jeszcze do tych tematów: http://www.historia.org.pl/forum/viewtopic.php?t=4246 , http://www.historia.org.pl/forum/viewtopic.php?t=4766 .

Postaram się w najbliższym czasie opracować jeszcze parę miejsc w Warszawie, już poza Wolą.

[adamhistoryk]

Jeśli chodzi o Wolę, można wspomnieć o Pałacyku Michla również warto wspomnieć. Chociaż nie istnieje w realu to jest wyryty w pamiątkowym kamieniu.

[secesjonista]

Choć nie był to pałacyk.

[secesjonista]

Zależy co kogo interesuje;) Taki kanon dla turysty to na pewno Stare Miasto i jego okolice. Tam uwagę warto zwrócić na: Plac Zamkowy (tutaj kolumna Zygmunta i Pałac pod Blachą), Zamek Królewski

(...)

A z notki pt. "Varsovie" autorstwa Jaucourta w encyklopedii Diderota (wyd. z 1765 r.) można się było dowiedzieć:

"Główny pałac, gdzie Rzeczpospolita lokuje swych królów i odbywa konfe­rencje z ambasadorami, jest zwykłym, ceglanym zamkiem w kiepskim stylu (...) Miasto jest zwykłą dziurą, zamieszkałą przez kupców i rzemieślników".

/za: E. Rzadkowska "Polska i jej dwie stolice w encyklopediach francuskich: od 'kryzysu świadomości europejskiej' do wielkiego dykcjonarza Diderota", "Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza", T 19, 1984/

Wieczorem można się udać do Multimedialnego Parku Fontann - taka mała architektura miejska.