Porwanie Stanisława Augusta Poniatowskiego

[Pancerny]

"W historii Polski było to wydarzenie bez precedensu. Wieczorem, 3 listopada 1771 u zbiegu ulic Miodowej i Koziej dokonano czynu nad wyraz zuchwałego. Kareta, którą wracał Stanisław August Poniatowski, została zaatakowana przez konfederatów barskich. Padły strzały, jeden z dworzan królewskich został zabity, a drugi ranny. Sam król, który próbował uciekać został oszołomiony uderzeniem w głowę, a następnie zaciągnięty na konia i wywieziony. Tymi którzy odważyli się podnieść rękę na majestat królewski, byli Stanisław Strawiński, Walenty Łukawski i Jan Kuźma. Ich celem, najprawdopodobniej nie było zabójstwo króla, ale porwanie i przekazanie władzom konfederacji barskiej. Na szczęście dla króla porywacze nie najlepiej orientowali się w topografii Warszawy, ale zapewne swoje zrobił też strach i panujące ciemności ( napad miał miejsce około godziny 22). Ponad 20 osobowa grupa porywaczy rozpierzchła się. Przy królu pozostał tylko Jan Kuźma, który uprowadził go w stronę Marymontu i tam w przydrożnym młynie przetrzymywał przez całą noc. Nie wiemy o czym król rozmawiał z porywaczem i czym go ujął, ale po kilku godzinach, szczęśliwie powrócił do Zamku Królewskiego. W marcu 1773 roku sprawiedliwość dopadła kilku porywaczy. Walenty Łukawski został skazany na ścięcie, poćwiartowanie i spalenie. Podobny los miał spotkać jednego z inicjatorów porwania i przywódców Konfederacji Barskiej, Kazimierza Pułaskiego. Na szczęście dla przyszłego bohatera Stanów Zjednoczonych, udało mu się uciec z kraju.

Jan Kuźma skazany został na banicję, z której po kilku latach wrócił. Co ciekawe podczas procesu król usilnie bronił porywacza.

Inną wersję wydarzeń przedstawił historyk Jerzy Łojek. Według , niego cała sprawa została zaplanowana przez króla. Chodziło o to by pokazać europejskim monarchom podłość konfederatów. Jan Kuźma miał być więc, człowiekiem na usługach Stanisława Augusta. Natomiast rana z jaką król się obnosił to wynik sprzeczki z oficerem zazdrosnym o swoją małżonkę". - Historia. polskieradio.pl

To tyle znalazłem o tym wydarzeniu, jak ktoś miałby więcej informacji to proszę o aktualizację tych wydarzeń.

[Tofik]

jeden z dworzan królewskich został zabity,

Tym dworzaninem był Jerzy Henryk Butzau.

Król i jego ochrona zostali całkowicie zaskoczeni, na początku myśleli, że to jeden z patroli rosyjskich, dopiero po strzałach zorientowali się, że to zapewne konfederaci. Do tego momentu konfederatom udało się więc osiągnąć cel.

Król prawdopodobnie nie czekał bezczynnie, aż go porywacze wywloką z karety, ale podjął próbę ucieczki. Korzystając z zamieszania, pobiegł w kierunku pałacu Czartoryskich, ale zdążył tylko dobić się do bramy, gdy dopadł go Walenty Łukawski i Kuźma właśnie. Jeden z nich zranił króla w głowę.

Ponad 20 osobowa grupa porywaczy

Dokładniej 26 - osobowa.

Ponad 20 osobowa grupa porywaczy rozpierzchła się.

To nie jest do końca wyjaśnione. Porywacze mogli się pogubić w warszawskich ulicach, a widząc to, że są w rozsypce, mogli pouciekać, ale mogli również nagle przestraszyć się pościgu (choć nazajutrz większość obywateli myślała, że król nie żyje, gdyż znaleziono jego zakrwawiony kapelusz) i iść po więcej ludzi dla ochrony. Z królem - by nie zdradzić niczego - pozostał sam Kuźma.

Nie wiemy o czym król rozmawiał z porywaczem i czym go ujął, ale po kilku godzinach, szczęśliwie powrócił do Zamku Królewskiego.

List o tym, że władca żyje, przyniósł jakiś młynarz z Burakowa. Wysłano oddział 150 ludzi i wkrótce król z powrotem wracał do miasta.

Co do hipotezy Łojka, trudno mi się wypowiedzieć. Ten historyk nie grzeszy jakimś przychylniejszym spojrzeniem na Ciołka. A nawet jeśli był to królewski manewr - to i tak dobrze to świadczy tylko o królu, bo wszystko się udało (może poza sytuacją Kuźmy - Kosińskiego). Osobiście, wolę jednak przystanąć przy "oficjalnej" wersji.

[Pancerny]

Kiedyś czytałem, tylko nie pamiętam gdzie, że porwanie Króla było sygnałem, dla Rosji i Prus, do pierwszego rozbioru. Nawet Wolter brał udział w akcji propagandowej po dworach, przedstawiając Polskę jako państwo "bezgranicznej anarchii". Chodziły również plotki, że zamachowcy, święcili swoje noże w Częstochowie... .

[Bruno Wątpliwy]

O tym, że porwanie miało fatalny wydźwięk propagandowy pisał już Jasienica w "Dziejach agonii". Nie po raz pierwszy w historii ukręciliśmy bat na siebie...

Nie tyle o samym porwaniu, ale o konfederacji barskiej i zachowaniu Stanisława Augusta - w kontekście rozbiorów - pisze ciekawie L. Mażewski, Powstańczy szantaż, W-wa 2004, s. 9-24.

Z ogólną tezą, że lepiej było utrzymać się pod rosyjskim protektoratem, nawet kosztem walki na wielką skalę Polaków z Polakami, niż narazić kraj na rozbiory (zarzuca przy tym Stanisławowi, że był zbyt łagodny w stosunku do konfederatów).

[ Dodano: 2008-11-19, 15:01 ]

O Wolterze i nożach to też Jasienica.

Pozdrowienia

[Pancerny]

Jednak samo porwanie króla, który miał być potem rzekomo zabity, to na dworach europejskich, niecodzienna sytuacja. Dla mnie sam fakt, że król jechał bez większej obstawy, gdzie 26 - ścio osobowa grupa porywa sobie króla, wydaje mi się trochę dziwny. Tak sobie myślę , ale nie przychodzi mi do głowy żaden inny przykład takiego uczynku w krajach europejskich, a kiedyś Polska miała opinię, że królowie polscy umierają śmiercią naturalną.

[Niemożliwy]

I niestety, był to początek końca konfederatów. Po zamachu najbardziej zraziła się Francja, która do tej pory gorąco ich popierała. To jasne, że od tej pory żadna monarchia nie mogła już poprzeć "królobójców".