Związek Jaszczurczy

[Pancerny]

Tajna organizacja rycerstwa z Ziemi Chełmińskiej powstała około 1400 roku.Celem tej organizacji był powrót Ziemi Chełmińskiej w granice Polski.Z książki "Historia Zakonu Krzyżackiego" wiem ,że członkowie tego Związku w czasie "Wielkiej Wojny" służyli wojskom króla Jagiełły jako przewodnicy po kraju krzyżackim,za co potem(po 1410) Wielki Mistrz postanowił ich zlikwidować.

Kim byli,jakie były ich cele militarne,polityczne czyli wszystko co wiecie,każdy szczegół jest ważny.

[Idaho]

Sama organizacja została założona w roku 1397 między innymi przez Mikołaja z Ryńska, chorążego ziemi chełmijskiej - przy tej postaci warto się zatrzymać, bo jest całkiem ciekawa.

Podczas wszystkim znanej Bitwy pod Grunwaldem stoi na czele chorągwi rycerstwa chełmińskiego, na którego znak ta wycofuje się z bitwy, zaś sam chorąży zostaje uznany przez Krzyżaków za zdrajcę. W 1411 roku wbrew ustaleniom pokoju toruńskiego, który zakazywał jakichkolwiek presji wobec osób, które zostały uznane za zdrajców w Wielkiej Wojnie 1409-1411 oraz posiadania listu żelaznego zostaje uwięziony przez Zakon w twierdzy lipieńskiej, a następnie po kilku dniach ścięty.

Wracając do samego Związku - do 1410 działa półjawnie i jest tolerowany przez zakon, gdyż jest postrzegany jako obrońcę interesów szlacheckich Po Wielkiej Wojnie stowarzyszenie zostaje utajnione ze względu na początek prześladowania jego członków.

W okresie pierwszej połowy XV wieku Związek rozszeża swoją działalność na inne tereny państwa krzyżackiego pod hasłem obrony przez uciskiem zakonu, wspierając tym samym działania wojenne króla Polski przeciw Krzyżakom.

W 1440 roku wchodzi w skład Związku Pruskiego - konfederancji miast pruskich skierowanych przeciwko Krzyżakom. Ten sam też w 1454 roku zwróci się do Kazimierza Jagiellończyka o przyłączenie Prus do Polski, w odpowiedzi na represje ze strony zakonu oraz cesarza na organizacji mające na celu jej rozwiązania. Nie rozdrabniając się już mamy tu następnie wydanie aktu inkorporacji Prus do Korony oraz początek wojny trzynastoletniej 1454-1466.

Pozdrawiam

[Pancerny]

na którego znak ta wycofuje się z bitwy,

A co na ten czyn powiedział Jagiełło?

[4014_1481369814]

szukałem kontynuacji ciekawej niestety nieistniejącej :

)

[Marszałek Polski]

Związek Jaszczurczy przygotowywał się do powstania anty krzyżackiego po bitwie pod Grunwaldem jednak pokój toruński przekreślił te plany.

[Tofik]

Związek Jaszczurczy przygotowywał się do powstania anty krzyżackiego po bitwie pod Grunwaldem jednak pokój toruński przekreślił te plany.

Pokój niczego nie przekreślał - powstanie faktycznie wybuchło (po Grunwaldzie), jedno ze źródeł twierdzi, że nie było w historii podobnego przypadku, w którym w kilku dni państwo zwyczajnie się rozpada na skutek zdrady poddanych (chyba kontynuacja kroniki Posilge, ale nie jestem pewien).

Zaś co do Związku, a dokładniej zdania: W 1440 roku wchodzi w skład Związku Pruskiego to wg M. Biskupa został przywrócony do działania w 1451 r., więc działał oddzielnie od Związku Pruskiego.

[Marszałek Polski]

dzięki za informacje

[secesjonista]

Sama organizacja została założona w roku 1397 między innymi przez Mikołaja z Ryńska, chorążego ziemi chełmijskiej

(...)

Dokładnie 24 lutego, jak zapisano w dokumencie fundacyjnym:

"... dany po urodzeniu Bożym w roku tysiąc trzysta i dziewięćdziesiątym siódmym, w dniu św. apostoła, św. Macieja".

Obok wspomnianego Mikołaja pośród założycieli był jego brat Hanusz, oraz dwaj inni bracia Kitnowscy: Mikołaj i Fryderyk.

Oczywiście Mikołaj z Ryńska zakładający Towarzystwo chorążym jeszcze nie był.

Tajna organizacja rycerstwa z Ziemi Chełmińskiej powstała około 1400 roku.Celem tej organizacji był powrót Ziemi Chełmińskiej w granice Polski.

(...)

Organizacja u swego początku tajną nie była, na pergaminowym dokumencie określającym statut Towarzystwa są ślady po 26 pieczęciach. A osoby zakładające owe Towarzystwo wymienione są z imienia w pierwszym zdaniu, co trudno by było określić jako "tajne".

Była to typowa konfederacja jakich wiele zakładano ówcześnie. Co ciekawe, dokument powołujący owe "Eidechsengesellschaft" pisany był językiem górno-niemieckim z domieszką naleciałości saksońskiej.

Choć organizacja początkowo tajna nie była, to przecież faktycznie miała jakieś zamiary, które miały być tajnymi. Bo przecież po cóż zapis w akcie fundacyjnym mówiący o tych co zdradziliby tajemnice Towarzystwa:

"powinien wyrzucony i wypchnięty zostać (...)

i z dala być trzymany bez czci i wiary, jako przekonany złoczyńca".

Co ciekawe początkowo organizacja ta przez jakiś czas cieszyła się przychylnością wielkiego mistrza Ulryka von Jungingena, co znamy z jego dokumentu (1408 r.) tyczącego się wikarii dla rycerzy-jaszczurowców w Toruniu:

"My, brat Ulryk von Jungingen, w. mistrz niemieckiego zakonu, podajemy do wiadomości i objawiamy wszystkim, którym ten list będzie przedstawiony, że stawili się przed nami nasi kochani, wierni rycerze i szlachta towarzystwa Jaszczurkowców...".

Dokument ów podaje nam personalia kolejnego członka Towarzystwa: Ottona z Konojad, który pośród starszyzny Towarzystwa zastąpił zmarłego Mikołaja Kitnowskiego. Z listu księcia Witolda (28 października 1412 r.) poznać możemy innych członków: Jana Dąbrowskiego ze Szczuplinek, Gintera z Dylowa.

Sama organizacja została założona w roku 1397 między innymi przez Mikołaja z Ryńska, chorążego ziemi chełmijskiej - przy tej postaci warto się zatrzymać, bo jest całkiem ciekawa.

(...)

W 1411 roku wbrew ustaleniom pokoju toruńskiego, który zakazywał jakichkolwiek presji wobec osób, które zostały uznane za zdrajców w Wielkiej Wojnie 1409-1411 oraz posiadania listu żelaznego zostaje uwięziony przez Zakon w twierdzy lipieńskiej, a następnie po kilku dniach ścięty.

(...)

W zasadzie, kiedy został zwabiony przez wójta Lipinek Henryka Holta, to odstawiono go do Grudziądza, w piśmie dołączonym ok. 1453 r. do akt procesowych zapisano:

"Zeu Grudencz wart her goköppt".

/"Scriptores rerum Prussicarum", T. III, s. 486/

Inspekcja komisarza Zygmunta Węgierskiego w osobie Benedykta Makray'a potwierdza to:

"w. mistrz wbrew warunkom pokoju, uwięzić kazał będącego bez winy Mikołaja, rycerza, chorążego ziemi chełmińskiej i po czterech dniach ściąć w Grudziądzu..."

/"Lites ac res gestae", T. II, s. 271 i n./

Czy związek ów miał bardziej charakter narodowy, czy może społeczno-gospodarczy?