Uwłaszczenie chłopów

[Gnome]

Jako, że chyba nie ma takiego tematu, wypadałoby go założyć ostatecznie tereny, które znalazły się pod zaborami były wybitnie rolnicze, więc kwestia uwłaszczenia była jedną z najistotniejszych spraw dla "zwykłych" ludzi.

Temat rzeka, więc można pisać o wszystkim co jest związane z szeroko pojętym uwłaszczeniem: plany, realizacja no i oczywiście efekty tego procesu.

Ja zacznę trochę przekornie, a mianowicie chciałbym zauważyć, że uwłaszczenie w początkowym stadium spowodowało znaczne pogorszenie sytuacji byłego chłopa pańszczyźnianego (zabór austriacki i rosyjski), ponieważ nie potrafi on sobie poradzić w nowej sytuacji gospodarczej, dawniej miał zapewnioną minimalne, ale zawsze, środki egzystencji, a w zderzeniu z twardymi realiami rynku często "przegrywał", no ale jak to się mawia co nas nie zabije to nas wzmocni.

Zapraszam do dyskusji.

[Estera]

To także karta przetargowa, ze tak powiem, w powstaniach. Sprawa zaniedbana przez powstańców. Podczas Powstania Styczniowego uwłaszczenie przez cara odegrało

ogromną rolę, przekreślając plany powstańców, odbierjąc możliwości pozyskania chłopów. Zbyt mało uwagi zostało poświęcone w ciągu powstań sprawie chłopów i uwłaszczenia. Na sprawę uwlaszczenia i zaangażowania chłopów zwracali uwagę członkowie stronnictw republikańskich Wielkiej Emigracji.

Oczywiście przedmówca ma rację,że z początku nie wszystkie efekty uwłaszczenia chłop mógł uznać za pozytywne.

[Amilkar]

To także karta przetargowa, ze tak powiem, w powstaniach. Sprawa zaniedbana przez powstańców. Podczas Powstania Styczniowego uwłaszczenie przez cara odegrało

ogromną rolę, przekreślając plany powstańców, odbierjąc możliwości pozyskania chłopów. Zbyt mało uwagi zostało poświęcone w ciągu powstań sprawie chłopów i uwłaszczenia. Na sprawę uwlaszczenia i zaangażowania chłopów zwracali uwagę członkowie stronnictw republikańskich Wielkiej Emigracji.

Oczywiście przedmówca ma rację,że z początku nie wszystkie efekty uwłaszczenia chłop mógł uznać za pozytywne.

Jedno można powiedzieć sprawa zapomniana i zaprzepaszczona przez rządy polskie powstańcze , uznana przez H.Lambert dopiero po rabacji w Galicji , sprawa ,która dałaby dla ruchu niepodległościowego duże , szanse , bo chłopi to warstwa przecież ogromnie liczna i silna w porywach.

[Bronek]

Co do Powstania Styczniowego to niczego nie zaniedbano: w 1861 r. rząd carski dokonał uwłaszczenia na terenie imperium ale z wyłączeniem Królestwa Polskiego. Powstańczy Komitet Centralny Narodowy wydał dekret o uwłaszczeniu chłopów dnia 22.01.1863, czym zmusił rząd carski do podobnego kroku w niedługi czas potem.

Tak więc rząd Czerwonych bynajmniej nie zaniedbał tej sprawy, wręcz przeciwnie, przywiązywał do niej kolosalną wagę, skoro zajął się nią już na początku powstania.

[Amilkar]

Co do Powstania Styczniowego to niczego nie zaniedbano: w 1861 r. rząd carski dokonał uwłaszczenia na terenie imperium ale z wyłączeniem Królestwa Polskiego. Powstańczy Komitet Centralny Narodowy wydał dekret o uwłaszczeniu chłopów dnia 22.01.1863, czym zmusił rząd carski do podobnego kroku w niedługi czas potem.

Tak więc rząd Czerwonych bynajmniej nie zaniedbał tej sprawy, wręcz przeciwnie, przywiązywał do niej kolosalną wagę, skoro zajął się nią już na początku powstania.

Plany były ,trud został włożony , ale co z wykonaniem? Chłopi musieli mieć zapewnione uwłaszczenie , już pewne na 100% , już po wybuchu powstania.

[ak_2107]

Dlaczego na terenie Krolestwa Polskiego nie dokonano uwlaszczenia chlopow

w 1861 r, tak jak w calej Rosji ?

[Funta]

Co do Powstania Styczniowego to niczego nie zaniedbano: w 1861 r. rząd carski dokonał uwłaszczenia na terenie imperium ale z wyłączeniem Królestwa Polskiego. Powstańczy Komitet Centralny Narodowy wydał dekret o uwłaszczeniu chłopów dnia 22.01.1863, czym zmusił rząd carski do podobnego kroku w niedługi czas potem.

Tak więc rząd Czerwonych bynajmniej nie zaniedbał tej sprawy, wręcz przeciwnie, przywiązywał do niej kolosalną wagę, skoro zajął się nią już na początku powstania.

Plany były ,trud został włożony , ale co z wykonaniem? Chłopi musieli mieć zapewnione uwłaszczenie , już pewne na 100% , już po wybuchu powstania.

Rząd powstańczy obiecał chłopom uwłaszczenie po zwycięstwie powstania. I chyba tylko tym co stanął po stronie powstańców. W czasie powstania car (on miał wtedy władzę na naszych terenach) dokonywał uwłaszczania chłopów w zamian za bojkot powstania. Tym sposobem wezwania rządu powstańczego pozostały bez większego odezwu. Do walki przyłączyła się tylko nieliczna część chłopstwa

[Bronek]

Z zeznań aresztowanego przez Rosjan członka Rządu Narodowego:

"dekret stał się od 1 kwietnia jasnym dla każdego, nietykalnym i nie dającym się już cofnać faktem. [..] Myśmy bacznie śledzili za wykonaniem tego dekretu, niektórzy z naszych naczelników nawet siekli rózgami nieposłusznych obywateli na oczach chłopów i sprzedawszy takiemu panu cały dobytek z publicznej licytacji, zwracali chłopom bezprawnie ściągnięty z nich czynsz.Chłopi wobec długo trwającego powstania zrozumieli, że cokolwiek bedzie, ziemia pozostanie już na zawsze ich własnością. próba cofnięcia tego co się już stało wywołałaby straszną katastrofę socjalną".

Jak z tego widać, dekret nie był martwą literą. Egzekwowano go na tyle, na ile się dało a wziąć należy pod uwagę, że powstańcze partie nie miały całkowitej władzy nad terenem, prowadziły walkę partyznacką. Nie było więc łatwo czuwać nad wykonaniem dekretu, niemniej to robiono.

Nawiasem mówiąc, rząd carski, pragnąc przeciągnąć na swoją stronę chłopów nie mógł zaoferować im mniej niż rząd powstańczy. Gdyby zaś Komitet Centralny Narodowy uwłaszczenia nie ogłosił, Rosjanie nie mieliby potrzeby przebijać jego oferty. Tak więc uwłaszczenie chłop polski zawdzięcza przede wszystkim rzadowi powstańczemu.

[Narya]

Dlaczego na terenie Krolestwa Polskiego nie dokonano uwlaszczenia chlopow

w 1861 r, tak jak w calej Rosji ?

A dlaczego car ma nagradzać tych, którzy go zdradzili? Myślisz, że car rzeczywiście widział olbrzymią różnicę między kupcem, ziemianinem, a chłopem? Dla niego wszyscy byli poddanymi. W Królestwie tego okresu poddani cara wypowiedzieli mu posłuszeństwo. I za to ma dać uwłaszczenie?

[ak_2107]

ak_2107 napisał/a:

Dlaczego na terenie Krolestwa Polskiego nie dokonano uwlaszczenia chlopow

w 1861 r, tak jak w calej Rosji ?

A dlaczego car ma nagradzać tych, którzy go zdradzili? Myślisz, że car rzeczywiście widział olbrzymią różnicę między kupcem, ziemianinem, a chłopem? Dla niego wszyscy byli poddanymi. W Królestwie tego okresu poddani cara wypowiedzieli mu posłuszeństwo. I za to ma dać uwłaszczenie?

Narya, ne jestem w tym temacie obeznany ale tu "cos sie kupy nie trzyma".

W polskich zrodlach nie ma ani jednego slowa na ten temat. Rosyjskich przewertowac

nie mam czasu. Wydaje mi sie jednak , ze mamy tu do czynienia z kolejnym mitem.

Rok 1861 to nie powstanie, to Wielopolski to "popuszczenie cugli" Polakom.

Ale czy wszystkim ?. Uwlaszczenie przynosi pozytek chlopom ale szkodzi gospodarczym

intersom szlachtyi posiadaczom ziemi.

Czy wylaczenie terytorium Krolestwa Polskiego z carskich

reform nie bylo przypadkiem uklonem w kierunku polskiej szlachty ?. Czy to nie

presja konserwatywnych kol polskich posiadaczy ziemskich nie spowodowala,

ze uwlaszczenia w KP nie wprowadzono rownolegle z tym w Rosji ?

Dlaczego car zakazuje np. juz w 1846 roku szeroko praktykowanego przez polska szlachte

rugowania chlopow a w 1861 zajmuje calkiem postawe ???

Czy uwlaszczenie w 1864 nie bylo raczej "kara" dla szlachty bioracej udzial w powstaniu

niz proba "odciagniecia" chlopow od powstania i "antidotum" na powstanskie

projekty uwlaszczeniowe ???

Nie wiem.

Ale nie jestem pewien czy nie delektujemy sie czarno - bialym obrazem okresu

powstania styczniowego, ktory pewne rzeczy hmmm.....pomija.

PS

Czytajac historie wielu miasteczek i miejscowosci w bylej Kongresowce mozna sie

natknac na wzmianke :

"Po powstaniu styczniowym, za kare w udziale (poparciu) mieszkancow miejscowosci

X w tym powstaniu car odebral tej miejscowosci prawa miejskie."

No ladnie pieknie. Tyle tylko, ze prawa miejskie odebrano tym miejscowosciom

w latach 1869 - 1870. 5 - 7 lat po powstaniu. Powstancow z niektorych miejscowosci

mozna zliczac na palcach jednej reki (jesli w ogole jakowis byli). W tym okresie (1870)

przeprowadzono reforme administracyjna, likwidujac ponad 300 gmin miejskich

na terenie KP. Czy ta likwidacja miala cos do czynienia z powstaniem, czy

po prostu z faktem, ze wiekszosc tych osrodkow miejskich podupadla i z parametrow

przypominaly raczej wieksze wsie - nie wiem.

Ale takie zdanie o karze za patriotyzm jako przyczynie przemiany mieszczan

w wiesniakow poprawia zapewne samopoczucie.....przypuszczam.....

pozdrawiam

[ Dodano: 2008-04-29, 16:36 ]

Z kolei pewne nadzieje dla Polaków stworzyło wstąpienie na tron rosyjski w 1855 r. Aleksandra II, zwłaszcza gdy przeprowadził częściową liberalizację stosunków politycznych, jakby odtwarzając Królestwo Polskie. Nastąpiła mianowicie amnestia dla więźniów politycznych, dzięki której zwolniono m.in. wielu zesłańców z Syberii, złagodzono cenzurę prasową, utworzone zostało ziemskie Towarzystwo Rolnicze, któremu przewodniczył hrabia Andrzej Zamoyski. Było ono zapowiedzią reform agrarnych, jakie Aleksander II przygotowywał, starając się o przychylność do swych planów polskiej szlachty i ziemiaństwa.

W kwestii sposobów wprowadzenia uwłaszczenia na wsi istniały jednak zasadnicze różnice wśród polskiej społeczności. Ziemianie chcieli jak największych odszkodowań, bogate kręgi mieszczaństwa i burżuazja widziały w nim szansę na umocnienie rynku wewnętrznego. Natomiast polskie organizacje na emigracji, a także liczne radykalne grupy, zwłaszcza młodej inteligencji i studentów wiązały uwłaszczenie dodatkowo z postulatami niepodległości narodowej i demokratyzacji władzy.

To jedyne co udalo misie znalezc - historia XIX wieku - Binek

Wyglada na to, ze opoznienie uwlaszczenia na terenach Krolestwa Polskiego bylo

raczej carskim gestem pod adresem ziemianstwa polskiego.

Mozna by sie pokusic o postawienie kontrowersyjnej tezy, ze w przypadku gdyby

powstanie odnioslo sukces panszczyzna w Polsce przy sprzyjajacym klimacie

wsrod zwyciezcow istnialaby w Polsce jeszcze w XX wieku ....

Temat rzeka, więc można pisać o wszystkim co jest związane z szeroko pojętym uwłaszczeniem: plany, realizacja no i oczywiście efekty tego procesu.

Ja zacznę trochę przekornie, a mianowicie chciałbym zauważyć, że uwłaszczenie w początkowym stadium spowodowało znaczne pogorszenie sytuacji byłego chłopa pańszczyźnianego (zabór austriacki i rosyjski), ponieważ nie potrafi on sobie poradzić w nowej sytuacji gospodarczej, dawniej miał zapewnioną minimalne, ale zawsze, środki egzystencji, a w zderzeniu z twardymi realiami rynku często "przegrywał", no ale jak to się mawia co nas nie zabije to nas wzmocni.

Z identyczna teza wytepuje jeden z publicystow z konca XIX wieku - Tarnopolski(?).

lamentujac nad wprowadzeniem uwlaszczenia, ktore bylo tylko "w zasadzie" dobre. Jednak

zostalo Polakom gwaltem narzucone.....

Od potopu, poprzez insurekcje kosciuszkowska, powstanie listopadowe, powstanie

styczniowe, to te obietnice patryjotow do wiekszej czesci spoleczenstwa sprowadzaly

sie do "obiecanek cacanek"...... Jak im sie blizej przyjzec....

Nawet Napoleon nie odwazyl sie wprowadzic w Ksiestwie Warszawskim Ustalen

z konstytucji 3 maja w tej kwestii, poniwaz "bal sie utracic poparcie szlachty"....

W gruncie rzeczy - chlop polski powinien stawiac pomniki zaborcom....

(I takie zreszta stwiano...

[Narya]

Lawirowanie przez cara uwłaszczeniem było aktem politycznym wytrącającym argument powstańcom w celu przekonania chłopów do powstania. Wielopolski realizował politykę cara. Powstanie zahamowało jego politykę na ziemiach polskich. Car musiał zdławić najpierw powstanie, potem ukarać powstańców, a potem ewentualnie jakieś reformy gospodarcze. Kwestia uwłaszczenia dla chłopów od cara - chłopi wybrali to uwłaszczenie carskie a nie chcieli tego powstańczego, bo wiedzieli, że car był potężniejszy i miał realną władzę niż powstańcy. Proste, nie?

[ak_2107]

Lawirowanie przez cara uwłaszczeniem było aktem politycznym wytrącającym argument powstańcom w celu przekonania chłopów do powstania. Wielopolski realizował politykę cara. Powstanie zahamowało jego politykę na ziemiach polskich. Car musiał zdławić najpierw powstanie, potem ukarać powstańców, a potem ewentualnie jakieś reformy gospodarcze. Kwestia uwłaszczenia dla chłopów od cara - chłopi wybrali to uwłaszczenie carskie a nie chcieli tego powstańczego, bo wiedzieli, że car był potężniejszy i miał realną władzę niż powstańcy. Proste, nie?

Nie takie proste.... przynajmniej dla mnie.

Rok 1861 - uwlaszczenie chlopow w Rosji - nadal nie mamy jednoznacznej odpowiedzi na pytanie : DLACZEGO NIE UWLASZCZONO WTEDY ROWNIEZ CHLOPOW W KROLESTWIE POLSKIM ???.

Car mogl, ale nie chcial - dlaczego ???

Powstanie wybucha dopiero dwa lata pozniej. Nie mieszajmy moze do tego powstania -

w okresie kiedy zapadla decyzja o uwlaszczeniu w Rosji i zaniechaniu tegoz

w Krolestwie Polskim o powstaniu malo kto myslal. Car nie mial komu

wytracac czegokolwiek bo "powstancow" wtedy jeszcze nie bylo.

Jest pare dalszych elementow - Towarzystwo Rolnicze - pracuje nad uczynszowieniem

chlopow (podobno - na jakich warunkach ???).

Wielopolski je rozwiazuje a jednoczesnie cos robi w kierunku uwlaszczenia ....na ile

skutecznie ??? Z carskiego polecenia ???

Szlachta litewska " z inspiracji wladz" wystepuje podobno juz w 1857 do cara o

wprowadzenie oczynszowania ???

W tej skladance brakuje kluczowego elementu.

Trzeba bedzie chyba troche poczytac......

pozdrawiam

[Tomasz N]

Uwłaszczenie zawsze jest początkiem "stosunków pieniężnych" a więc i kapitalizmu, a co za tym idzie i rozwoju przemysłu. Może car nie chciał dopuścić do uprzemysłowienia KP, albo chciał dać fory Rosji w rozwoju stosunków kapitalistycznych w imperium ? W końcu KP miało fory ze względu na położenie geograficzne.

[Narya]

Finlandia (autonomia ros. tak jak Królestwo Polskie) również doczekało się uwłaszczenia później niż w Rosji.

[ak_2107]

Finlandia (autonomia ros. tak jak Królestwo Polskie) również doczekało się uwłaszczenia później niż w Rosji.

Hmmm......nie bardzo wiem na czym polegalo to uwlaszczenie w Finlandii...

W Finlandii, jak w (prawie) calej Skandynawii nie istnial system panszczyzniany.

Rosyjskich chlopw z terenow przygranicznych objelo uwlaszczenie w 1861 roku.

Uwłaszczenie zawsze jest początkiem "stosunków pieniężnych" a więc i kapitalizmu, a co za tym idzie i rozwoju przemysłu. Może car nie chciał dopuścić do uprzemysłowienia KP, albo chciał dać fory Rosji w rozwoju stosunków kapitalistycznych w imperium ? W końcu KP miało fory ze względu na położenie geograficzne.

Hmmmm.......Chyba bylo dokladnie odwrotnie......

http://www.booksite.ru/fulltext/bro/kga/brokefr/0/495.htm

Затем указом 26 мая (7

июня) 1846 г. были дарованы многие льготы и тем крестьянам, которые были

поселены в имениях, принадлежавших польским владельцам и разным

учреждениям; между прочим отменена большая часть даремщин и

принудительных наймов, крестьянам, отбывающим законные повинности,

обеспечено спокойное владение их усадьбами и пользование угодьями

(сервитутами), и запрещено помещикам произвольно возвышать повинности.

Из числа существовавших даремщин указом этим были уничтожены те, по коим

отбывались работы, не определенные ни в отношении числа дней, ни в

отношении количества самых работ, а. равно те, по которым требовалось

исполнение личной службы и поставка припасов за установленную цену,

причем одни из этих даремщин были отменены безусловно, другие оставлены

лишь для тех случаев. Когда исполнение их будет требоваться взамен

обыкновенной Б. Кроме того, на основании этого узаконения, было

предписано всем земледельцам и арендаторам имений представить так

называемые "престационные табели" (tabelle prestacyjne), т. е. ведомости

о всем, что находится в крестьянском пользовании и о всех работах и

других повинностях, какие они исполняют в пользу помещика.

Последовавшая в 1855 году кончина не дозволила императору Николаю I

выполнить задуманное им преобразование хозяйственного быта поселян

Царства Польского. Продолжение и окончательное приведение в исполнение

этой реформы в царствование императора Александра II встретило

препятствие в Крымской кампании. Предпринятые после заключения

Парижского мира (30 марта 1856 года), законодательные меры не приносили

однако ожидаемых правительством плодов в виду того, что постановление:

от 16/28 декабря 1858 года о добровольном очиншевании крестьян, от 4/16

мая 1861 года о замене Б. законным выкупом и 24 мая (5 июня) 1862 об

обязательном очиншевании, не встретили со стороны поместного дворянства

того содействия, без которого успех этих мер был невозможен. Наконец,

восстание 1863 г. отдалило исполнение окончательного устройства быта

поселян и лишь после усмирения бунта 19 февраля (2 марта) 1864 г. был

издан Высочайший указ об устройстве крестьян Царства Польского, коим к

означенным крестьянам были применены главные черты, легшие в основание

устройства быта русских крестьян.

podjete po zawarciu pokoju paryskiego (30 marca 1856 roku) prace legistacyjne (?)

nie przyniosly jednakze oczekiwanych przez wladze wynikow z tego powodu, ze

rozporzadzenia : z 16/28 grudnia 1858 o dobrowolnym oczynszowaniu chlopow,

z 4/16 maja 1861 roku o urzedowej (?) zamianie/wykupie od panszczyzny i o obowiazkowym oczynszowaniu z 24 maja (4 czerwca) 1862 roku nie spotkaly sie z akceptacja miejscowego ziemianstwa, bez ktorej powodzenie owych przedsiewziec nie bylo mozliwe.

po pierwsze - moj ruski troche zardzewial....

po drugie - wyglada na to, ze car planowal zniesienie panszczyzny w Krolestwie Polskim,

jeszcze PRZED uwlaszczeniem w Rosji. Na poczatku na zasadzie dobrowolnosci.

Nasi patrioci bronili sie - jak z tego tekstu wynika - rekami i nogami....

po trzecie - autor pisze ( chyba nie bez racji) ze uwlaszczenie w Krolestwie Polskim

mialo miejsce juz PO usmierzeniu "buntu"....ktory zmusil do przesuniecia uwlaszczenia

na rok 1864. Wyglada tez, ze chlopow w KP uwlaszczano na lepszych warunkach niz

w Rosji....

Teraz wypada tylko poszukac wspomnianych w tekscie carskich ukazow.

(przypuszczam, ze w polskich zrodlach zostaly dyskretnie pominiete.... )

Ewentualnie zerknac do innych tekstow zrodlowych...

pozdrawiam