AV-8A/B Harrier

[mch90]

Harrier to jedna z najpopularniejszych i bardziej znanych maszyn- przede wszystkim dlatego, że jest to pierwsza tak udana konstrukcja V/STOL. Swój chrzest bojowy przeszły w 1982 roku podczas konfliktu o Falklandy-Malwiny, gdzie spisały się nadzwyczaj dobrze, gromiąc argentyńskie samoloty. Z kolei podczas I wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku maszyny typu AV-8B wykonały 7,7% wszystkich misji bojowych lotnictwa w tej wojnie!

Jestem ciekaw, co sądzicie o tym samolotach.

[Hauer]

Cudo

Jedyna chyba wada to to, że jest trudny w pilotażu.

Harrier nie rozwija tez predkości naddźwiękowych, ale jak pokazała praktyka konfliktów zbrojnyh w ktorych brał udział, wcale nie przeszkadza to w odnoszeniu sukcesów.

Podsumowujac: cudo, chyba mój ulubiony współczesny samolot (moze F-35 go zdetronizuje )

[Tankfan]

Tak Harrier to znakomita maszyna, zdaje się że jej najlepszą wersję ma U.S.M.C. ale być może i Royal Navy i RAF posiadają te wersje której niestety oznaczenia nie pamiętam :razz:

(moze F-35 go zdetronizuje )

F-35B z pewnością tego dokona, jest maszyną nowocześniejszą, naddźwiękową oraz ma właściwości obniżonej wykrywalności STEALTH (szkoda tylko że niektórzy ludzie mylą ten termin z niewykrywalnością :roll:), w każdym razie przyszłość pokaże

[Jarpen Zigrin]

Co do Harriera jakie jest jego główne przeznaczenie? Z tego, co widzę to on głównie na lotniskowcach występuję i takie były jego założenia?

[Tankfan]

Harrier to maszyna uderzeniowa głównie, owszem może walczyć z myśliwcami ale jednak lepiej by osłaniały go rasowe myśliwce.

Zaś założenia Harriera to konstrukcja myśliwca bombardującego/samolotu bojowego z możliwościami krótkiego startu i lądowania, tak aby nie było potrzeba dużych lotnisk z długimi pasami startowymi narażonymi na atak wroga, poza tym taka maszyna może operować blisko frontu, to że nadał się do operowania z lotniskowców to tylko jeden z wielu jego atutów.

[Speedy]

Hej

Znowu o uzbrojeniu lotniczym to się muszę powymądrzać, no niestety :

Harrier to maszyna uderzeniowa głównie, owszem może walczyć z myśliwcami ale jednak lepiej by osłaniały go rasowe myśliwce.

Dokładniej rzecz biorąc, to zależy od wersji, których wspomniany Harrier dorobił się bardzo bardzo wielu. To co można orientacyjnie powiedzieć o ich możliwościach powietrze-powietrze (dla uproszczenia będę pisał w czasie teraźniejszym, chociaż część tych wersji już dawno wyszła z użycia):

GR Mk.1, GR Mk.3 i pochodne - najprostsze "lądowe" Harriery, bez radaru i bez możliwości przenoszenia pocisków kierowanych - słabiutko, może mogłyby prowadzić walkę z bliska za pomocą działek z podobnymi sobie kalekami ale prawdziwy myśliwiec nie dałby im za wielu szans.

GR Mk.5, AV-8A, AV-8B, AV-8C oraz GR Mk.7 i GR.Mk.9 w konfiguracji bez radaru (i ich pochodne wersje eksportowe) - no właśnie, dalej bez radaru, ale już z możliwością przenoszenia pocisków p-p Sidewinder. Roszerza to nieco ich możliwości w walce powietrznej ale też tylko w warunkach widzialności wzrokowej i raczej z bliska.

FRS Mk.1 - pierwszy morski Harrier, coś w rodzaju GR.3 ale z radarem Ferranti Blue Fox i pociskami Sidewinder. To już prawdziwy myśliwiec... no prawie, bo jednak pociski Sidewinder mają relatywnie nieduży zasięg i nie we wszystkich warunkach atmosferycznych znajdują cel. Ale na Falklandach jakoś sobie radził nieźle całkiem.

FRS Mk.2, AV-8B II+ oraz GR Mk.7 i GR Mk.9 w konfiguracji z radarem (i pochodne) - radar Blue Vixen to to samo co amerykański AN/APG-65 z samolotu F-18 Hornet. Takie Harriery mają możliwość przenoszenia pocisków p-p AIM-120 AMRAAM (GR Mk.7 i GR Mk.9 nie wszystkie). To oznacza zdolność zwalczania celów powietrznych w dowolnych warunkach z odległości poza zasięgiem wzrokowym (BVR). To już myśliwce pełną gębą... może tylko ta prędkość trochę za mała; ona nie jest potrzebna do walki generalnie ale do tego by myśliwiec mógł szybko interweniować w odległym rejonie no i tu niestety poddźwiękowe Harriery wyczerpują swoje możliwości.

Zaś założenia Harriera to konstrukcja myśliwca bombardującego/samolotu bojowego z możliwościami krótkiego startu i lądowania,

Ja bym tu złośliwie dodał, że założenia Harriera jakiego znamy czyli wywodzącego się z P.1127 to samolot do prób zespołu napędowego i konfiguracji aerodynamicznej maszyn pionowego startu i lądowania. Bo tak naprawdę projekt 1127 był samolotem doświadczalnym do powyzszych testów. Zaś "prawdziwy Harrier" miał to być P.1154, znacznie większy i ambitniejszy samolot o masie około 18 ton, naddźwiękowy i zdolny do działania w dowolnych warunkach atmosferycznych, wspólny projekt RAF i Royal Navy a może jeszcze i inni by się znaleźli odbiorcy. Bardzo szybko jednak wymagania im się rozjechały. Marynarka chciała samolotu o prędkości 2,2 Ma (a więc z regulowanymi wlotami powietrza, co przy i tak bardzo skomplikowanym zespole napędowym byłoby kolejną potężną komplikacją), 2-miejscowego, z bardzo bogatym wyposażeniem i uzbrojeniem m.in. kierowanymi pociskami powietrze-ziemia Martel. I najlepiej jeszcze napędzanego 2 silnikami R-R. Spey co w przypadku samolotu tak ściśle powiązanego konstrukcyjnie z zespołem napędowym w ogóle wydaje się kompletnie nierealne. RAF-owi wystarczyłby zaś samolot 1-miejscowy o prędkości 1,7 Ma (stałe wloty) oczywiście z 1 silnikiem (P.100 z rodziny Bristol Orpheus)i trochę prostszym wyposażeniem. Po dłuższym okresie kłótni, z początkowych 80% zgodności między wersjami zrobiło się 80% niezgodności no i w końcu marynarka w ogóle odpuściła P.1154 i zamówiła sobie F-4 Phantomy, 2-miejscowe i z silnikami Spey (tyle że - taki drobiazg - nie był to samolot pionowego startu... ) a RAF zaczął opracowywać sobie wymagania takie jak chciał. Ale długo się nie nacieszył bo po dojściu do władzy Partii Pracy nastąpiły w 1965 radykalne cięcia w budżecie wojskowym Wlk.Brytanii i projekt 1154 Harrier powędrował- myk! - do kosza (w doborowym towarzystwie wielu zasłużonych kolegów, np. bombowca TSR.2, różnych pocisków kierowanych i takich tam).

Ale to nie był jednak koniec całej historii. Jeszcze przed tym wszystkim w 1962 zapadła decyzja o sformowaniu międzynarodowej a raczej trójnarodowej eskadry doświadczalnej TES (Tripartite Evaluation Squadron). Wlk.Brytania, USA i RFN miały sfinansować dla niej po 3 samoloty, oddelegować pilotów i personel naziemny. Zadaniem TES było opracowanie metod i procedur działania samolotów VTOL z lotnisk polowych i przygodnych lądowisk, wykonywania różnego rodzaju misji, pracy obsługi naziemnej itp. itd. Samolot dla TES nosił już "bojowe" oznaczenie FGA Mk.1 Kestrel i był to lekko powiększony P.1127 z mocniejszym silnikiem, wyposażony w węzły podwieszenia uzbrojenia/zbiorników paliwa oraz prosty celownik w kabinie (nigdy zresztą żadnego uzbrojenia nie używał ani nawet najprawdopodobniej z nim nie latał). W okresie 1964-65 eskadra TES wykonała ponad 1000 lotów, faktycznie zbierając cenne doświadczenia eksploatacyjne oraz zdaje się szczątki 1 Kestrela który się niestety rozwalił (pozostałe trafiły do różnych muzeów a 6 do USA na dalsze próby - oznaczono je tam XV-6A). Niemniej dobre wyniki tych prób skłoniły RAF do rozważań żeby może zamówić sobie prócz P.1154 Harriera także pewną liczbę prostszych i tańszych Kestreli (chyba faktycznie ten budżet wojskowy mieli za wysoki...)

No i gdy P.1154 poszedł się *****, RAF wpadł z rozpaczy na kolejny pomysł i zamówił samolot o niezwykle oryginalnym oznaczeniu P.1127(RAF). Był to nadal taki właśnie Kestrel, jeszcze ciutkę powiększony i z jeszcze mocniejszym silnikiem, ale przede wszystkim z założoną większością awioniki z P.1154, która była naprawdę bajerancka jak na owe pradawne czasy (radaru się wsadzić nie udało ale np. bardzo zaawansowany bezwładnościowy system nawigacyjno-celowniczy Ferranti INAS, wyświetlacz HUD, projektor mapy i takie tam). Prócz awioniki z P.1154 przeszczepiono też nazwę Harrier. Przeszczepy się przyjęły, rząd zamówienie klepnął, najwyraźniej z jednej strony przestraszył się że za dużo wyciął a z drugiej strony, konkretnie z drugiej strony oceanu docierały już odgłosy radości Amerykanów którym XV-6A coraz bardziej się podobał, a szczególnie Marines. No i projekt ruszył, pierwsze z 6 prototypowych P.1127(RAF) wzbiły się w powietrze pod koniec 1966, pierwszy seryjny GR Mk.1 oblatano w grudniu 1967 a pierwsze dostawy do jednostek bojowych nastąpiły w kwietniu 1969.

I tak niechcący samolot doświadczalny zamienił się w bojowy...

(Uff ale się rozpędziłem, sorry, jak wypiję to tak mam czasem . Informacje jakie wykorzystałem pochodzą po części ze stronki http://www.harrier.org.uk oraz artykułu J.B.Żurka "Harrier" w gazecie Aero nr 4/91 a w większości z głowy czyli różnych książek i artykułów jakie w życiu przeczytałem a które trudno byłoby mi teraz precyzyjnie sobie przypomnieć).