Literatura - Polska pod okupacją, Polska podziemna

[Albinos]

Kontynuując autopromocję - dla zainteresowanych dostępny jest już do przejrzenia spis treści Wielkiej księgi Armii Krajowej: http://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,6794,Wielka-Ksiega-Armii-Krajowej

[Albinos]

Wydane w tym roku - rzecz warta uwagi:

Jeńcy sowieccy na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, red. Jakub Wojtkowiak, Warszawa 2015 (Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia): http://www.cprdip.pl/publikacje,ksiazki,126,jency_sowieccy_na_ziemiach_polskich_w_czasie_ii_wojny_swiatowej.html

[Albinos]

Zapowiedź - i to jaka zapowiedź:

Michał Wójcik, Emil Marat, Ptaki drapieżne. Historia Lucjana „Sępa” Wiśniewskiego, likwidatora z kontrwywiadu AK (Znak Literanova): http://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,7140,Ptaki-drapiezne

Jeśli Wójcik z Maratem utrzymali poziom z Made in Poland, to jak nic dostaniemy do ręki historyczną książkę roku. A już na pewno jedne z najważniejszych wspomnień dt. konspiracji.

[Albinos]

I jeszcze jedna zapowiedź, i znowu Kraków:

Anna Branicka-Wolska, Miałam szczęśliwe życie. Ostatnia z Branickich (Znak Literanova): http://www.znak.com.pl/kartoteka,ksiazka,7133,Mialam-szczesliwe-zycie-Ostatnia-z-Branickich

[Albinos]

Nowości:

Anders Rydell, Bezcenne. Naziści opętani sztuką (Wydawnictwo Albatros): http://prus24.pl/bookstore,details,9788378853985,BEZCENNE-NAZISCI-OPETANI-SZTUKA.html - grabież polskich zbiorów to jedynie jeden z kilku wątków, ale warto zobaczyć, jak przedstawiało się to na tle ogólnych działań Niemców. Poza tym zwyczajnie znakomicie napisane.

Stanisław Waltoś, Grabież ołtarza Wita Stwosza (Wolters Kluwer SA): https://www.profinfo.pl/prawo-karne/prawo-karne-materialne/p,grabiez-oltarza-wita-stwosza,343955.html

[Albinos]

Trzeba zacząć robić miejsce na półkach (albo nowe półki):

Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 1: Wrzesień 1939 – czerwiec 1941, Warszawa 2015 (wydanie II, poprawione i uzupełnione; Instytut Pamięci Narodowej i Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie): http://ipn.gov.pl/publikacje/ksiazki/armia-krajowa-w-dokumentach-19391945,-t.-i,-cz.-1

Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. 2: Wrzesień 1939 – czerwiec 1941, Warszawa 2015 (wydanie II, poprawione i uzupełnione; Instytut Pamięci Narodowej i Studium Polski Podziemnej – Instytut Polski i Muzeum gen. Sikorskiego w Londynie): http://ipn.gov.pl/publikacje/ksiazki/armia-krajowa-w-dokumentach-19391945,-t.-i,-cz.-2

[Albinos]

Nowość:

Jan Pietrzykowski SDB, Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach okupacji 1939–1945, Warszawa 2015 (IPN): http://ipn.gov.pl/publikacje/ksiazki/towarzystwo-salezjanskie-w-polsce-w-warunkach-okupacji-19391945

Natomiast co do wspominanych wspomnień Lucjana Wiśniewskiego - to trzeba przeczytać. Rzecz jest absolutnie znakomita.

[Albinos]

Zapowiedź:

Jerzy Wójcik, Łazik, Warszawa 2016 (Wielka Litera): http://www.wielkalitera.pl/zapowiedzi/id,118/Lazik.html

[Albinos]

Zapowiedzi:

Eryk Lipiński, Pamiętniki, Warszawa 2016 (Iskry): http://iskry.com.pl/biografie/465-pamietniki.html

Anetta Rybicka, Instytut Niemieckiej Pracy Wschodniej. Kraków 1940-1945, Warszawa 2016 (DiG): http://www.dig.com.pl/index.php?s=karta&id=176

[Albinos]

Nowości/wznowienia:

Adam Sitarek, "Otoczone drutem państwo". Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź 2015 (IPN): https://ipn.gov.pl/publikacje/ksiazki/otoczone-drutem-panstwo.-struktura-i-funkcjonowanie-administracji-zydowskiej-getta-lodzkiego

Tomasz Toborek, Stanisław Sojczyński i Konspiracyjne Wojsko Polskie, wydanie II poprawione i uzupełnione, Łódź 2015 (IPN): https://ipn.gov.pl/publikacje/ksiazki/stanislaw-sojczynski-i-konspiracyjne-wojsko-polskie2

[Albinos]

Nowość:

Remigiusz Piotrowski, Artyści w okupowanej Polsce. Zdrady, triumfy, dramaty, Warszawa 2015 (Wydawnictwo Naukowe PWN): http://ksiegarnia.pwn.pl/Artysci-w-okupowanej-Polsce,114591145,p.html

A w najnowszej "Stolicy", nr 1-2(2284-85)/2016, tradycyjnie już o tej porze roku numer poświęcony warszawskim powrotom 1945 r., tym razem również z perspektywy okupacyjnych prac nad... powrotem do normalności po wojnie:

Sebastian Pawlina, Wir kapitulieren nie, czyli o okupacyjnych doktoratach, s. 32-34 (w rolach głównych Wiwatowski z Gieysztorem; od tego tekstu chyba zacznę stopniowe przechodzenie od konspiracji zbrojnej do cywilnej).

Grzegorz Mika, Plany nowej Warszawy, s. 36-41.

Teatr zrodzony z marzeń – z prof. Anną Kuligowską-Korzeniewską o Konspiracyjnej Radzie Teatralnej rozmawia Rafał Dajbor, s. 42-45.

Spis treści całego numeru: http://warszawa-stolica.pl/aktualny-numer/

[Albinos]

O Ptakach drapieżnych Marat i Wójcika mogę pisać jedynie w kategoriach pozytywów - znakomicie napisana, ważna, mądra. Coś, co autentycznie warto przeczytać, bo i o AK, ale i konspiracji jako takiej, mówi więcej, niż niejeden opasły tom. Tymczasem tutaj dla nieprzekonanych wywiad z autorami: Drapieżne "Ptaki" z AK. Mieli po kilkanaście lat, dostali od księdza dyspensę na zabijanie.

[adamhistoryk]

Nowość:

Remigiusz Piotrowski, Artyści w okupowanej Polsce. Zdrady, triumfy, dramaty, Warszawa 2015 (Wydawnictwo Naukowe PWN): http://ksiegarnia.pwn.pl/Artysci-w-okupowanej-Polsce,114591145,p.html

A w najnowszej "Stolicy", nr 1-2(2284-85)/2016

A jest cały numer w pdf?

[Albinos]

Wersję elektroniczną można kupić tutaj: http://www.egazety.pl/ekbin/e-wydanie-stolica.html

[Albinos]

Od kilku lat krążyły plotki*, aż w październiku ubiegłego roku dotarła do mnie informacja o wydaniu rzeczy następującej:

Mariusz Olczak, Marek Strok, Okręg Warszawa-Miasto ZWZ i Okręg Warszawski ZWZ-AK. Dokumenty 1940-1943.

Zaprezentowane w niej materiały to podobno pełny zbiór dokumentów znalezionych w 2008 r. w kamienicy przy ul. Filtrowej 68 w Warszawie, gdzie w czasie wojny znajdowała się kancelaria Komendy Okręgu. Tak o lokalu i jego zasobie pisze Katarzyna Utracka [Archiwum Komendy Okręgu Warszawa ZWZ-AK, 1940-1943, "Przegląd Historyczno-Wojskowy", nr 1/2012, s. 109, 110-111]

Miejsce odnalezienia dokumentów - Filtrowa 68/48 - jak również kwerenda źródłowa wskazały, że pochodzą one ze skrzynki alarmowej, zwanej "Skrzynką Ali", zorganizowanej przez szefową łączności konspiracyjnej Komendy Okręgu Warszawa AK Stefanię Aluchnę "Alę".

[...]

Stefania Aluchna oprócz sprawowania funkcji szefa łączności była również kierowniczką kancelarii Komendy Okręgu Warszawa AK. Przez jej ręce przechodziła wszelka korespondencja z Okręgu do Komendy Głównej AK. Obok lokalu alarmowego, pod numerem 46, mieściło się jej prywatne mieszkanie. Adres jej znali zarówno komendant Okręgu Warszawa AK, płk Antoni Chruściel "Monter", jak również szef sztabu, ppłk Stanisław Weber "Chirurg", którzy w nagłych sprawach odbywali w nim spotkania.

W drugiej połowie lipca 1944 r. trwały intensywne przygotowania do powstania. "Skrzynka Ali" w tym czasie była czynna przez cały dzień. Przy swoim mieszkaniu na całym piętrze Aluchna zorganizowała pracę kancelarii Okręgu, gdzie płk "Monter" odbywał codziennie odprawy. Tam 31 lipca 1944 r. ok. godz. 18.30 komendant Okręgu wydał rozkaz rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Następnego dnia po południu Aluchna opuściła lokal przy ul. Filtrowej, zabierając ze sobą wszystkie potrzebne akta, m.in. wykaz nowych kryptonimów, i udała się do nowego miejsca postoju przy ul. Jasnej. Reszta dokumentów ze "Skrzynki Ali" pozostała na swoim miejscu. O skrytkach z ul. Filtrowej Aluchna pisała w 1957 r. w liście do Kazimierza Malinowskiego, twierdząc, że całą dokumentację zabrała do Słupska i zniszczyła w obawie przed rewizją Urzędu Bezpieczeństwa. W dalszej części jednak wspominała, że pozostała jeszcze w lokalu przy ul. Filtrowej jedna skrytka, po którą zgłosi się, gdy tylko przybędzie do Warszawy.

Wszystko wskazuje na to, że Aluchna pisała o skrytce i dokumentach, które trafiły do MPW. Jest ich ponad trzysta, łącznie blisko 530 kart, zapakowanych w 21 kopert.

Dokumenty w większości są uporządkowane i podzielone tematycznie: 1. Zasady konspiracji; 2. Kryptonimy "Drapacza"; 3. Sprawy organizacyjne; 4. Budżet i sprawy

uposażeniowe; 5. Sprawy wyszkoleniowe (szkoły podchorążych); 6. Zadania operacyjne; 7. Zadania organizacyjne (bojowe); 8. Zaopatrzenie Armii (dozbrojenie); 9. Wojskowa Służba Kobiet; 10. Sprawy awansowe; 11. Informacje z terenu; 12. Sprawy polityczne i propaganda; 13. Sprawozdania; 14. Prokuratura; 15. OPUS; 16. OWK – Warszawska Dywizja Piechoty; 17. Sprawa "Grzyba"; 18. Przepustki; 19. Wykaz dostaw; 20. Dekret Prezydenta RP z 7 sierpnia 1939 roku; 21. Różne.

Krótko mówiąc - książka Olczaka i Stroka, to skarb absolutny. Takie materiały, dostępne bez konieczności przesiadywania w archiwum. Brzmi bajkowo. Niestety rzeczywistość jest odrobinę smutniejsza. Od października o pracy cicho sza. Przynajmniej do mnie nic nie dotarło. Ktoś coś, kiedy, gdzie, za ile i czemu tak drogo?

* Żeby być dokładnym - plotki dotyczyły IPN-u i monografii Okręgu Warszawa ZWZ/AK, a nie wydawnictwa źródłowego przygotowanego przez AAN. Ale to szczegół.