Druga wojna światowa, jako czynnik narodotwórczy.

[Bruno Wątpliwy]

Za inspirację dziękuję Gregskiemu (żeby wreszcie przestał marudzić, iż nie wie, czy ktoś go czyta).

 

"Przed wojną wielu Maltańczyków wręcz uważało się za Włochów i nie przypuszczało, że w razie wojny armia Mussoliniego będzie traktować Maltę jak wrogi kraj. Pierwsze bombardowania rozwiały te nadzieje i spowodowały gwałtowną zmianę nastrojów". J. Łaptos (red.), Historia małych krajów Europy. Andora-Liechtenstein-Luksemburg-Malta-Monako-San Marino, Wyd. Ossolineum, Wrocław 2002, s. 367.

 

Maltańczycy przestali być w czasie tej wojny częścią "świata włoskiego", Korsykanie też per saldo niezbyt zaakceptowali powrót do włoskiej macierzy, Austriacy po Stalingradzie zaczęli zastanawiać się nad "za i przeciw" bycia Niemcami.

Czy znamy inne podobne przykłady? Czy powyższe można uznać za "narodowotwórczy" aspekt drugiej wojny światowej?

[jancet]

W pierwszym momencie chciałem krzyknąć, że nie !!! Że to poprzednia wojna ukształtowała nowe państwa narodowe i równolegle - nowe narodowe tożsamości. Ale ta następna też trochę namieszała.

 

Powiedzmy - Słowacy, temat mi bliski.

W 1918 roku ich świadomość narodowa nie stała zbyt wysoko i pewnie zaakceptowaliby, że są Czechosłowakami, gdyby nie czeski protekcjonalizm w okresie międzywojennym. Nota bene do dziś istnieje spora grupa osób, która deklaruje, że są Czechosłowakami, szczególnie potomkowie małżeństw mieszanych, których jest pewnie parę milionów.

 

Mimo wszystko odnoszę wrażenie, że w 1938 roku zwolenników oddzielenia Słowacji od Czech nie byłoby zbyt wielu i tylko dlatego powstało państwo słowackie, bo zniknęło państwo czeskie. Tych kilka lat istnienia słowackiej państwowości, zakończone antyhitlerowskim Słowackim Powstaniem Narodowym, z pewnością było czynnikiem może nie narodotwórczym, ale silnie wzmacniającym tożsamość narodową.

 

Jeszcze przychodzą mi do głowy narody byłej Jugosławii, ale o tym jutro lub kiedy indziej.

[Bruno Wątpliwy]

To, że główny okres kształtowania się europejskich narodów (w dzisiejszym tego słowa znaczeniu) przypadł na czasy wcześniejsze, niż druga wojna światowa - jest chyba poza sporem. Do tej kategorii zaliczyłbym - przy wszelkich komentarzach uzupełniających -  także Słowaków, czy podstawowe narody byłej Jugosławii.

Mnie interesują przypadki, kiedy to druga wojna stała się katalizatorem procesów narodowotwórczych.

 

Przed drugą wojną światową Korsykanie, czy Maltańczycy byli częścią - bardzo zróżnicowanego oczywiście - "świata włoskiego". Mimo, że od lat pozostawali pod panowaniem francuskim, czy brytyjskim. A w domu często mówili językami, które od literackiego włoskiego były "nieco" (Korsykanie) lub "dosyć" (Maltańczycy) odległe. Ale - bądźmy szczerzy - ilu Włochów w momencie zjednoczenia Italii mówiło po "włosku"? 2, 3, niektórzy - optymiści - szacują na 10 %. A ilu - przed drugą wojną posługiwało się na co dzień "lingua toscana in bocca romana"?

Austriacy - byli przed wojną po prostu austriackimi Niemcami.

Druga wojna to jakoś zmieniła.

[gregski]

2 godziny temu, Bruno Wątpliwy napisał:

A w domu często mówili językami, które od literackiego włoskiego były "nieco" (Korsykanie) lub "dosyć" (Maltańczycy) odległe.

Dobrze, że to "dosyć" wziąłeś w cudzysłów bo język maltański i włoski dzieli przepaść. Maltański to chyba z arabskim jest spokrewniony.

[Bruno Wątpliwy]

Oczywiście, to język semicki. Aczkolwiek, szacuje się, że około połowa słownictwa jest w nim pochodzenia włoskiego/sycylijskiego (zob. link poniżej). Włoski do 1936 roku był jednym z języków urzędowych na Malcie, a pierwsza partia polityczna na Malcie (Partito Antireformista - powstała w 1880 r., potem przemianowana na Partito Nazionale) kochała wszystko, co włoskie. J. Łaptos (red.), op. cit., s. 340-341.

Do pooglądania:

https://www.youtube.com/watch?v=C7VdeHdBn-g