Czy rzeczywiście chodzono boso na wsiach w początkach XX wieku?

[Bruno Wątpliwy]

Wątek wydzielono z innego tematu.

secesjonista

 

Dnia 22.07.2017 o 09:46, Rivaldo napisał:

Znalazłem też informację, że ludzie na wsi często chodzili boso - czy w zimie także? Trudno mi to sobie wyobrazić.

 

 

Jak sobie przypominam, wspomnień chłopów polskich publikowano dosyć dużo, chociażby w czasach PRL, aby udowodnić "postęp". Trudno mi jednak ad hoc dokonać kwerendy.

Galicja była na pewno zamożniejsza od Polesia, gdzie jeszcze w międzywojniu wyplatano łapcie z łyka (E. Mironowicz, Białoruś, Warszawa 1999, s. 84), a skórzane były pewnie dla wielu niedościgłym marzeniem. Z drugiej strony, znam wspomnienia z relatywnie zamożnego poznańskiego, gdzie regułą było bieganie dzieciaków latem na bosaka, by oszczędzać buty. Zakładane tylko w kościele i w czasie chłodów. Ba, tak się działo nawet na niemieckiej prowincji. Wspomnienia urodzonego w 1912 r. Klausa von Bismarcka (z Jarchlina, wówczas na niemieckim Pomorzu Zachodnim) "W lecie wszystkie dzieci biegały boso".  K. von Bismarck, Wspomnienia, Warszawa 1997, s. 54.

Skoro tak było w zamożniejszych, ówczesnych wschodnich Niemczech, do których jeżdżono z Galicji do pracy (na saksy), to podejrzewam, że ubożsi mieszkańcy galicyjskich wsi mieli po prostu jedną parę butów (do kościoła i na zimę). Używaną aż do stanu rozpadu. Bogatsi oczywiście mogli mieć kilka par.

I ciekawy link:

http://www.linux.net.pl/~wkotwica/slomka/slomka.html

W szczególności fragment:

http://www.linux.net.pl/~wkotwica/slomka/slomka-02.html#sec_2_09

 

Dopisek:

I jeszcze to (moim zdaniem - bardzo wartościowe, bo jest i o butach, a raczej ich niedostatku, i sporo pozycji bibliograficznych, co prawda międzywojnie, ale pewnie przed pierwszą wojną lepiej w Galicji nie było):

http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-ab466f22-7163-4bd7-8b9b-278f39c8813f/c/Kamila_Juchcinska_Gilka_Dziecinstwo_na_wsi_polskiej_w_okresie_Drugiej_Rzeczypospolitej.pdf

 

[secesjonista]

Dnia 22.07.2017 o 09:46, Rivaldo napisał:

Znalazłem też informację, że ludzie na wsi często chodzili boso - czy w zimie także? Trudno mi to sobie wyobrazić.

 

"Powszechnie istniał zwyczaj, że tylko ten obuwał się ciepło, kto w zimie cały dzień był zajęty poza domem lub gdzieś jechał. Natomiast w ciepłych porach roku każde dziecko nawet do kościoła chodziło boso. Nędzne odzienie i często brak stosownego obuwia powodowało, że były ono bardzo zahartowane. W zimie śród mrozu i śniegu młodzież wybiegała z chałupy w koszuli i boso. J. Słomka z Dzikowa [chodzi o Jana Słomki "Pamiętnik włościanina" - pierw. wydanie z 1912 r., drugie: 1929 - przyp. secesjonista] przytaczał zdarzenie ze swoim udziałem. Pewnego razu w zimie jechał z jednym z sędziów tarnobrzeskich przez Tarnowską Wolę. Wtedy z chałupy wybiegł boso chłopiec w konopnej koszuli, bez czapki. Przyjrzał się im, a następnie puścił za saniami i biegł z pół kilometra do innego domu, mimo że dzień był mroźny i droga zasłana śniegiem".
/R. Pelczar "Opieka nad dzieckiem w rodzinach wiejskich na ziemiach polskich w czasach zaborów (ze szczególnym uwzględnieniem Galicji", "Karpacki Przegląd Naukowy", nr 3 (11), 2014, s. 20-21/

 

[secesjonista]

Z przyczyn technicznych muszę sam zacytować odpowiedź janceta:

 

11 godzin temu, jancet napisał:

W sprawie chodzenia boso to z terenu Polski takich wspomnień nie mam. Natomiast w Bułgarii w 1980 roku we wsi Tyża u stóp Bałkanów (Starej Płaniny), gdzie była mniejszość turecka, to tureckie dzieciaki biegały boso, a bułgarskie - w trampkach. No ale to lato było.

 

 

[Tomasz N]

Na Śląsku również. Moja babka miała buty wyjściowe do kościoła, ale jak szła na mszę (8 km przez las) to nosiła je w ręce, ubierając pod kościołem w Pszczynie.