Złota moneta Wolin

[TyberiusClaudius]

Przypadkiem natknąłem się na to http://bialczynski.pl/2016/05/17/winicjusz-kossakowski-zlota-moneta-bita-w-wolinie/
Strona nie jest warta funta kłaków, ale ciekaw jestem co to za moneta. Słyszałem, o monetach arabskich, ale ta na takową nie wygląda. Skąd się wzięła, jakie datowanie?

[TyberiusClaudius]

Okazało się, że to gocka moneta datowana na III w. Runy to prawdopodobnie imię. Nie znaleziono jej wcale na Wolinie. Temat można usunać.

[Furiusz]

Moneta ta opisana dość dokładnie została przez A. Degler,  East Germanic imitation of an aureus of Severus Alexander with runic legend: the newest acquisition to the collection of ancient coins in the Ossolineum, "Wiadomości Numizmatyczne" t. 59 z.1-2 (2015), s. 47-63. Nota bene odpowiedź na Twoje wątpliwości można było znaleźć nawet w linku który podałeś - tzn autor na koniec podawał pracę katalogową dr Deglera. 
moneta ta nosi numer A 6273 (łamane na OSS od nazwy kolekcji w której się znajduje). Zakupiono ją na rynku antykwarycznym i nic nie wiadomo na temat jej miejsca znalezienia. Badania m.in. metaloznawcze wskazują na jej autentyczność ale ze względu na sposób pozyskania i tak będą wątpliwości co do jej autentyczności. Najprawdopodobniej była noszona jako ozdoba, trochę jak brakteat. 

To barbarzyńska imitacja monety rzymskiej (RIC 199 Iovi Conservatori) której wybijanie zakończono w 231 roku, natomiast mniej więcej do oko 270-275 nie było większych problemów z pozyskaniem monet rzymskich więc imitacje barbarzyńskie są bardziej niż nieliczne, po tej dacie jednak strumień rzymskiego złota się urwał i zwiększyła się liczba miejscowych imitacji. Z tego powodu autor, dość słusznie, datuje jej powstanie na lata między 270 a 330 rokiem AD. 

Ciekawe jest, że twórca stempla monety (kimkolwiek by nie był) zachował napis łaciński IOVI (choć błędnie bo tak jakby zrobił go w lustrzanym odbiciu - Degler obrócił go w programie graficznym co dało dobry efekt) ale też dodał legendę zapisaną futharkiem starszym. Degler podaje kilka możliwości odczytania tej części legendy, w tym najciekawsza - choć niekoniecznie najpewniejsza - czyli Herulowie. 


Mimo wszystko moneta dość niezwykła i dlatego ciekawa. Z literatury można polecić:
V. Myzgin, “Varvarskie” podrazhania rimskim monetam na territorii Czerniachovskoi kultury, "Drevnosti" t.9 (2009), s. 90-106

V. V. Kropotkin, Varvarskie podrazhania zolotym monetam v vostochnoi Evrope, "Slovenská Numizmatika" t.4, (1976), s. 11-35

Do tego poleciłbym liczne teksty profesora Bursche z UW.
Nota bene sam temat gockich czy może raczej zachodnio i wschodniogermańskich imitacji monet rzymskich nie jest nowy - najstarszy "opublikowany" pochodzi z 1655 i jest przechowywany w Muzeum narodowym w Kopenhadze. Imitacje monet rzymskich i greckich produkowali wcześniej Celtowie więc jest to pewna tradycja, która funkcjonuje na terenach barbarzyńskich. 

[euklides]

Przeczytałem to wszystko co powyżej napisane, ciekawe ale jak zwykle brak najważniejszego. Nie podana jest próba monety (jeżeli to nie czyste złoto), ewentualnie w jakim stopie. Nie podana jest jej masa ani wymiary. Przynajmniej nie znalazłem tego wyżej. A sporo mówi ona o ekonomice kultury która ją używała. Otwór wskazuje że była to ozdóbka a zatem pieniądz nie cyrkulował najlepiej w tej kulturze, o ile w ogóle cyrkulował. 

[secesjonista]

To że tutaj nie podano, nie znaczy że nie przeprowadzono, wystarczy czytać uważniej: "Badania m.in. metaloznawcze". Trudno oczekiwać by każdy na forum referował dokładnie wszelkie zagadnienia dotyczące głównego wątku. Po to jest podawana literatura by bardziej zainteresowani  mogli sami wyszukać bardziej konkretne informacje, które go szczególnie zainteresowały.

[Furiusz]

Mogę podać - waga 6.342 g, średnica 22.3 mm, skład chemiczny Au – 75.64%, Ag  – 22.75% and Cu – 1.54%. O ekonomii użytkowników wiele Ci to jednak nie powie, bo moneta ta nie była raczej używana jako pieniądz a raczej jako ozdoba.

 

[euklides]

1 godzinę temu, secesjonista napisał:

To że tutaj nie podano, nie znaczy że nie przeprowadzono, wystarczy czytać uważniej: "Badania m.in. metaloznawcze". 

(...)

 

Dzięki, mam.

 

Z tym że wygląda na to że ta moneta jest z elektronu. Jest to naturalny stop złota i srebra który zawieral wlaśnie 20% srebra i trochę zanieczyszczeń. Występował w rzekach Azji Mniejszej , można go znaleźć w Siedmiogrodzie. Pierwsze monety były bite właśnie z niego. 

 

EDYCJA 

Dzięki Furiuszu, wkleiliśmy posty prawie rownocześnie, przed chwilą to też znalazłem. O ekonomii mówi o tyle że pieniądz byl używany jako ozdóbka a nie do cyrkulacji a to niemało. 

Edytowane 20 Grudzień 2016 przez euklides