Turcy w Galicji

[Bruno Wątpliwy]

Udział oddziałów tureckich w walkach prowadzonych na froncie galicyjskim nie jest zbyt znanym epizodem pierwszej wojny światowej. Której zresztą tego typu "oddziały ekspedycyjne" były ciekawym elementem (wystarczy wspomnieć Rosjan we Francji, takoż Portugalczyków, belgijskie samochody pancerne w Rosji, czy brytyjskie okręty podwodne na Bałtyku itp.).

A w sumie powinniśmy przecież dobrze pamiętać o obecności Turków na ziemiach polskich czasu Wielkiej Wojny. Czyż Wernyhora nie wieszczył, że Polska odrodzi się „Kiedy Turek napoi konia w Wiśle”. I sprawdziło się.

Co prawda, proroctwo to brzmiało nieco inaczej. Jak dokładnie? - odsyłam do artykułu P. Nykiela, Słów kilka o tym, co łączy Wernyhorę z krakowską turkologią. Ale każdym razie było coś o Mahometanach i pojeniu koni (ale w Horyniu).

Ale, jak mówi stara prawda - se non è vero, è ben trovato. A do tego ostatnio pojawiła się niezwykle ciekawa - w mojej ocenie - opowieść o tych żołnierzach. Mahmet Şevki Yazman, Gdzież jest ta Galicja Panie Dowódco? Mehmecik w Europie. Turcy na froncie galicyjskim 1916-1917, Wydawnictwo Wingert 2016. Wspomnienia młodego wówczas, tureckiego porucznika. Kapitalny obraz nie tylko wojny, samych żołnierzy tureckich, ludzi z nieco odmiennego kręgu kulturowego, ale także postrzegania przez nich "naszej" części Europy, w tym przede wszystkim Galicji i jej mieszkańców. Postrzegania zasadniczo sympatycznie życzliwego, co szczególnie odnosiło się do lokalnej płci pięknej, wówczas raczej nieprzesadnie skłonnej do walki z zagrożeniem islamizacją.

W każdym razie - na pewno warto przeczytać, a o Turkach w Galicji podyskutować.

[gregski]

Zachęcony przez Bruna zamówiłem ową książeczkę. Mam nadzieję, że dotrze przed weekendem.

[Bruno Wątpliwy]

Żeby nie było na mnie. Mi się bardzo podobała. Także gawędziarski, życzliwy, nie pozbawiony niekiedy lekkiej, uroczej naiwności (np. gdy próbuje wyjaśniać kwestie językowe w Galicji, czy związki Węgrów z Turkami) styl pisania autora. Ponadto, to chyba pierwsza pozycja wydana w Polsce stricte na ten temat. A i literatury anglojęzycznej jest pewnie niewiele. To nie Gallipoli. A ze znajomością tureckiego u nas raczej słabo.