Gospody w antycznej Grecji

[secesjonista]

Czytając sprawozdanie z pewnej konferencji naukowej tyczącej się starożytności, natknąłem się na taką informację. Oto sprawozdawca wspomniał o wystąpieniu jednego z prelegentów, który mówił właśnie o ówczesnych gospodach. Stwierdził on, że gospody nie cieszyły się dobrą reputacją. A ich właściciele sytuowani byli w nizinach hierarchii społecznej, tak między właścicielami lupanarów i akrobatami.

Jak to zatem było z tymi przybytkami i statusem osób je prowadzących?

[Bruno Wątpliwy]

Stwierdził on, że gospody nie cieszyły się dobrą reputacją. A ich właściciele sytuowani byli w nizinach hierarchii społecznej, tak między właścicielami lupanarów i akrobatami.

Myślę, że podobnie jak dziś, dużo zależało od rodzaju takiego przybytku. Bywały pewnie i "mordownie", pewnie nawet połączone z lunaparami, bywały i "lokale" lepsze. A gorsze skutecznie psuły opinie lepszym.

Szczegółów nie znam, zatem trudno mi powiedzieć, czy rzymskie pojęcie "gospody" obejmuje także miejsce świadczące nocleg. W każdym razie, z bezpieczeństwem w owych gospodach musiało być "nie za bardzo", bo już w prawie rzymskim odpowiedzialność właścicieli oberż, stajen, statków została objęta edyktem pretorskim o tzw. receptum cauponum, nautarum, stabulariorum, obciążającym ich obowiązkiem zwrotu rzeczy gościom w takim stanie, w jakim je oddano (rem salvam fore). Już wówczas wprowadzono zatem zasadę odpowiedzialności nie opartą na winie (umyślnej lub nie) lecz na ryzyku (prowadzenia określonej działalności). Od odpowiedzialności tej pierwotnie nie zwalniała nawet siła wyższa (vis maior).

Cesarz Justynian zmienił umowny charakter tej odpowiedzialności na ustawowy, natomiast nie przewidywał już odpowiedzialności za vis maior.

Na podstawie: M. Nesterowicz, Prawo turystyczne, Wolters Kluwer Polska 2006, s. 102.

Co ciekawe, na podobnych zasadach oparta jest dzisiejsza odpowiedzialność prowadzących hotele i podobne zakłady za rzeczy wniesione przez gościa hotelowego. Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. art. 846-852 (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.). Podobnie jest w odpowiedniej konwencji międzynarodowej. Oczywiście, dziś pewnie nie ma to żadnego związku z opinią.

Dopisek: Ups, ja raczej o Rzymie i Bizancjum, nie o wcześniejszych rozwiązaniach w Grecji. Ale może się do czegoś przyda.

Edytowane 26 Styczeń 2016 przez Bruno Wątpliwy

[secesjonista]

W zasadzie to zawsze pewnie był podział na: "lepsze" lokale i "mordownie", atoli z kontekstu wynikało, że oceniano tak całość tej branży (niezależnie od "klasy" danego obiektu) i prowadzących je. To tak je ze średniowiecznymi czy wczesnonowożytnymi śpiewakami i śpiewaczkami, potrafili być zapraszani królewskie dwory, dostawać kosztowne nagrody, ale jako grupa społeczna wciąż byli traktowani - jako ci z nizin.