Wyroki śmierci wykonywane w łódzkim getcie

[saturn]

Zakładam, że skoro wcześniej był dyskurs o Czerniakowie, sprawy getta też podlegają pod ten dział. Znalazłem następujący fragment w dziennikach Dawida Sierakowiaka pod datą 22 VII 1942 -" ...Tymczasem wykonano dziś, trzeci zdaję się w getcie, wyrok śmierci przez powieszenie na placu przy ulicy Bazarnej. Tym razem powieszono dwóch młodzieńców, którzy podobno uciekli z robót w Poznaniu. Wyrok naturalnie wykonali Żydzi." Wiadomo, że łódzkie getto zarządzane, przez kontrowersyjnego Chaima Rumkowskiego cechowało się sporą autonomią, ale aż trudno uwierzyć, żeby Niemcy wydali policji żydowskiej, tak "wysokie uprawnienia" jak wykonywanie wyroków śmierci. Osobną kwestią jest to, czy takowy wyrok zasądzał Żydowski Sąd Doraźny (Schellgericht), czy też Żydzi byli jedynie wykonawcami wyroku wydanego przez niemieckie władze okupacyjne.

Edytowane 22 Styczeń 2016 przez saturn

[Bruno Wątpliwy]

Sprawy łódzkiej dokładnie nie znam, ale w getcie warszawskim był nieco podobny wypadek. Jeżeli dobrze pamiętam, opisywał go już Emanuel Ringelblum w "Kronice getta warszawskiego".

Ja w tej chwili opieram się na: Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001, s. 207.

Pierwsza egzekucja osób skazanych na śmierć za nielegalne opuszczenie getta warszawskiego (z kontekstu wynika, że przez niemiecki Sondergericht) miała zostać wykonana z niemieckiego polecenia przez żydowską Służbę Porządkową. Jej komendant (kierownik) Józef Szeryński miał odmówić wykonania rozkazu, grożąc samobójstwem. W związku z tym Niemcy nakazali wykonanie egzekucji polskim policjantom granatowym. Jeden z nich (Wiktor Załek) zgłosił się do wykonania egzekucji na ochotnika, za co został potępiony w polskiej prasie podziemnej.

W sumie odbyły dwie takie egzekucje wykonane przez "granatowych" w Areszcie Centralnym getta ("jednostce wydzielonej" żydowskiej Służby Porządkowej). 17 listopada i 15 grudnia 1941 roku. Ibidem, s. 205.

Sadzę, że skoro Niemcy nie mieli oporów, aby nakłaniać żydowską SP do zabijania skazanych w Warszawie, podobnie mogło być w Łodzi. Mało tego, Niemcy mieli w tym oczywisty interes propagandowy ("zobaczcie, sami Żydzi zabijają swoich >>przestępców<<").

[secesjonista]

A czy kompetencje Schnellgericht nie ograniczały się czasem tylko do wysyłki do CW?