Tarcza Wielkiego Księcia Witolda

[Ostrobod]

Jako że przerabiamy na polskim "Krzyżaków", to w podręczniku jest słynny obraz Matejki. Książe Witold w lewej ręce ma jakąś dziwną tarczę, czy puklerzyk raczej. Co to?

Edytowane 7 Listopad 2015 przez Ostrobod

[amon]

Obraz Matejki jest dobrym sprawdzianem dla wyłapania nieścisłości historycznych. Matejko malował obraz symboliczny, stąd możemy zobaczyć na nim np. husarza spod Orszy, a Zawisza Czarny nie ma hełmu i dierży kopię turniejową. Smaczków jest więcej.

Gdybyś bliżej przyjrzał się Witlodowi, zauważyłbś że nie tylko tarcza jest absurdem, ale cały strój, quasi koronacyjny. A do tego książę przeskakuje na koniu nad powalonym Krzyżakiem, i nie trzyma cugli!!! Na bank chwilę później spadł z konia :-D

Edytowane 7 Listopad 2015 przez amon

[Ostrobod]

A czy używano wtedy jeszcze pancerza łuskowego? Bo Żiżka ma taki na sobie...

[Furiusz]

Jesteś pewien, że to nie karacena?

[Ostrobod]

Nie sądzę.

[amon]

A czy używano wtedy jeszcze pancerza łuskowego? Bo Żiżka ma taki na sobie...

Jak widzę, nie do końca zrozumiałeś mój wpis. Obraz Matejki jest umowny. Chociażby włócznia cesarza Ottona, którą dzierży pieszy wojownik mierzący w serce Jungingena. Takich wątków jest na tym obrazie sporo. Najpierw zadaj sobie trud ich znalezienia, a potem szukaj prawdy historycznej w akademickim obrazie.

[jancet]

A do tego książę przeskakuje na koniu nad powalonym Krzyżakiem, i nie trzyma cugli!!! Na bank chwilę później spadł z konia :-D

Tak na marginesie, bo generalnie się z Tobą, Amonie, zgadzam, że interpretowanie obrazu Matejki jako rekonstrukcji jest absurdalne.

No cóż, w Grudziądzu nie służyłem, ale z tego, co o używaniu konia pod wierzch, to zupełnie nie masz racji.

Wodze (bo tak należy to zwać w przypadku wierzchowca, cugle to są w zaprzęgu) można wypuścić i nijak się to ma do spadnięcia z konia. Wg zapewnień mego instruktora, przyszli "ułani z Grudziądza" zaczynali, tak jak ja, naukę jazdy konnej od woltyżerki - niektórym może się woltyżerka zdawać szczytem umiejętności, natomiast takie sztuczki, jak jazda na stojąco, przeskakiwanie z jednego na drugi bok konia, czy przewrót w tył na końskim grzbiecie, są znacznie łatwiejsze, niż zwykłe powodowanie koniem w terenie. Z tym, że koń woltyżerski w ogóle nie ma wodzy. No i jakoś nie spadałem.

W szczególności w momencie, gdy koń skacze przez przeszkodę, należy wodze "wypuścić" tak, aby nie krępowały ruchu konia.

Konie wojskowe są szkolone do poruszania się w określonej formacji, zapewne i konie rycerskie były szkolone, choć nie bardzo wiemy jak. Podniesienie obu rąk i porzucenie wodzy, tak jak to robi Witold na obrazie, jak najbardziej jest możliwe.

Włócznia św. Maurycego w rękach piechura jest niemożliwa.

[secesjonista]

Słownikowo (dawniej):

"CUGIEL, CUGLE - przyprawione do munsztuku rzemienne cugle, jeździec w ręce powstrzymuje..."

/S. Linde "Słownik Języka Polskiego", Wyd. II, T. I, Lwów 1854/

Słownikowo (współcześnie):

"cugle 'lejce,wodze': Jadąc na koniu, trzymała mocno cugle".

/E. Dereń, T. Nowak, E. Polański "Słownik języka polskiego z frazeologizmami i przysłowiami", 2008, s. 58/

Śpiewająco:

"CHÓR

Hej rozpuśćmy cugle koniom.

Dalej bracia pędźmy w biegu,

Tam , na tamtym Litwy brzegu,

Nieśmy wolność Litwy błoniom!".

/W. Cybulski "Odczyty o poezyi polskiéj w pierwszéj połowie XIX wieku. Przekład z niemieckiego Franciszka Dobrowolskiego", "Śpiew ochotników Poznańskich wychodzących na Litwę w dniu 26 Maja", Poznań 1870, s. 104/

Literacko (dawniej):

"Zmiarkowawszy zaraz, że miękki w pysku, puściłem mu cugle dosyć wolno i pozwoliłem skakać, ile mu się podobało (...) osadziłem się mocno na siodle, puściłem mu wolniej cugle, i waląc go raz po raz, dałem lecieć jak wiatr...".

/"Dzieła Józefa Korzeniowskiego", wydanie zupełne pod kierunkiem Redakcyi "Kłosów", T. V, Warszawa 1872, "Pan Stolnikowicz", s. 103/

Literacko (współcześnie):

"Sue nie jest głupia, ale ty nie potrafisz jeszcze do niej przemawiać. Jak chcesz, żeby ruszyła, to dźgnij ją lekko piętami. To dla niej znaczy 'Idź'. Jak chcesz żeby skręciła, nie pociągaj za cugle, tylko lekko je przesuń. Jak chcesz, żeby się zatrzymała, szarpnij cugle delikatnie do siebie".

/D. Baldacci "Studnia życzeń",Warszawa2012, b.p./

Gwarowo:

"'Wodza' to krótkie lejczyki używane przy jeździe wierzchem określane na Mazowszu najczęściej nazwą cugle".

/za: "Arterie: nauka, literatura inne sztuki", Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Tom 1 Warszawa2004, s. 29/

Wojskowo:

"[Komenda] NA KOŃ - przenosi prawą nogę wyciągniętą pod nad krzyżem końskim razem z lancą - opuszcza się wolno w siedzenie - wkłada nogę w strzemię - podrzuca lancę i wkłada w tulejkę - opiera lancę o prawe ramię - wypuszcza grzywę - równa cugle od musztuka - puszcza koniec cugli - zamyka mocno rękę z cuglami mając wielki palec na wierzchu,obrócony wprost między uszy końskie bierze za broń i przybiera postawę".

/"Regulamin Piechoty, Kawaleryi i Artyleryi. Z instrukcją dla powstańca i służby obozowej", rozdz. I "Szkoła plutonu", Paryż 1846, s. 7/

[Furiusz]

W szczególności w momencie, gdy koń skacze przez przeszkodę, należy wodze "wypuścić" tak, aby nie krępowały ruchu konia.

Pierwsze słyszę. Co prawda konno jeździłem tylko jako dzieciak w Walewicach ale nigdy nie uczono mnie by puszczać wodze przy skoku, nigdy też nie widziałem czegoś takiego na zawodach końskich typu WKKW - na dowód zdjęcie link. Może tu chodziło o jakieś bardziej konkretne skoki?

[TyberiusClaudius]

Podobnież Cezar jeździł na koniu bez trzymanki, więc może Witold by się jakoś utrzymał... Miałby tą przewagę, że posiadał strzemiona, a Cezar nie.