Analfabetyzm wśród Żydów

[Capricornus]

przeświadczenie o powszechnym analfabetyzmie pośród Żydów

Sorki secesjonisto ale owo przeświadczenie jest zgoła odwrotne, nawet w poście otwierajacym mamy:

"jakoby wśród Żydów nie występował na przestrzeni dziejów analfabetyzm"

Widziałem parę dokumentów, w których Polacy podpisywali się krzyżykami, Żydzi nigdy. Najczęściej są to podpisy tymi hebrajskimi kwadracikami ale krzyżyków nie było ani razu.

[secesjonista]

Starość nie radość... z rozpędu zupełnie odwrotnie to odczytałem. :wall:

Chociaż moje uwagi mogą pozostać. Wyniki z miasta Lwów:

"Najmniej analfabetów – 11,68% – było w grupie tak zwanych „innych” wyznań. Chodzi tu o ewangelików, czyli Niemców, którzy zostali po 1918 roku jako urzędnicy, nauczyciele i profesorowie. Większość z nich posiadała średnie i wyższe wykształcenie. Polacy według danych spisowych byli drugą grupą, w której odsetek analfabetów był najniższy. Na 1921 r. odnotowano 13,94% analfabetów spośród wyznawców religii rzymskokatolickiego. Wśród Żydów – 18,15% stanowili analfabeci. Spośród Ukraińców 27,45% stanowiły osoby, które nie umiały ani czytać, ani pisać. W grupie tej dominowały kobiety i seniorzy. Taki niski poziom wykształcenia u Żydów i Ukraińców można wytłumaczyć przyczynami ekonomicznymi i politycznymi. Ukraińcy nie mieli wystarczających środków materialnych, żeby uczęszczać do szkół. Język polski był ignorowany ze względów politycznych, więc cześć ludności ukraińskiej i żydowskiej była zapisana w spisie jako osoby nie mówiące i nie piszące po polsku. Niejasne jest bowiem, jak autorzy spisu definiowali bycie analfabetą. Czy umiejętność pisania i czytania po hebrajsku, jidysz lub ukraińsku była tożsama z byciem piśmiennym w ogóle, czy też wszyscy nie potrafiący czytać i pisać w języku polskim automatycznie byli uznawani za analfabetów".

/R. Romantsov "Żydzi na tle statystyk demograficznych Lwowa 1918-1939", w: "Studia Żydowskie. Almanach", R. II, Zamość 2012, nr 2, s. 132/

[secesjonista]

Obowiązek nauczania Tory spoczywał na ojcu, co zawarto w Księdze Wyjścia (6:7) i Księdze Powtórzonego Prawa (6:6-7). Upowszechnienie się umiejętności czytania wiąże się z działalnością Ezdrasza (ok. V wieku p.n.e.), pisarza z rodu kapłańskiego, który zapoczątkował wspólne czytanie Tory.

Okres od ok. 515 do ok. 2000 roku p.n.e. to czas działania soferów, w Jerozolimie powstają akademie dla stanu kapłańskiego. Potem mamy czas działania akademii Hillela i Szammaja, z czasem zarówno Bet Szammaj i Bet Hillel dorobiły się kolejnych placówek w innych miastach.

Z inicjatywy przewodniczącego Sanhedrynu - Szymona ben Szetacha (ok. 65 roku p.n.e.), zaczęto organizować bezpłatne szkoły przeznaczone dla szesnasto- i siedemnastolatków. Około 63-65 roku n.e. najwyższy kapłan Joszua ben Gamla wprowadził nakaz religijny stanowiący, że każdy ojciec ma posyłać swoich synów w wieku sześciu lub siedmiu lat do szkoły elementarnej. W Talmudzie Babilońskim odnotowano:

"Trzeba pamiętać tego człowieka ze względu na dobro, które uczynił, a imię jego Joszua ben Gamla; gdyby bowiem nie on, Tora zostałaby zapomniana w Izraelu. Wcześniej kto miał ojca, od niego uczył się Tory, a kto nie miał ojca, Tory nie poznawał. Potem wydano zarządzenie, by w Jerozolimie powołać nauczycieli dla chłopców. Ten, kto miał ojca, mógł udać się z nim do Jerozolimy i zostać oddany pod opiekę nauczyciela, ten jednakże,kto nie miał ojca, nie przybywał do Jerozolimy na naukę. Zarządzono więc później, aby nauczycieli dla chłopców powoływać w każdym dystrykcie całego kraju. Młodzieńcy wstępowali do szkoły w wieku szesnastu lub siedemnastu lat, a gdy nauczyciel zganił któregoś z nich, mógł on obrażony opuścić szkołę. Tak się działo dopóty, dopóki Joszua ben Gamla nie nakazał, aby nauczycieli dla dzieci zatrudniać w każdym dystrykcie i w każdym mieście, i aby chłopcy rozpoczynali naukę w wieku sześciu i siedmiu lat".

/Bawa Batra 21a/

[secesjonista]

Kilka pozycji z literatury bliskiej tej tematyce:

N. Drazin "History of Jewish Education from 515 BCE to 220 CE"

J.L. Crenshaw "Education in Ancient Israel: Across the Deadening Silence"

S. Assaf "A Source Book for the History of Jewish Education from the Beginning of the Middle Ages to the Period of the Haskalah", T. 1-5, red. S. Glick

J.B. Maller "The Role of Education in Jewish History", w: "The Jews: Their History, Culture, and Religion", T. 2 red. L. Finkelstein

S. Greenberg "Jewish Educational Institutiones", tamże

M. Bar-Ilan "Illiteracy in the Land of Israel in the First Centuries C.E.", w: "Essays in the Social Scientific Study of Judaism and Jewish Society" red. A. Goldschleger, et al.

J. Bowen "A History of Western Education", T. 1-3

H.F. Swift "Education in Ancient Israel from Earliest Times to 70 CE"

T. Perlow "L'Éducation et l'enseignenement chez les Juifs à l'epoque talmudique"

J. Neusner "School, Court, Public Administration: Judaism and Its Institutions in Talmudic Babylonia"

A.R. Millard "Reading and Writing in the Time of Jesus"

C. Hezser "Jewish Literacy in Roman Palestine"

S.D. Goitein "Jewish Education in Muslim Countries during the Geonim and the Rambam: New Sources from the Cairo Geniza"

D. Goldblatt "The Talmudic Sources on the Origins of Organized Jewish Education", "Studies in the History of the Jewish People and the Land of Israel", 1980, 5.