Dienstmänner - jako grupa społeczna

[secesjonista]

Z racji tego, że w Niemczech więź wasalna nie przyjęła takiego znaczenia jak choćby we Francji, grupa ministeriałów niemieckich miała szansę uzyskać całkiem znaczącą pozycję w ówczesnym społeczeństwie.

Jaki był ich status?

Kiedy zaczęli zasilać szeregi rycerzy-niewolnych?

Kto jeszcze obok seneszala Markwarda von Anweilera osiągnął podobnie wysokie zaszczyty?

[Furiusz]

Rycerzy-niewolnych a cóż to takiego, zupełnie nie znam tego terminu ani kryjących się za nim ludzi, możesz coś bliżej?

[secesjonista]

Ano sam się nad tym zastanawiam, Marc Bloch pisząc o Dienstmänner zauważa:

"Na początku w. XI ci 'niewolni życia rycerskiego',jak to określa pewien tekst szwabski, tak licznie otaczali największych możnych, a ożywiający ich małe, burzliwe społeczności duch solidarności był tak silny, że powstała cała seria praw obyczajowych tych grup, rejestrując i ustalając ich przywileje, wkrótce utrwalone w piśmie i gotowe przetworzyć się w obyczajowe prawo klasy (...)

Rozumie się, że nigdzie indziej ci parweniusze nie upodobnili się tak bardzo do wasali, jeśli chodzi o posiadaną władzę i sposób życia. Natomiast nigdy nie wślizgiwali się tutaj niepostrzeżenie do klasy szlachty pochodzenia wasalnego. Było ich na to zbyt wielu; ich charakter klasowy był przez rządzące nimi odrębne obyczaje zbyt dawno ukształtowany, w Niemczech za wiele jeszcze wagi przywiązywano do starego pojęcia wolności prawa publicznego, a niemiecka opinia prawnicza zbyt lubowała się w rozróżnieniach hierarchicznych. Godność rycerska nie była wzbroniona ludziom niewolnym, ale rycerze-niewolni - czasem przez zbytek skrupulatności jeszcze dzieleni na dwie kategorie - utworzyli w ogólnej klasie szlachty osobny szczebel najniższy. Toteż żaden problem nie nastręczał teoretykom i praktykom prawa większych trudności, jak ustalenie dokładnej rangi tych ludzi - tak potężnych, a jednocześnie naznaczonych piętnem niższości społecznej - w stosunku do zwykłych ludzi wolnych. Bo jednak pozbawieni tylu atutów, które składały się na znaczenie ministeriałów, mieszczanie i prości chłopi mimo wszystko górowali nad nimi swoimi nieposzlakowanie wolnym urodzeniem".

/tegoż, "Społeczeństwo feudalne", Warszawa 1981, s. 342 i n./

[Furiusz]

Większość obcego rycerstwa na Śląsku wywodziła się z sąsiednich Łużyc i Miśni. Należeli oni do grupy ludności poddańczej, często niewolnej, zwanej ministeriałami. Największe nasilenie napływu niemieckiego rycerstwa nastąpiło po 1270 r. - . A. Jureczko, Henryk III Biały książę wrocławski (1247-1266), Kraków 2013, s. 176 - 177

[jakober]

Rycerzy-niewolnych a cóż to takiego, zupełnie nie znam tego terminu ani kryjących się za nim ludzi, możesz coś bliżej?

Np. funkcjonujący w języku niemickim Wappengenosse, którego na j. polski można spróbować przetłumaczyć jako "herbowny", zbliżony do określanych w j. angielskim Armiger lub Esquire. Konkretniej - osoba uprawniona do noszenia herbu ale nie pasowana na rycerza.

Bodajże w XV wieku w cesarstwie zaczęto zdecydowanie oddzielać i rozróżniać między Wappengenossenschaft a Rittermäßigkeit.

Natomiast mam pewne wątpliwości co do tego, że "Z racji tego, że w Niemczech". Pojęcie "Deutschland" wywodzi się od nazwy języka, którego nazwa z kolei znaczy tyle, co "język ludu" i pojawiła się wraz z potrzebą odróżnienia tegoż od języka "frankijskiego" (współczesnego francuskiego). Pojęcie "Regnum Teutonicum", które we współczesnym języku polskim funkcjonuje co prawda jako "Królestwo Niemieckie", pojawiło się pierwszy raz w oficjalnych dokumentach w trakcie sporu o inwestyturę w XI wieku. Jednak dotyczyło zaledwie części Świętego Cesarstwa: Saksonii, Frankonii, Bawarii i Szwabii. Pojęcie Deutschland zaczęło zastępować Regnum Teutonicum dopiero w XVI wieku, wraz z nastaniem reformacji. Przez długi czas w historii był niemiecki cesarz, niemiecki język, ale nie było Niemiec. Stąd moje pytanie, co oznaczają "Niemcy" w pierwszym poście tego wątku? Oczywiście, jak zwykle u mnie, pytanie zapewne OT.

Edytowane 11 Listopad 2015 przez jakober