Pochówki niewolników

[Furiusz]

No właśnie, jak chowano niewolników? Musiano, choćby z przyczyn higienicznych, jakoś usuwać ich ciała. Chwilowo nie kojarzę jakichś tekstów na ten temat z epoki, ale wydaje mi się, ze zdarzało się właścicielom wspomnieć w swoich inskrypcjach nagrobnych ulubionych niewolników, ewentualnie ich groby (sprawdzę jeszcze to). Podobnie pewnie było u ludów ościennych - Germanów, Daków czy Celtów. Tylko jak rozpoznać pochówki niewolników? W literaturze czasem spotyka się, że były to pochówki najuboższe. Tylko ja mam wątpliwości bo np przeglądając materiał z cmentarzysk jastorfskich to zdarza się, że na cmentarzysku liczącym 500 pochówków jest jedynie ok 80 zawierających jakiekolwiek przedmioty a reszta to po prostu groby popielnicowe. To samo dotyczy części uboższych cmentarzysk przeworskich itd. Trudno mi przyjąć, że w jakiejś grupie była tak zdecydowana dominacja ludności niewolnej. Zastanawiam się czy niewolników obowiązywał ten sam rytuał pogrzebowych co ludność wolną?

Ktoś coś wie/kojarzy? Może jakieś analogie z czasów późniejszych?

[Capricornus]

No właśnie, jak chowano niewolników?

Sprawdź to:

Pudliszewski Jacek, Prywatne uroczystości nagrobne w świetle epitafiów łacińskich w okresie wczesnego cesarstwa, Gdańsk 1997

Walkusz Alicja, Pochówki rzymskie.

I może to:

Winniczuk Lidia, Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1983

Kuryłowicz Marek, Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994

To pozycje ze strony:

http://www.imperiumromanum.edu.pl/pogrzeb_rzymski.html

http://pl.wikisource.org/wiki/CIL_VI_5115_%28195%29

Analogie.

http://hoga.pl/wiedza/cmentarz-niewolnikow-z-wyspy-sw-heleny/

Może też tu:

Olaudah Equiano, The Interesting Narrative of the Life of Olaudah Equiano, Or Gustavus Vassa, The African.

[secesjonista]

Jest (pewnie znany Furiuszowi) taki artykuł Kazimierza Lewartowskiego "Mykeński rytuał pogrzebowy w świetle badań nad grobami prostych typów" (dostępny on-line na: www.archeo.uw.edu.pl), gdzie wspomina się o problemach z identyfikacją grobów niewolników. Tam też podano trochę literatury np.:

J.A. Lencman "Die Sklaverei im mykenischen und homerischen Griechenland"

I. Morris "Death-ritual and social structure in classical antiquity".

[TyberiusClaudius]

Gdzieś czytałem, że w Rzymie "wyrzucano" ciała za mury miasta tak jak ciała koni itp.

[secesjonista]

A ciała osłów i wołów wyrzucano podobnie?

[Furiusz]

L. Schumacher, Niewolnictwo antyczne. Dzień powszedni i los niewolnych, Poznań 2005, s. 235-241

Zebrał on tu przykłady pochówków niewolników, które nie budzą wątpliwości. Generalnie dzielą się te pochówki na trzy grupy:

- takie w których o pochówek ze stosowną inskrypcją zadbał właściciel niewolnika, zapewne wiązało się to z łączącą ich więzią emocjonalną

- takie w których niewolnik sam wystawił sobie nagrobek, dotyczy to bogatszych niewolników, pełniących różnorodne funkcje p zarządcy majątku

- takie w którym o pochówek zmarłego niewolnika i stosowną inskrypcję zadbała grupa niewolników - jego towarzyszy/przyjaciół, najczęściej również byli to jacyś niewolnicy funkcyjni.

W tych przypadkach groby te nie różniły się specjalnie zewnętrznie od grobów osób wolnych.

Co najważniejsze na s.240 autor pisze - Informacje, którymi dysponujemy, nie pozwalają na stwierdzenie zasadniczych różnic w pochówku osób wyzwolonych lub wolno urodzonych, wywodzących się z niższych warstw społecznych.