Telegraf w KP w kontekście międzynarodowym

[bavarsky]

Ukazem z 19/31 XII 1866 r., samodzielny dotąd zarząd poczt w Królestwie Polskim został podporządkowany zwierzchnictwu Ministerstwa Poczt i Telegrafu w Petersburgu. Ze wszystkich biur pocztowych Królestwa utworzono tymczasowo Zachodni Okręg Pocztowy Cesarstwa pod dyrekcją naczelnika okręgu. W tymi miejscu polecam rozprawę Tomasza Sumy, pt. Urzędnicy Poczty Królestwa Polskiego 1815-186. Próba charakterystyki zbiorowości, Warszawa 2008.

Urzędom pocztowym w guberniach i powiatach nadano nazwy i klasy analogicznych urzędów w Rosji, zaś wobec personelu pocztowego polecono stosować odtąd rosyjskie przepisy dotyczące zatrudnienia, praw i przywilejów.

Skutkiem zdania Rady Państwa, zatwierdzonego przez Imperatora 3/15 XII 1870 r., Zachodni Okręg Pocztowy został zniesiony z dniem 1/13 I 1871 r., a w miejsce podległych mu dotąd ośmiu gubernialnych urzędów pocztowych powołano wzorem istniejących w Cesarstwie trzy Okręgi Zarządu Poczt [Prawlenija Pocztowych Okrugow]. W Warszawie dla guberni warszawskiej, kieleckiej, kaliskiej i piotrkowskiej, w Lublinie dla guberni lubelskiej, radomskiej i siedleckiej, oraz w Łomży dla guberni łomżyńskiej, suwalskiej i płockiej.

W skład zarządu okręgu wchodzili: naczelnik okręgu, jego dwóch pomocników, referent, buchalter oraz zmienna liczba pracowników kancelaryjnych.

W 1881 r. Ministerstwo Poczt i Telegrafów zostało zlikwidowane, a jego agendy podporządkowano Departamentowi Poczt i Telegrafu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Następnie cztery lata później bo w 1885 r., przeprowadzono ostateczną reorganizację instytucji pocztowych w KP, dostosowując jej struktury do istniejących w Cesarstwie. Zmiana polegała na przemianowaniu dotychczasowych trzech zarządów okręgów pocztowych w Okręgi Pocztowo-Telegraficzne i podzieleniu je na dwie klasy w zależności od liczby zatrudnionych w niech pracowników etatowych.

Tyle wstępu porządkującego.

Jeżeli się przyjrzeć to chęć przesyłania informacji na duże odległości w czasie rzeczywistym istniała już w starożytności, gdzie za pomocą rozpalanych ognisk na miejscach wyniosłych informowano odległe prefektury np. o zagrożeniu [tzn. z góry zakładano z czym wiąże się wzniecenie tych ogni]. Jakość tego typu przekazu próbował poprawić Chappe który w 1792 roku począł budowę telegrafów powietrznych tj. zwanych optycznymi, opartego na systemie umówionych znaków.

Już wtenczas we Francji wybudowano pięć linii takiego telegrafu, które zaczynały się w Paryżu i kończyły w Lille, Breście, Perpignan, Tulonie i Strasburgu. Za Francją poszło również kilka innych krajów które wprowadziły u siebie telegrafy tegoż systematu.

Naturalnie obsługa tego telegrafu nie należała do najłatwiejszych i wydajnych... manipulacja znakami była skomplikowana, prócz tego telegraf ten był dostępny tylko dla rządu, który nie pozwalał korzystać z niego osobom prywatnym.

Dopiero elektryczność, a konkretnie zastosowanie tejże do przesyłu informacji otworzyło nowe możliwości. Szybko też zdano sobie sprawę, że potrzeba wprowadzić normy podług których odbywać się będzie przesył informacji tak w obrębie kraju jak i poza nim, czy też obsługa połączeń długodystansowych.

Zastanawiając się nad telegrafami warto na samym początku rozstrzygnąć pytanie, kto miał mieć prawo zakładać linie telegraficzne i eksploatować je, czy osoby prywatne czy może rząd?

I tak w tym okresie tj. połowie XIX stulecia istniała spora różnorodność. Np. w Stanach Zjednoczonych, osoby prywatne tj. firmy mogły tworzyć we własnym zakresie linie telegraficzne [tak się ostało nawet w XX wieku, przykład giganta AT&T], w Anglii utrzymywanie telegrafów było pozostawione osobom prywatnym i tylko prawo z 31 Lipca 1868 r., poleciło wykupić telegrafy i oddać je od 1870 r. w zawiadywanie zarządowi poczt.

Prócz tego zaś każdej osobie prywatnej wolno było urządzić telegraf dla swego własnego lub publicznego użytku.

Na stałym lądzie Europy prawodawstwo dążyło do utworzenia z prawa utrzymywania telegrafów przywileju na korzyść państwa. Tak np. w Austrii dekret z 25 Stycznia 1847 r., stanowił, iż osobom prywatnym nie wolno zakładać telegrafów bez pozwolenia panującego pod karą zniszczenia telegraficznych aparatów, w Saksonii prawo z 21 Września 1855 r., zabraniało tegoż osobom prywatnym pod karą pieniężną, bez pozwolenia ministra spraw wewnętrznych, podług art. 48 i 50 konstytucji Związku Północno-Niemieckiego telegrafy, tak jak poczta, uważane były za instytucję państwową, która w całym związku winna być urządzona według jednakowych zasad, i której zarząd został powierzony prezydium związkowemu.

Artykuły te weszły w skład konstytucji Cesarstwa Niemieckiego.

Przeciwnie we Francji dekret z 27 Grudnia 1851 r., pozwalał osobom prywatnym urządzać biura telegraficzne i łączyć je drutem z telegrafem rządowym. Osoby prywatne, chcące to uczynić, winny były zastosować się do przepisów ministra spraw wewnętrznych z 25 Listopada 1852 r., a także uiszczać coroczną opłatę w stosunku 50 franków od kilometra telegrafu.

W Rosji zarząd telegrafów był utworzony w 1854 r., przy zarządzie komunikacji, w 1865 r., jednak zawiadywanie telegrafami zozarządowi poczt, w którym został w tym celu utworzony departament telegrafów.

W następstwie na skutek Ukazu z 16 Marca 1881 r., zarząd poczt i telegrafów został przyłączony do ministerstwa spraw wewnętrznych. Linie telegraficzne podzielone zostały na 13 oddziałów, mianowicie: Warszawski, Wileński, Wołogodzki, Kijowski, Kazański, Moskiewski, Odeski, Ryski, Rostowski nad Donem, Petersburski, Sartowski, Finlandzki i Charkowski. Każdy oddział pozostawał w zawiadywaniu Naczelnika oddziału i zarządu, z oznaczoną etatem ilością urzędników i mechaników.

Na chwilę obecną tyle.

[secesjonista]

A jak to wyglądało od strony technicznej a nie od administracyjnej?

[poldas]

Ale o co konkretnie chodzi?

O system telegrafii semaforowej?

Bo od tego by pasowało zacząć.

[bavarsky]

Ale o co konkretnie chodzi?

O system telegrafii semaforowej?

Bo od tego by pasowało zacząć.

No to możesz zacząć.

[secesjonista]

No to poldasie: jakieś wskazówki, źródła, wspomnienia inżynierów?

[poldas]

To może zacznę od alfabetu.

To taki poprzednik alfabetu Morsea;

Tutaj mamy 36 kombinacji, jednak mogło być ich teoretycznie 186.

Co ciekawe;

Ten system przekazywania informacji, w uproszczonej formie oczywiście, przetrwał do połowy XX wieku w kolejnictwie.

Zatem sygnalizacja wyprzedziła kolej, która ją potem wykorzystała.

Orientację o tym, co ten ciąg znaków przekazuje mieli jedynie operatorzy na początku i końcu linii semaforowej.

Reszta operatorów miała jedynie bezmyślnie powtarzać układ tych "sztachet", co się kojarzy ze sztafetą i... prawidłowo.

Coś teraz by pasowało "wyskrobać" n/t Cyrusa Fielda.

Ten to się omęczył co by "podkablować" Albion do USA.

Edytowane 10 Wrzesień 2014 przez poldas

[secesjonista]

A co ma USA do telegrafów w Królestwie?

[poldas]

Kontekst międzynarodowy.

Później pokukam, kiedy się KP do kabla transatlantyckiego podpięło.

Więc jak robimy?

Haotycznie, czy hronologicznie?

[secesjonista]

Nie wiem. Może poldas zaprezentuje nam co wie na temat telegrafu Królestwa, a nie będzie opowiadać o innych krajach?

To jak wedle poldasa wyglądała ta kwestia w Królestwie?

Może być: chronologicznie.

[gregski]

Po co to było kombinować z tymi dziwnymi znakami kiedy istniał już sprawdzony i wydajny system: http://pl.wikipedia.org/wiki/Alfabet_semaforowy

[poldas]

Zatem;

Pierwszy odnotowany, ale niepewny, bo mało wiarygodny, przypadek zastosowania telegrafii semaforowej w KP mamy z datą 15 maja 1830 roku.

Wtedy miano uruchomić taki system telegrafii między Warszawą a Twierdzą Modlin.

Co natomiast konkretnie wiadomo?

Pierwsze, udokumentowane informacje na temat takiej łączności pochodzą z roku 1831, a dokładnie z posiedzenia Rady Wojennej w Warszawie, 20 lipca 1831 roku – „...po piąte – Generał Prądzyński wniósł projekt urządzenia telegrafu między twierdzą Modlin a stolicą. W tym celu polecono pułkownikowi Bem, aby się zapytał porucznika Szopowicza, czyli nie jest mu wiadomem układanie znaków telegraficznych”. Po dwóch dniach ustalono, że porucznik zrobił projekt.

Mieszkańcy dowiedzieli się o tym 10 sierpnia, czyli na cztery tygodnie przed upadkiem miasta. Otóż „Kurier Warszawski” napisał wtedy: „Na szczycie nowego teatru zaczęto urządzać telegraf, za pomocą którego w kilka minut będzie można mieć wiadomość od armii”. Czyli wcześniej go nie było! Ale czy udało się później zainstalować semafory, a jeśli tak, to jakie korzyści z tego wynikały – źródła milczą. Być może przed powstaniem listopadowym przeprowadzano jakieś próby łącznościowe, ale sprawa jest nader tajemnicza, natomiast w powstaniu rzecz cała nie funkcjonowała, gdyż twierdza porozumiewała się z miastem przez kurierów.

Źródełko - http://www.zw.com.pl/artykul/555210.html

Takie wszak były niepewne początki.

Czas na pewne początki na dużą skalę.

Po Listopadowym Powstaniu, pierwsze połączenie za pomocą telegrafu semaforowego na długim dystansie (Warszawa - Petersburg) uruchomiono najpóźniej w listopadzie 1839 roku.

Infrastruktura przedstawiała się następująco;

Miała ona około 1200 kilometrów i poprzez 149 stacji przesyłała sygnał w 15 do 20 minut. Wieże stały co 8 do 12 kilometrów.

Jednak już dwa lata wcześniej zaistniały możliwości techniczne dla powstania pierwszych linii telegrafii przewodowej.

Ad. Wesoły Roger;

Toż właśnie na tym się wzorowano (tylko kto, od kogo?)

Jednak brakło osiłków o wymiarach 4 na 4 metry, co by mogli tymi chorągiewkami wymachiwać i trza było to zrobić inaczej.

Edytowane 10 Wrzesień 2014 przez poldas

[gregski]

Toż właśnie na tym się wzorowano (tylko kto, od kogo?)

Semaforem machano już za Nelsona więc wiadomo kto od kogo...

[poldas]

I nic się nie zmieniło w tym "semaforze" do czasów Trafalgaru?

Bo mnie się tak głupio (być może) wydaje iż ten telegraf opracowano najpóźniej w 1891 roku, czyli na 15 lat przed tą słynną bitwą.

Ale dobrze kombinujesz.

Bo na logikę - W marynarce taki system komunikacji był bardziej potrzebny.

Edytowane 10 Wrzesień 2014 przez poldas

[gregski]

ten telegraf opracowano najpóźniej w 1891 roku, czyli na 15 lat przed tą słynną bitwą.

A nie "poryrałeś" coś z tą datą?

Edytowane 10 Wrzesień 2014 przez gregski

[poldas]

Którą?