Sekretarki Hitlera - Junge i Schroeder

[ewusz]

Byłam Sekretarką Adolfa Hitlera, Christa Schroeder

Z Hitlerem do końca, Traudl Junge

Pierwsza Hitlera wielbiła, druga rozliczyła się ze swojej z nim przeszłości. Dwie książki, które w zasadzie opisały z punktu tego samego stanowiska życie u boku Hitlera. Ale wnioski obu Pań w zasadzie zupełnie inne. Christa w zasadzie nic sobie do zarzucenia nie miała, za to Traudl u schyłu życia z depresją zakończyła życie myśląc, że mogła przecież zupełnie inaczej się zachować.

[Bruno Wątpliwy]

Cytuj

Christa w zasadzie nic sobie do zarzucenia nie miała

Dokładnie podsumowała to tak:

"12 maja 1948 roku, po trzyletnim pobycie w więzieniu, opuściłam obóz dla internowanych w Ludwigsburgu i wyszłam na wolność.

Czy moja wina była tak wielka, jak kara, nie wiem do dzisiaj".

Christa Schroeder, Byłam sekretarką Hitlera. 12 lat u boku wodza, Warszawa 1999, s. 226.

Można zatem założyć, że autorka wspomnień uważa, iż "była może winna", ale pewnie nie aż tak, aby trzy lata po wojnie pozostawać w izolacji.

 

Można też odczuć, że głównym powodem sporządzenia przez nią relacji była chęć sprostowania różnych, innych "wspomnieniowych" książek oraz artykułów o Hitlerze i jego otoczeniu, a także frustracja tym, że jej nazwisko było przy takich okazjach często przywoływane (zob. np. s. 20, ibidem). A nie jakaś ekspiacja za grzechy. Wątek jej "dużych cierpień" po 1945 roku jest także dosyć mocno rozbudowany.

 

Nie mniej, zaletą tych wspomnień jest dosyć duża wiarygodność (w mojej ocenie). Autorka przytacza także swoje opinie "z epoki" (np. w przytoczonych listach do koleżanki), nie próbując ich korygować na swoją korzyść - a są one ewidentnie efektem zauroczenia poglądami Hitlera, wygłaszanymi chociażby podczas jego monologów przy herbacie. I od czasu do czasu Schroeder w przypisie westchnie: "Jak mogłam tak lekkomyślnie wydawać osądy!" (s. 298, ibidem). Przytoczona jest także jej wypowiedź, w której po latach zgadza się z wizją Hitlera jako diabła (ibidem, s. 7).

 

Reasumując, Schroeder nie potępiła swojej postawy tak jednoznacznie, jak Traudl Junge, ale na pewno na tle Johanny Wolf, czy Gerdy "Dary" Daranowski (Christian) - można mówić w jej przypadku o jakieś refleksji. A przynajmniej - niewątpliwej chęci dania obiektywnego świadectwa. Przedstawienia okoliczności, w tym swojej, ówczesnej postawy.

Zaś kwestią do długiej i złożonej dyskusji pozostaje zagadnienie - jaka była odpowiedzialność sekretarek zbrodniarza wszechczasów? Czy można ją obiektywnie ocenić i zmierzyć?

 

[Bruno Wątpliwy]

Tym razem nie sekretarka Hitlera, ale Goebbelsa. Bardzo długowieczna (1911-2017) Brunhilde Pomsel. Jestem właśnie po lekturze B. Pomsel, T. D. Hansen, Niemieckie życie. Byłam sekretarką Goebbelsa,  Bellona 2018. Jej stosunek do przeszłości uznałbym za nieco podobny do Christy Schroeder.

[saturn]

Wersja filmowa - https://www.youtube.com/watch?v=5WB6Q7E8BV0&t=14s  (Traudl Junge)