Przelicznik talara do złotego (circa 1626)

[Kadrinazi]

Czy kojarzy ktoś jaki był przelicznik cesarskiego talara do polskiego złotego w latach 20-tych i 30-tych XVII wieku? Muszę się nieco pobawić w matematykę dotyczącą cen wyposażenia z tego okresu

[Roman Różyński]

Czy kojarzy ktoś jaki był przelicznik cesarskiego talara do polskiego złotego w latach 20-tych i 30-tych XVII wieku? Muszę się nieco pobawić w matematykę dotyczącą cen wyposażenia z tego okresu

Niestety wiem tylko że talar (nie wiem jaki) z roku 1649 stał po równe 3 floreny.

Ale pewnie wcześniej mogło być inaczej

[maxgall]

Na początku lat 20. talar osiągnął wartość 90 groszy. I tak już pozostało przez dłuższy czas (co najmniej do lat 50.).

A nasz talar, Reichsthaler, rix-dolar czy Rijksdaalder to w tym okresie prawie zupełnie to samo – pomijając oczywiście przypadki psucia pieniądza, czyli zaniżania ilości srebra w monetach ;)/>

Trzeba tylko uważać czy przypadkiem nie jest mowa o niepełnowartościowych talarach: Loewenthaler i Kreutzhaller, ale to przecież prawie tak samo oczywiste jak różnice pomiędzy grzywna pruską a krakowską ;)/>

Edytowane 5 Grudzień 2012 przez maxgall

[secesjonista]

Nie mogę się z tobą zgodzić maxgallu, to były czasy ogromnego zamieszania na rynku finansów i bywały bardzo różne wartości co do talara. Znacząco różne nawet w różnych regionach kraju:

"Pewnym paniętom bankier polecił wypłacić w Norymberdze 2.000 zł., które był w Polsce odebrał w talarach. Bankier odliczył im 400 talarów, które przy ówczesnym kursie w Niemczech wynosiły tyleż, co 2 tys. zł., podczas gdy podług kursu talarów w Polsce należało się 800 talarów (około r. 1621 r.)"

"Konstytucja r. 1620 ustanowiła cenę talara u nas na 75 gr., w Niemczech szedł już wyżej nad 4 zł. (...)

Gdy w Gdańsku talar szedł (1620 1623) po 60 i 90 gr., w ziemiach koronnych skutkiem dowozu fałzywych ortów ze Śląska szedł wyżej 4 zł."

Komisyja powołana w 1616 r. dla "pewnego i gruntownego sposobu, jakoby mince tak nasze, jak i cudzoziemskie lżejsze, zniesione były" oznaczyła cenę:

"cenę grubego pieniądza: dukata na 75 gr., talara na 45 gr. i reala hiszpańskiego na 44"

W 1623 r. na Sejmie zwrócono uwagę, że:

"skarb płacił swoim dłużnikom, licząc talary po 2 i 1/2złp., a czerwony złoty po 5 złp. Tymczasem wojsku kwarcianemu żołd liczył po 3 1/2 złp. za talar, a 5 1/2 złp. za dukat"

"Od r. 1624 talar poczyna istotnie spadać w cenie. Do tego czasu doszedł był do 80 gr. W r. 1625 spadł do 77 gr., pod koniec roku do 78 gr. W r. 1626 podniósł się znów do 80 gr. i wzrósł pod koniec roku do 88 gr"

W liście króla do zawiadowcy mennicy Jakobson, władca zwalnia go z odpowiedzialności za to, że:

"między r. 1616 a 1622 talar podskoczył w cenie z 45 na 75 gr., a czerwony złoty z 75 gr. na 4 złp., jak znowuż później do r. 1626 talar podniósł się do 4 złp., a dukat do 6 złp.".

/A. Szelągowski "Pieniądz i przewrót cen w w XVI i XVII wieku w Polsce" Lwów 1902, s. 174-223,

[maxgall]

To zamieszanie o którym wspominasz Secesjonisto, było spowodowane spadkiem ilości srebra w groszach (w 1626 roku zawartość srebra w groszu ustabilizowała się na 0,270 grama i dosyć długo się utzymała na tym poziomie). W rzeczywistości sprawa nie wyglądala przecież tak prosto jak w tabelkach czy na wykresach, gdyż w obiegu pozostawały grosze (i nie tylko grosze - ogólnie monety) z różnych lat. W talarach zawartość srebra pozostawała w interesującym nas okresie na stałym poziomie.

Trzeba także pamietać że złoty był jednostką rozliczeniową, więc przeliczniki w duzym stopniu zależały od sytuacji, w szczególności w podanym przez Ciebie przykładzie dotyczącym spłaty długów i zaległych wynagrodzeń (co na jedno wychodzi) przez skarb.

pozdr

[secesjonista]

W swej pracy: "Między Gdańskiem a Sundem. Studia nad handlem bałtyckim od połowy XVI do połowy XVII w." Antoni Mączyński w przypisie poczynił taką uwagę:

"Sprawa stosunku Reichstalera i talara polskiego nie jest jasna: S. Hoszowski (Ceny we Lwowie w XVI i XVII wieku, Lwów 1928, s. 51) pisze o talarze bitym w Polsce na wzór Reichs -

talara, podając jednak nieco niższą zawartość czystego srebra; J. Pelc (Ceny w Gdańsku w XVI i XVII wieku, Lwów 1937, s. 47) jest zdania, że w źródłach gdańskich

tego okresu Reichstaler i talar polski wspomniane są wymiennie".

/tamże: Warszawa 1972, s. 23/

[Kadrinazi]

Bardzo dziękuję za pomoc!

[secesjonista]

Toż po to jesteśmy, acz pewnie więcej zamieszaliśmy - niż pomogliśmy.