Polska i NRF 1949-1955

[Tomasz N]

Jak wiadomo, drogi koalicji antyhitlerowskiej po II wojnie rozeszły się. Ze stref okupacyjnych Anglii i USA najpierw powstała Bizonia, po przyłączeniu francuskiej Trizonia, w roku 1949 przekształcona w samodzielny twór państwowy nazywany do czasów Gierka Niemiecką Republiką Federalną, a od lat 70-tych Republiką Federalną Niemiec. Nie wiem kiedy Polska Ludowa uznała istnienie NRF, lecz nie mogło to być wcześniej niż zrobiło to ZSRR, pieski nie wychodzą przed pana. A sowiety uznały istnienie NRF dopiero po prawie 6 latach 25 stycznia 1955 r.

Zatem jak wyglądały wzajemne relacje w tym okresie przejściowym.

Temat jest szeroki, choć nie ukrywam że interesuje mnie specjalnie jak mogła wyglądać w tym okresie procedura wszczęcia na wniosek Polski postępowania przeciwko przebywającemu na terenie NRF (zostańmy przy tej historycznej pisowni) zbrodniarzowi wojennemu. Nie uznając państwa nie uznajemy jego aparatu, więc do sądu nie mamy po drodze. Może Trybunał Norymberski ?

Edytowane 19 Październik 2012 przez Tomasz N

[Jarpen Zigrin]

MTWN zakończył swoje działania w 1946 r. i sądził tylko najważniejsze postaci na "procesie głównym". Nie mniej do 1949 r. sądził także pozostałych (wybranych) zbrodniarzy w 12. procesach (łącznie było to ok. 200 osób). Równolegle kraje same ścigały i sądziły zbrodniarzy vide Najwyższy Trybunał Wojskowy w Polsce. Na śmierć skazano m.in. Rudolfa Hoessa - komendanta z Auschwitz. Ale nasz Trybunał też działał tylko do 1948 r. (http://isap.sejm.gov...=WDU19460050045).

Jak to wyglądało później? Nie wiem, powinno to zostać uregulowane umowami dwustronnymi. Nie mniej może była praktyka wydalania takich osób na żądanie krajowych prokuratur? Nie wiem. Intuicja mi podpowiada, że było to mniej sformalizowane niż dzisiaj.

Może znajdziesz coś w: Sądownictwo powszechne w Polsce w latach 1944-1950, Grzegorz Jakubowski, IPN, Warszawa 2002?

[Jarpen Zigrin]

Jeszcze ta książka: O prawie i sądach początków Polski Ludowej, Adam Lityński.

[Bruno Wątpliwy]

Nie wiem kiedy Polska Ludowa uznała istnienie NRF

W wielkim uproszczeniu, to raczej odwrotna kolejność Tomaszu. Kiedy RFN raczyła była uznać Polskę (a konkretnie w tym kontekście jej granice, choć wówczas nieco warunkowo). O ile Kaliningrad, doktryna Hallsteina, przepisy niemieckiej ustawy zasadniczej itp. nie przeszkadzały nawiązaniu formalnych relacji z ZSRR, to z Polską - i owszem. Jeszcze do W. Brandta i 1970 r. Nie tylko wówczas duży mógł więcej... Skądinąd ówczesnym (okolice 1970 r.) dużym sukcesem Gomułki było to, że nie dał wymanewrować Polski do roli podpunktu w ogólnym traktacie niemiecko-radzieckim.

A kontakty były, chociażby gospodarcze. Bodajże do rządowych Mercedesów włącznie. Jak czas pozwoli, to chciałbym skrobnąć kilka słów, bo sprawa interesująca.

[secesjonista]

W zakresie najbardziej interesującym Tomasza N to formalne możliwości były niezależnie od stanu relacji pomiędzy obydwoma państwami.

Polacy mogli teoretycznie zwrócić się poprzez odpowiednie organy sądów aliantów, z tego co napisał Jarpen nie wynika jeszcze by alianci zakończyli swą działalność w 1949 roku.

Ustawa Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec nr 10 z 20 grudnia 1945 r. obowiązywała do maja 1955 r., z uwzględnieniem zmian ustawy nr 13, które weszła w życie z dniem 1 stycznia 1950 r.

Dopiero wtedy; od 5 maja władze NRF-u uzyskały pełną suwerenność w sądownictwie.

Inną sprawą jest praktyka, co wielu autorów podnosiło, że pod koniec lat czterdziestych alianci przestali uwzględniać wnioski ekstradycyjne strony polskiej, zwłaszcza jeśli to były osoby spoza listy UNWCC.

W latach pięćdziesiątych Główna Komisja praktycznie ograniczała się do porządkowania i opracowania zebranych materiałów, zwijano kolejne struktury terenowe - Okręgowe Komisje.

Po powstaniu Centrali w Ludwigsburgu, Główna Komisja poczęła nawiązywać kontakty z tą instytucją. Pierwsze dokumenty przekazano w latach sześćdziesiątych; nie bez problemów; potrzebne było pośrednictwo polskiej Misji Wojskowej w Berlinie Zachodnim. Sprawy przesyłane w tych i późniejszych latach zarejestrowane są w Repertorium "W" naszej Komisji.

E. Kobierska-Motas "Ekstradycja przestępców wojennych do Polski z czterech stref okupacyjnych Niemiec 1946-1950"

K. Kąkol Kazimierz "Zbrodnia nie ukarana: Ściganie zbrodniarzy hitlerowskich w NRF (1956-1969)"

H. Sołga "Niemcy. Sądzący i sądzeni 1939 - 2000"

"Zbrodnie i sprawcy. Ludobójstwo hitlerowskie przed sądem ludzkości i historii" red. C. Pilichowski

F. Ryszka "Norymberga. Prehistoria i ciąg dalszy"

[Tomasz N]

Super.

Co do uznania dopiero w 1970, tak przypuszczałem, bo tylko ta data wychodziła przy guglowaniu. Ale pozostaje np kwestia stopicy. Uznając np taki Izrael nie uznawaliśmy długi czas stolicy w Jerozolimie. Stąd placówka dyplomatyczna w Tel Awiwie.

A jak było z Bonn ? Konsulat w Monachium był przedwojenny, przed wojną był też w Frankfurcie nad Menem Dueseldorfie i Hamburgu (na obszarze RFN).

Kiedy pojawiła się polska placówka w Bonn i jakiej była rangi ?

[secesjonista]

Pierwsze placówki w NRF to misje handlowe, zaś listy uwierzytelniające złożone zostały (6 listopada 1972 r.) prezydentowi RFN Gustavowi Walterowi Heinemannowi - przez Wacława Piątkowskiego, który został pierwszym ambasadorem w Bonn.

Do tego czasu najważniejszymi placówkami: była kolońska misja handlowa, której tenże szefował i berlińska Misja Wojskowa.

Edytowane 20 Październik 2012 przez secesjonista

[Tomasz N]

Tylko misje handlowe ? Ale "list monachijski" został jednak złożony w konsulacie w Monachium w 1950 r. ?

edit

-----------------

A może w 1949 r. konsulów wezwano do kraju na konsultacje ? (Czyli był konsulat bez konsula)

Edytowane 20 Październik 2012 przez Tomasz N

[secesjonista]

Nie tylko, zresztą nie jest pewne czy Piątkowski był pierwszym ambasadorem w Bonn, wielokrotnie pisze się, że do czasu przeprowadzi z Bonn do Berlina polska ambasada mieściła się przy Lindenallee 7 w Kolonii.

Trzeba by zajrzeć do publikacji typu: K. Szczepanik "Organizacja Polskiej Służby Zagranicznej 1918-2010"

Acz formalnie:

http://www.msz.gov.pl/pl/ministerstwo/historia/ministrowie_sz_1918_2007/stefan_olszowski_22_xii_1971_1_xii_1976__21_vii_1982_12_xi_1985;jsessionid=8352CEF18264414B22748BE03B15C9DA.cmsap2p

Edytowane 20 Październik 2012 przez secesjonista

[Tomasz N]

Secesjonista napisał:

Polacy mogli teoretycznie zwrócić się poprzez odpowiednie organy sądów aliantów, z tego co napisał Jarpen nie wynika jeszcze by alianci zakończyli swą działalność w 1949 roku.

Ustawa Sojuszniczej Rady Kontroli Niemiec nr 10 z 20 grudnia 1945 r. obowiązywała do maja 1955 r., z uwzględnieniem zmian ustawy nr 13, które weszła w życie z dniem 1 stycznia 1950 r.

Dopiero wtedy; od 5 maja władze NRF-u uzyskały pełną suwerenność w sądownictwie.

Wiki o alianckim rządzie Niemiec po 1945 r. czyli Sojuszniczej Radzie Kontroli Niemiec pisze tak:

Powołanie 1 stycznia 1947 Bizonii, z połączenia amerykańskiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej, oraz przywrócenie w 1948 marki niemieckiej, spowodowało, że Rada faktycznie straciła rację bytu, ponieważ Sowieci uznali te działania za pogwałcenie porozumień poczdamskich. 20 marca 1948 marsz. Wasilij Sokołowski po raz ostatni wziął udział w jej obradach. Odtąd Sowieci uważali działalność Rady za zawieszoną, a alianci zachodni nie próbowali zwoływać jej posiedzeń.

Ostatnią jej kompetencją był wspólny nadzór nad więzieniem w Berlin-Spandau. Rada formalnie została rozwiązana dopiero 12 września 1990 mocą Traktatu o ostatecznej regulacji dotyczącej Niemiec.

Z tego by wynikało, że sabotowanie obrad Rady Kontroli przez Sowietów od roku 1948 powodowało, że NRF tak naprawdę od początku miała pełną suwerenność na swym terytorium, formalnie załatwiono to po uznaniu NRF przez Sowietów, a ostatecznie po obaleniu muru berlińskiego.

Nie wiesz czego tyczyły zmiany ustawy nr 13 i na czym polegały ograniczenia suwerenności w prawie do 1955 ?

Edytowane 20 Październik 2012 przez Tomasz N

[secesjonista]

Ograniczenie w tym, że alianci wciąż zachowali sobie swe wcześniejsze prerogatywy (z ustalonymi potem ograniczeniami), po prostu kolejnymi aktami przekazywano jakie sprawy mogą być rozpoznawane przez sądy niemieckie.

Na prawnych aspektach się nie znam, tu prosto jest to objaśnione:

Sprawiedliwość zwyciężonych

Warto by zajrzeć do publikacji Głównej Komisji typu:

C. Pilichowski "Badanie i ściganie zbrodni hitlerowskich 1944-1974, Warszawa 1975"

Natomiast co do ambasady w Bonn i pisaniu o ambasadzie w Kolonii, nie wiem czy i kiedy otworzono ambasadę w Bonn, ale

za PRL istniała ambasada w Kolonii, to znajduje się w wypowiedziach polskiego MSZ.

I fragment informacji z publikacji pt.: "Rocznik polskiej polityki zagranicznej" (Tom 5, 1998,s. 333):

"Niemcy Ambasada RP w Bonn - Lindenallee 7, 50968 Koln, 51 Marienburg Ambasador: Andrzej Byrt (od 27 listopada 1 995)..".

?

Kwestię listu monachijskiego możesz określić szerzej, kto, kiedy i komu w jakim konsulacie?

Edytowane 20 Październik 2012 przez secesjonista

[Tomasz N]

To Unsere i zdjęcia tyczące mordu pod Ciepielowem przekazanie do konsulatu w Monachium. Tu masz odnalezione przeze mnie pismo wiodące:

Ta ustawa nr 13 interesuje mnie bo nie zgadza się z zapisem w wiki na temat Rady Kontroli. Jak ona się nie zbierała od 1948 r., to skąd ustawa ?

[secesjonista]

A jest możliwość przepisania dokumentu by były widoczne daty, numery zewidencjowania, dekretacji itp. - zwłaszcza dat?

[Tomasz N]

To jest 30 megowy plik pdf oznakowany hologramem, jak się z niego wycina coś, to się robi taka kaszana.

Ale tak: pismo ma datę 10 sierpnia 1950 r. Kurier dostarczył do Berlina 14-go, do akt wciągnięto 18-tego. Ciekawostką jest to, że konsulat był przy ulicy Wolnomularskiej.

Ale przeczytałem zalinkowany przez Ciebie tekst. Świetny. Jeżeli informacje tam podane są właściwe, to problem jaki się pojawił w temacie o Ciepielowie jest rozwiązany.

Edytowane 20 Październik 2012 przez Tomasz N

[secesjonista]

Z tym datowaniem nie byłbym tak rychliwy.

A można plik przesłać na jakiś portal gdzie trzyma się większe pliki, by można zobaczyć szczegóły.

Skąd informacja o kurierze, jaki i skąd?

Kim był Ludwik Leszczyński konsul RP w latach pięćdziesiątych?

Kim był J. Lityński II sekretarz "Ambassadora"?

Jak almanachy MSZ itp. publikacje określają te osoby?