Antysemityzm w ruchu włoskiego faszyzmu

[secesjonista]

To, że włoski faszyzm u zarania swych początków nie był skażony antysemityzmem, jest sprawą oczywistą.

Wystarczy wspomnieć rolę Margherity Sarfattii; która jako jedna z nielicznych kobiet była uczestnikiem zebrania założycielskiego w dniu 23 marca 1919 r., a salę udostępnił Cesare Goldmann, czy to że: pośród oficjalnych "męczenników" włoskiego ruchu byli Żydzi (choćby Bruno Mondolfo, Duilio Sinigaglia, Gino Bolaffi).

Co zatem spowodowało, że w 1938 r. Mussolini określił się jako antysemita już od 15 lat?

Nacisk niemieckich sojuszników, tendencje wewnątrz ruchu, typowy katolicki "antyjudaizm"?

Jak zmieniało się to w czasie i retoryce ruchu?

Edytowane 2 Grudzień 2011 przez secesjonista

[Bruno Wątpliwy]

Paolo Monelli, Mussolini, Warszawa 1973, s. 196-197 ewidentnie szuka źródeł, jak to określa niekiedy "groteskowego", antysemityzmu Mussoliniego w jego podróży do Niemiec w 1937 r. Pisze także o wypowiedzi Mussoliniego "(...) sam nie wierzę w te (...) bzdury! To, co robię, robię z powodów politycznych." (tamże, s. 197).

Monelli wspomina także, że Mussolini musiał "ulec w tej sprawie naciskowi Hitlera" (s. 197), ale według mojej opinii nie można odnosić tego sformułowania już do stanu rzeczy z lat 1937-1938.

Moim skromnym zdaniem dla Duce podróż do Niemiec była po prostu tym, "czym podróż do Paryża dla kiepskiego malarza, który wraca stamtąd odmieniony i przejęty duchem naśladownictwa" (tamże, s. 194). Dał się olśnić dotychczas nielubianemu, wręcz pogardzanemu, młodszemu pociotkowi i spodobało mu się co nieco. Nie tylko Parademarsch (czyli wkrótce passo romano), ale i antysemityzm.

Nie pierwsze to i nie ostatnie takie olśnienie dyktatora w historii. W końcu np. niejaki Nicolae Ceauşescu zorganizował huczne 2050 lecie zjednoczonego państwa dackiego, bo dał się olśnić obchodami irańskimi.

[secesjonista]

Tak sobie oglądałem włoską produkcję "Historia faszyzmu" (odc. 4; na TVP Historia) gdzie dowiedziałem się, że Włosi wprowadzili przepis zakazujący małżeństw Żydów/Żydówek z nie-Żydami. Jakie jeszcze inne regulacje wprowadzili wówczas Włosi?

[Bruno Wątpliwy]

W mojej ocenie najważniejszy (przynajmniej w pierwszym okresie antysemickiej wolty faszyzmu włoskiego) był dekret królewski "o obronie rasy włoskiej" - R.D.L. 17 novembre 1938, n. 1728 - Provvedimenti per la difesa della razza italiana.

Można go znaleźć na stronie www.cdec.it/dsca/Leggi/Elenco.htm http://www.cdec.it/dsca/Leggi/Elenco.htm (wśród innych aktów wydanych w "obronie rasy").

A w tymże dekrecie zwraca uwagę (oprócz rozdziału pierwszego dot. przede wszystkim małżeństwa) - art. 10:

"I cittadini italiani di razza ebraica non possono:

a) prestare servizio militare in pace e in guerra;

b) esercitare l'ufficio di tutore o curatore di minori o di incapaci non appartenenti alla razza ebraica;

c) essere proprietari o gestori, a qualsiasi titolo, di aziende dichiarate interessanti la difesa della Nazione, ai sensi e con le norme dell'art. 1 del R. decreto - legge 18 novembre 1929 - VIII, n. 2488, e di aziende di qualunque natura che impieghino cento o pi* persone, né avere di dette aziende la direzione né assumervi, comunque, l'ufficio di amministratore o di sindaco;

d) essere proprietari di terreni che, in complesso, abbiano un estimo superiore a lire cinquemila;

e) essere proprietari di fabbricati urbani che, in complesso, abbiano un imponibile superiore a lire ventimila. Per i fabbricati per i quali non esista l'imponibile, esso sarà stabilito sulla base degli accertamenti eseguiti ai fini dell'applicazione dell'imposta straordinaria sulla proprietà immobiliare di cui al R. decreto - legge 5 ottobre 1936 - XIV, n. 1743."

art. 11:

"Il genitore di razza ebraica può essere privato della patria potestà sui figli che appartengono a religione diversa da quella ebraica, qualora risulti che egli impartisce ad essi una educazione non corrispondente ai loro principi religiosi o ai fini nazionali".

i art. 13:

"Non possono avere alle proprie dipendenze persone appartenenti alla razza ebraica:

a) le Amministrazioni civili e militari dello Stato;

b) il Partito Nazionale Fascista e le organizzazioni che ne dipendono o che ne sono controllate;

c) le Amministrazioni delle Provincie, dei Comuni, delle Istituzioni pubbliche di assistenza e beneficenza e degli Enti, Istituti ed Aziende, comprese quelle di trasporti in gestione diretta, amministrate o mantenute col concorso delle Provincie, dei Comuni, delle Istituzioni pubbliche di assistenza e beneficenza o dei loro Consorzi;

d) le Amministrazioni delle aziende municipalizzate;

e) le Amministrazioni degli Enti parastatali, comunque costituiti o denominati, delle Opere nazionali, delle Associazioni sindacali ed Enti collaterali e, in genere, di tutti gli Enti ed Istituti di diritto pubblico, anche con ordinamento autonomo, sottoposti a vigilanza o a tutela dello Stato, o al cui mantenimento lo Stato concorra con contributi di carattere continuativo;

f) le Amministrazioni delle aziende annesse o direttamente dipendenti dagli Enti di cui alla precedente lettera e) o che attingono ad essi, in modo prevalente, i mezzi necessari per il raggiungimento dei propri fini, nonché delle società, il cui capitale sia costituito, almeno per metà del suo importo, con la partecipazione dello Stato;

g) le Amministrazioni delle banche di interesse nazionale;

h) le Amministrazioni delle imprese private di assicurazione".

Sporo tego, ale zwraca też uwagę art. 14 pozwalający na stosowanie indywidualnych odstępstw (dla szczególnie zasłużonych przedstawicieli di razza ebraica).

[secesjonista]

Aktywnym propagatorem idei czystości rasy, jak i antysemityzmu, był Telesio Interlandi, na tyle zażartym, że ponoć Mussolini zwracał mu uwagę by temperował swój język. Swe poglądy prezentował na łamach wydawanego przez siebie dwutygodnika "La difesa della razza", był też wydawcą "Manifestu uczonych rasistowskich" (z 1938 r.).

Szerzej w rozdziale:

F. Cassata "Eugenika i rasizm biologiczny w propagandzie faszystowskiej 'La Difesa della razza' (1938–1943)", w: "Eugenika – biopolityka – państwo: z historii europejskich ruchów eugenicznych w pierwszej połowie XX w.", red. M. Gawin i K. Uzarczyk.

[Potwór]

We Włoszech nie było pod tym względem tak źle.

[Bruno Wątpliwy]

Mała ciekawostka, nie tyle dotycząca antysemityzmu, co generalnie postrzegania zagadnień rasowych w pierwszym okresie włoskiego faszyzmu. Zbiór pocztówek poświęconych żołnierzom tubylczym - tzw. askarysom (ale nie tylko, bo znajdziemy tam również przykłady atrakcyjnych, lokalnych mieszkanek o ciemnej karnacji skóry) - LINK (do strony www.collezioni-f.it).

No i jeszcze trudno sobie wyobrazić, aby Niemcy śpiewali coś podobnego do (wytłuszczenia Bruno W.) - w odniesieniu do Żydówek, Słowianek, czy Etiopek:

"Faccetta nera, bell'abissina

(...)

noi ti daremo un'altra legge e un altro Re,

(...)

Faccetta nera sarai romana,

(...)

noi marceremo insieme a te

e sfileremo avanti al Duce, avanti al Re".

[Bruno Wątpliwy]

I jeszcze trochę o propagandzie podkreślającej włosko-erytrejskie braterstwo broni (w tym fragment z komiksu) LINK.