Curtle-axe

[Kadrinazi]

Czytam sobie właśnie XVI-wieczne relacje z wycieczek turystycznych angielskiej szlachty do Niderlandów, gdzie spotykała się ona na polach bitew z turystami hiszpańskimi i mam drobną zagwozdkę językową. Angielscy demi-lansjerzy używają tam, po skruszeniu lancy i wystrzeleniu pistoletów, broni białej zwanej 'curtle-axe'. Z czego się orientuje nie ma to jednak nic wspólnego z toporem/siekierką, nazwa bowiem jest nader zniekształconym francuskim słowem 'coutelas'. Wydaje mi się więc, że najbliższym polskim odpowiednikiem byłoby słowo 'kordelas', zastanawiam się jednak czy ktoś nie zna innego odpowiednika, być może w naszym języku funkcjonuje jakieś tłumaczenie 'curtle-axe'?

[Tomasz N]

A na Fresze pytałeś ?

Edytowane 28 Czerwiec 2011 przez Tomasz N

[secesjonista]

Wszędzie jest nawiązanie do noża w rozumieniu kordelasa...

[Kadrinazi]

A na Fresze pytałeś ?

Nie będę się tam rejestrował po to tylko by zadać jedno pytanie Najprawdopodobniej zdecyduję się na pozostawienie w tekście 'curtle-axe' i zrobię przypis tłumaczący co i jak.

[Capricornus]

Najprawdopodobniej zdecyduję się na pozostawienie w tekście 'curtle-axe' i zrobię przypis tłumaczący co i jak.

I to chyba najlepsze rozwiązanie. Tylko nie można zapominać, że u nas kojarzy się to wyłącznie z nożem myśliwskim, tak od XIX wieku.

[Kadrinazi]

Właśnie dlatego dokładnie to wytłumaczę w przypisie, żeby uniknąć problemów.

[Tomasz N]

Ja tam zarejestrowałem się, wszedłem na dyskusję o łukach i jestem usatysfakcjonowany.

PS. A może tak jak nazywał John Rambo swój kozik ?

[Kadrinazi]

Użyje tego określenia pewnie ze dwa razy w całym tekście, więc już się 'przemęczę' z oryginałem

[harry]

William Henry Smyth w The Sailor's Word... pisze, że cutlas lub coutelas to była lekko zakrzywiona szabla, a obecnie nazwa odnosi się do małych ozdobnych noży używanych w marynarce. Skoro ten mały nożyk to "kordzik" to wydaje mi się, że odpowiednim tłumaczeniem byłby "kord".

Żygulski, Broń w dawnej Polsce na tle uzbrojenia Europy i Bliskiego Wschodu pisze zaś, że kord był bronią jednosieczną, o lekko zakrzywionej głowni, podobną do tasaka, typową bronią plebejską.

Za kordem optuje też S.B. Linde, Słownik języka polskiego... gdzie pisze iż kord to rodzaj miecza, a kordelas to nóż myśliwski czyli "kord do lasa".

[Kadrinazi]

Kord - ciekawe, jednak w kontekście bitwy którą będę opisywał zdecydowanie nie będzie to broń plebejska

[harry]

No bo będziesz opisywał starcia dżentelmenów .

Ja bym się jednak określeniem plebejska, nie przejmował. Żygulski przeciwstawia kord - broń jednosieczną, zakrzywioną, puginałowi, który miał być bronią rycerską - miniaturą miecza. W przypadku 'curtle-axe' mamy do czynienia z pewnością z głownią zakrzywioną więc kord będzie pasował, tak co kształtu klingi jak i epoki.

[Kadrinazi]

I to dżentelmenów jak się patrzy - wszak w bitwie tej śmiertelną ranę odniósł Philip 'Thy necessity is yet greater than mine' Sidney

[secesjonista]

Niewiele wnosi, ale podane są też inne formy:

http://books.google.pl/books?id=BvdBAAAAYAAJ&pg=PA31&lpg=PA31&dq=coutelas%2Bbro%C5%84&source=bl&ots=RYlKdUHl2o&sig=654i-qhGJYaJ8bvaOKuxfSFFRHQ&hl=pl&ei=ZjoLTquLHsOi-gbGmO3gDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=10&ved=0CFoQ6AEwCTgK#v=onepage&q=coutelas&f=false

No i nie zapominajmy o literaturze pięknej:

To horse, you gallant princes!

Do but behold yon poor and starved band,

And your fair show shall suck away their souls,

Leaving them but the shales and husks of men.

There is not work enough for all our hands;

Scarce blood enough in all their sickly veins

To give each naked curtle-axe a stain...

Edytowane 29 Czerwiec 2011 przez secesjonista

[harry]

No i nie zapominajmy o literaturze pięknej:

Fakt, można by sprawdzić jak to tłumaczył np. Słomczyński.

[Kadrinazi]

Jak na złość dzieła Mistrza Williama mam tylko w oryginale, tłumaczenia zostały w Polsce. Tak czy inaczej, sprawa już postanowiona, użyję w tekście 'curtle-axe' i wytłumaczę w przypisie co i jak.