Skuteczne strajki w czasie okupacji

[secesjonista]

W kilka tygodni po ogłoszeniu rozporządzenia nakazującego rejestrację Żydów w Holandii (styczeń 1941 r.) rozpoczęły się rozruchy antyżydowskie wszczęte przez Weer - Afdeling (bojówkę NSB), które z Hagi szybko przeniosły się do Amsterdamu.

Po aresztowaniu 400 zakładników żydowskich, 18 lutego w kilku amsterdamskich przedsiębiorstwach ogłoszono strajk. O tyle skuteczny, że dzięki niemu udaremniono wysłanie do Niemiec fachowców z tych zakładów.

Niestety po aresztowaniach z 22 i 23 lutego i ogłoszeniu strajku powszechnego (25 luty) Niemcy zaczęli energiczniejszą akcję i po trzech dniach strajk złamano. Śmierć poniosło kilak osób a przeszło czterdzieści zostało rannych. Dwustu strajkujących trafiło do aresztów. Miasta gdzie strajkowano musiały zapłacić wysokie kontrybucje.

Do dziś istnieje spór pomiędzy badaczami czy strajk bardziej był efektem protestu przeciw rozporządzeniom dyskryminacyjnym względem Żydów, czy bardziej obawą, że po Żydach nastąpi wysyłka fachowców "Aryjczyków".

Szerzej:

B.A. Sijes "De Februari-Staking 21-26 Februari 1941"

T. Szarota "U progu zagłady. Zajścia antyżydowskie i pogromy w okupowanej Europie"

tegoż, "V-jak zwycięstwo. Symbole, znaki i demonstracje patriotyczne walczącej Europy"

R. Hilberg "The destruction of the Eurpean Jews"

A. Konieczny "Akcja 'Noc i Mgła' w okupowanej przez III Rzeszę krajach zachodniej Europy. Geneza - założenia - realizacja".

[secesjonista]

To raczej nie był skuteczny strajk, ale odnotujmy, wspomnienia z miasta Edynburg:

"Moje miasto rodzinne było miastem garnizonowym. W czasie II wojny światowej przewinęło się przez nie mnóstwo wojska. Oczywiście lokalna społeczność miała swoje stereotypy. Nie lubiano Francuzów, gdyż, jak mniemano, są nieuprzejmi i nie mają pieniędzy. Uwielbiano Kanadyjczyków, ponieważ nie bali się i nie raz złoili skórę lokalnej policji. Kiedy kierowcy autobusów zastrajkowali, Kanadyjczycy siłą zajęli autobusy i porozwozili ludzi, gdzie trzeba".

/"Zapożyczenia to droga na której rozwija się prawo" rozmawiał M. Jońca z A. Watsonem, "Zeszyty Prawnicze" UKSW, 12.1, 2011, s. 197/