Germańska Łotwa i Estonia

[suomeksi]

Łotysze to, obok Litwinów, jedyni, istniejący obecnie, przedstawiciele Bałtów (Ludów Bałtyckich). Estończycy to Ugro-Finowie (tak jak np. Finowie), dokładniej- Ludy Fińskie. Łotysze posługują się bałtyckim językiem łotewskim, a Estończycy ugro-fińskim językiem estońskim. Estończycy są najbliższymi krewnymi Finów. Jednakże Łotysze jak i Estończycy mają silne wpływy obce w kulturze. Najsilniejsze z tych wpływów, które oddziaływały na te narody, to wpływy germańskie (ze Szwecji, Danii oraz Niemiec).

Przedstawie tutaj historię Łotwy i Estonii. Większość informacji tu zawartych jest ogólnie dostępna, nawet w encyklopediach, ale zwykle podana jest w dość zawiły sposób, ja przedstawię to czytelniej.

1. ERA WIKINGÓW

Już w czasach Wikingów rozpoczął się silny wpływ germańskiej kultury na ternie Łotwy (oznaczonej na mapie- Letts) i Estonii (oznaczonej, starą nazwą- Chuds). Jak widzimy z mapy wpływy Wikingów były bardzo wczesne na terenie Łotwy i Estonii. Jak widzimy z mapy- estońskie wyspy Saaremaa i Hiiumaa to jedyne tereny na świecie, oprócz Danii, Norwegii, Szwecji i skraweczka Niemiec gdzie osadnictwo skandynawskie było już w 8 wieku (bordowy kolor)! To więc historycznie Skandynawia w tym samym stopniu co np. Szwecja.

Natomiast zielony okolor na mapie oznacza tylko najazdy Wikingów i małe lub brak osadnictwa skandynawskiego w tych czasach. Tak więc widzimy, że np. Finlandia nie miała osadnictwa Wikingów lub było one bardzo małe, a nawet one były tylko na części terytorium Finlandii.

Jak widzimy z mapy Polska nie miała wcale lub prawie wcale (jedynie na części Kaszub) wpływów Wikingów. Wprawdzie były one na terenie obecnego woj. warmińsko-mazurskiego i zachodnipomorskiego, ale przecież obecnie nie mieszka tam rdzenna ludność. Oczywiście mapa generalizuje i pewnie w Polsce też były jakieś wpływy Wikingów.

Tak więc wpływy Wikingów były na Łotwie i Estonii bardzo silne. Do teraz łotewskie stroje ludowe zawierają elementy z kultury Wikingów, a godło estońskie prowincji Saare (obejmującej wyspę Saaremę) przedstawia łódź Wikingów:

Łódź wikingów została też umieszczona na obiegowej estońskiej monecie (1 korona) z czasów międzywojennych:

2. CZASY PÓŹNIEJSZE

W wyniku Krucjat Północnych w początkach średniowiecza Łotwa, Estonia oraz Finlandia znalazły się pod germańskim panowaniem. Finlandia pod panowaniem szwedzkim, a Łotwa i Estonia pod panowaniem niemieckim, z tym że północ Estonii- pod panowaniem duńskim. Tak to wyglądało- Łotwa i południe Estonii- panowanie niemieckie- Niemiecki Zakon Kawalerów Mieczowych, a północ Estonii- panowanie duńskie. Zauważmy, że nazwa stolicy Estonii- Tallinn (po niem. Rewel) znaczy w j. estońskim- "Duńskie Miasto".

Tak przedstawiała się sytuacja tych państw po krucjatach północnych, Łotwa i płd. Estonia na jasnofioletowo, płn. Estonii na niebiesko, widzimy też skrawek Finlandii opanowanej przez Szwecję.

Rozpoczęły się długie i silne wpływy niemieckie i skandynawskie na terenie Łotwy i Estonii. Językiem urzędowym w tych krajach stał się niemiecki. Sytuacja ta trwała setki lat.

Tak wygląda historia Łotwy:

1225- opanowanie przez Niemców całej Łotwy i panowanie niemieckie. Jednak różne części kraju miały różną historię:

1)Kurlandia i Semigalia (ze stolicą- Rygą!!!)- regiony stanowiące połowę Łotwy (!) pozostały pod panowaniem Niemców do 1795 ! 570 lat te części Łotwy, były pod panowaniem Niemców nieprzerwanie! Z językiem urzędowym niemieckim, były pod panowaniem- Kawalerów Mieczowych, Krzyżaków i Ks. Kurlandii. Następnie ta część Łotwy była pod panowaniem rosyjskim 123 lata.

2)Liwlandia (północ Łotwy) pod panowaniem Niemców pozostała do 1561 czyli 336 lat, następnie ten region na ok. 60 lat został włączony do Polski, a następnie około 100 lat należał do Szwecji. Czyli mamy 436 lat panowania germańskiego w tej części Łotwy. Do Rosji ten region należał 197 lat.

3)Latgalia (wschód Łotwy) pod panowaniem Niemców był również 336 lat. Ten region długo był pod panowaniem polskim- 211 lat, a pod panowaniem rosyjskim 196 lat.

Jak widzimy, panowanie germańskie na terenie Łotwy trwało średnio około 500 lat.

Tak wygląda historia Estonii:

Ok. 1200 roku Estonia zostaje opanowana przez Niemców przybyłych z opanowanej już Łotwy.

Od 1200 do 1583r., czyli 383 lata Estonia znajdowała się pod panowaniem niemieckim, w międzyczasie przez 126 lat północna część Estonii należała do Danii. Następnie, w 1538r. Estonia znalazła się pod panowaniem Szwecji i pozostała w nim do 1721r., czyli 183 lata..

Następnie, w 1721r., rozpoczęło się w Estonii panowanie rosyjskie trwające 197 lat.

Jak widzimy panowanie germańskie (niemieckie, duńskie i szwedzkie) trwało aż 566 lat na terenie Estonii. (tu należy się uwaga, południowa, niewielka, część Estonii należała też, międzyczasie, do Polski, przez 38 lat).

Estonia i północna Łotwa stanowiące część Szwecji (kolor zielony):

3.PANOWANIE ROSYJSKIE.

Po rozpoczęciu panowania rosyjskiego w 18 wieku na terenach Łotwy i Estonii, Rosja, w 1809r. opanowała także Finlandię. Finlandia na 110 lat przeszła pod panowanie rosyjskie.

Co bardzo ważne- aż do 19 wieku, mimo nastania oficjalnego panowania rosyjskiego, Łotwa i Estonia rządzone były całkowicie samodzielnie przez Niemców Bałtyckich, przez Radę Regionalną, tzw. Landtag, panowanie rosyjskie było tylko formalne. A nawet po XIX wieku właściwie to Niemcy byli głównie w administracji.

Na Łotwie i Estonii, podobnie jak w Finlandii, wciąż wpływy germańskie były bardzo silne. Ponieważ wyższą klasę społeczeństwa, administrację itd. na Łotwie i Estonii stanowili Niemcy, a w Finlandii Szwedzi.

4.1918r.- NIEPODLEGŁOŚĆ ŁOTWY I ESTONII.

W 1918r. Łotwa, Estonia, Finlandia, Litwa, Polska, Węgry, Czechosłowacja i kilka innych państw powstało lub odzyskało niepodległość.

Mniejszości narodowe na Łotwie i Estonii miały szerokie prawa w nowopowstałych państwach.

Na przykładzie banknotu estońskiego z czasów międzywojennych- 5 marek, widać to, że Estończycy byli sprawiedliwie nastawieni do mniejszości narodowych. Na pierwszej stronie banknotu napisane jest po estońsku, ale na drugiej po- niemiecku, szwedzku i rosyjsku, czyli w językach największych mniejszości narodowych.

po estońsku:

po niemiecku, szwedzku i rosyjsku:

Czasy w okolicach II wojny światowej to także walka Łotyszy i Estończyków przeciw atakującym ich kraje ZSRR, często w formacjach niemieckich.

Alfons Wilhelm Rebane, jeden z tysięcy Estończyków walczących w legionach SS. Jako jeden z dwóch obcokrajowców uhonorowany przez Niemców- Krzyżem Rycerskim Krzyża Żelaznego z Liśćmi Dębu. Tu w mundurze estońskiej armii z czasów miedzywojennych:

5. CZASY OBECNE I WPŁYW KULTURY GERMAŃSKIEJ.

Obecnie Łotwa i Estonia są w Unii Europejskiej i NATO. Są to kraje nowoczesne i dość dobrze rozwinięte. Kultura germańska (z Niemiec i Szwecji) odegrała najważniejszą rolę w kształtowaniu kultury Estonii i Łotwy. Panowanie germańskie było w tych krajach najdłuższe. Obecnie mnóstwo Estończyków i Łotyszy ma niemieckie i szwedzkie nazwiska, może nawet i większość z nich. Tylko, że Łotysze dodają do tych nazwisk końcówki "s" lub "is". Na początku 20 wieku niemal wszyscy Łotysze i Estończycy mieli niemieckie i szwedzkie nazwiska, potem pozmieniali, w większości na etniczne. Tak samo jak Finowie w większości zmieniali na etniczne z nazwisk szwedzkich.

Estończycy oraz Łotysze to także z wyznania Luteranie (jak Skandynawowie i Niemcy z Północy Niemiec).

30% słów w języku estońskim wywodzi się z języka niemieckiego. Nawet podstawowe słowa w języku łotewskim i estońskim są często zaczerpinięte z niemieckiego, np. TAK to po łotewsku i estońsku JA, (po estońsku pisane- JAH). Słowo I to po łotewsku UN, od niemieckiego UND. Np. słowo POLICJA w języku estońskim także wywodzi się z niemieckiego POLIZEI i brzmi POLITSEI:

Wpływy germańskie w architekturze są obecne oczywiście także w każdym estońskim i łotewskim mieście, od razu to zauważymy. Oczywiście najważniejszą rzeczą jest ich wpływ na mentalność Łotyszy i Estończyków. Np. w Estonii jest krajem o bardzo niskiej korupcji (tak jak kraje skandynawskie), Estonia jest na 27 miejscu na świecie jeśli chodzi o brak korupcji, Polska, chodź i tak poczyniła postęp, jest na 49.

Wpływy germańskie sprawiły, że Estończycy i Łotysze są kulturowo znacznie dalej na zachodzie niż Polacy.

Oczywiście wszystko co tu napisane dotyczy tylko rdzennych mieszkańców- Łotyszy i Estończyków, a nie ludności napływowej. Aż 40% ludności na Łowie i 25% w Estonii stanowią Słowianie (głównie Rosjanie) przesiedleni tam w czasie okupacji radzieckiej (1945-1991) tych krajów, obecnie stanowią oni duży problem dla Łotwy i Estonii. Litwa, Łotwa i Estonia były jedynymi krajami zachodniej kultury należącymi do ZSRR, stanowiły więc atrakcyjne miejsce dla ludzi z innych części ZSRR. Okupacja radziecka- czyli przymusowe włączenie do ZSRR tych państw jest uznawana przez Łotyszy i Estończyków za najgorszą rzecz w historii.

[Narya]

Anachroniczne tłumaczenie dziejów względem nacji. Narody w rozumieniu nowożytnym pojawiają się dopiero od XIX wieku.

Językiem urzędowym w państwie Zakonu Krzyżackiego oraz w całej Europie łacińskiej była łacina, stąd też błędnym jest założenie, że w Prusach językiem urzędowym był niemiecki.

Łotysze, Estończycy i Litwini należą do odrębnej grupy etnicznej - ludów bałtyckich, które na długo zasiedliły omawiany obszar przed Wikingami.

Edit: Było "ludów bałkańskich", ale chodziło mi o "bałtyckie". Ludzka rzecz - pomylić się.

W czasach już Wikingów, w wielu grodach i plemionach tzw. Waregowie stawali się elitą, a nierzadko na czele plemienia jako wodzowie (choć najsilniejszy wpływ Waregów miał miejsce na Rusi).

[suomeksi]

Narya... Sorry, ale naprawdę... Założyłeś tu 356 tematów??? Chciałbym je zobaczyć Bo tyle błędów zrobić w kilku zdaniach to naprawdę sztuka:)

Po pierwsze:

Estończycy, Łotysze i Litwini to ludy bałkańskie? HAHAAAAAAAAAAAAAAAAAAA :P Ale jaja...

BAŁTYCKIE, a nie BAŁKAŃSKIE! Ludy bałkańskie to obszar południowej Europy- Słowenia, Macedonia itd. I do tego pojęcie "ludy bałkańskie" nie jest etniczne, ale raczej geograficzne, tak jakby powiedzieć, że Polacy to lud środkowoeuropejski.

Po drugie:

ESTOŃCZYCY NIE SĄ LUDEM BAŁTYCKIM (ani tym bardziej bałkańskim :P ). Obecnie są tylko dwa narody należące etnicznie i językowo do Ludów Bałtyckich- Litwini i Łotysze. Estończycy to Ugro-Finowie, lub dokładniej LUDY FIŃSKIE. Estończycy są najbliższymi krewnymi Finów i nie są, formalnie, w ogole spokrewnieni z Litwinami i Łotyszami i ich język jest językiem ugro-fińskim, a nie bałtyckim.

Po trzecie:

Ok, j. urzędowym za krzyżaków była łacina, ale później był to język niemiecki np. w Ksiestwie Kurlandii, najważniejsze, ze byli to Niemcy, nawet jesli mowili po lacinie urzędowo.

Edytowane 13 Lipiec 2010 przez suomeksi

[Bruno Wątpliwy]

Nie za bardzo wyczuwam myśli przewodniej powyższego opracowania, poza przypomnieniem dosyć oczywistego faktu, że z racji uwarunkowań historycznych wpływy germańskie na Łotwie i w Estonii są dosyć silne. Ma li to być pean o wyższości kultury niemieckiej, czy ogólnie - germańskiej?

Inna sprawa, że XIX-wieczne odrodzenie narodowe polegało tam w dużym stopniu na zakwestionowaniu niemieckiej dominacji kulturowej i sięgnięciu do bogactwa kultury ludowej (vide - Lāčplēsis, czy Kalevipoeg). Podobne znaczenie w wymiarze ekonomicznym miały radykalne reformy rolne w latach 20., a symbolicznym ostatecznym zerwaniem z dominacją niemczyzny była - wzmiankowana wyżej - kampania zmiany nazwisk.

Tak, wpływy germańskie, zachodnioeuropejskie, protestanckie itp. są tam silne. Nie pierwsza i nie ostatnia to podobna historia w dziejach świata. Nie zmienia to jednak faktu, że powyższe narody germańskimi nie są, a przy tym trochę starały się w czasach nie tak odległych - aby nie być.

[suomeksi]

Ludzie, czy wy nie macie google:) Wystarczy wpisać hasło "Estończycy" lub "Łotysze" i zobaczy się czy to ludy fińskie, bałtyckie czy... bałkańskie .

[suomeksi]

Bruno Wątpliwy. Tak, temat jest o historii tych krajów poprostu i o wpływach germańskich w tamtym obszarze.

[Bruno Wątpliwy]

Tak, wpływy germańskie były tam silne. Co - przypuszczam - jest dosyć powszechnie wiadome. Tak, Łotysze to naród bałtycki z językiem bałtyckim (nie w wnikam w zagadnienie, czy łatgalski jest odrębnym językiem). Tak, Estończycy (i śladowe resztki Liwów), to narody ugrofińskie. Nadal jednak zastanawiam się, jaka jest myśl przewodnia tego opracowania? "O wyższości dominacji niemieckiej nad niepodległością?".

[secesjonista]

Ludzie, czy wy nie macie google:) Wystarczy wpisać hasło "Estończycy" lub "Łotysze" i zobaczy się czy to ludy fińskie, bałtyckie czy... bałkańskie .

To już wyjaśniłeś w poprzednim poście, myślę iż Narya po prostu się przejęzyczył z tymi ludami bałkańskimi - zdarza się wszystkim.

Ludzie, czy wy nie macie google:)

Z żalem przyznam, iż nie posiadam ani jednej akcji tej spółki.

1)Kurlandia i Semigalia (ze stolicą- Rygą!!!)- regiony stanowiące połowę Łotwy (!) pozostały pod panowaniem Niemców do 1795 ! 570 lat te części Łotwy, były pod panowaniem Niemców nieprzerwanie!

Tiaa...

A do kogo należała Ryga w 1621

A czy nie było tak, że w 1721 zadomowili się tam wschodni bracia?

Od 1200 do 1583r., czyli 383 lata Estonia znajdowała się pod panowaniem niemieckim, w międzyczasie przez 126 lat północna część Estonii należała do Danii. Następnie, w 1538r. Estonia znalazła się pod panowaniem Szwecji i pozostała w nim do 1721r., czyli 183 lata...

Tiaa... to Rewel nie należał nigdy do Polski?

Ciekawe rzeczy kolega opowiada.

[suomeksi]

secesjonista Nie wspomnaiłem mega krótkiego panowania Polaków Tallinnie czy też w Rydze. Panowanie rosyjskie nastało w Kurlandii w 1795r., ale jak mówiłem, i tak jeszcze długo rządzili tam Niemcy Bałtyccy. A nawet jeśli byłyby tu jakieś niewielkie nieścisłości w datach to i tak nie zmienia to głównej tezy.

[Furiusz]

Ja myślę, ze temat jest informacyjny bardziej, kolega ma takie przemyślenia, chciał się nimi podzielić, teraz możemy się z nimi zgadzać lub nie i poddawać ewentualnie krytyce.

Co do samych wpływów zewnętrznych, już w zamierzchłej przeszłości trudno wykazać, twory zwane kulturami archeologicznymi, w których nie dałoby się odczytać wpływów zewnętrznych - tak to już jest, ze interakcje między kulturami, ludami, obszarami występują, a co za tym idzie sprawiają, ze pojawiają się obce wpływy. Tak jest wszędzie - w Polsce czy Rosji mamy żołnierzy zda się słowo pochodzenia niemieckiego, na zachodzie europy mamy za to wódkę, tu poszło w drugą stronę. Tak to już jest, nie ma narodu u którego nie dało by się wykazać obcych wpływów, choćby u Niemców słowo restauracja do dnia dzisiejszego jest wymawiana wręcz z francuskim akcentem Tak to już jest - w berlinie można spotkać stare rodziny francuskich hugenotów którzy uciekli z Francji i osiedli w Niemczech współtworząc ichnią kulturę. W sztandarowym USA wpływy nie tylko niemieckie czy angielskie były bardzo silne ale tak naprawdę nic z tego nie wynika.

[Vapnatak]

Tutaj kolega wyszedł ze swoim wywodem od czasów ekspansji Wikingów. Jednak "germanizacja" tych terenów uchwytna była już w czasach późno antycznych i wędrówce ludów. Wystarczy trzy przykłady:

1. Kwestia archeologiczna; co prawda nie przyporządkowuje się artefaktów do danej grupy etnicznej, ale na ogół mówi się, że tereny wschodniego i północno - wschodniego wybrzeża Morza Bałtyckiego doczekały się dosyć mocnej penetracji germańskiej. Odsyłam do literatury Łucji Okulicz-Kozaryn i Grzegorza Białuńskiego.

2. Kwestia językowa; bałtyjski "kuningas" oznaczający króla wywodzi się z germańskiego rdzenia ken (kun, kunja, kunjaz oznaczającego ród pochodzenie. Dalej to już są znane różne odmiany tego samego wyrazu, różnie wymawianego, czyli: gocki kuniga-z, staroangielski cyning, staronordycki kuningr, niemiecki König i angielski king.

W zestawieniu, najbardziej identyczną formą jest gocki "kunina-z". Najprawdopodobniej wiąże się to z penetracją greutuńską/ostrogocką, zwłaszcza za króla Hermanaryka Amala, która wyjaśnia trzecia ostatnią kwestię.

3. Kwestia historyczna; tzw. tradycja gocka reprezentowana przez Kasjodora a przede wszystkim przez Jordanesa, którzy najprawdopodobniej znając gockie pieśni ludowe (carminy), powiadą o ekspansji Hermanaryka daleko na północ, sięgając plemion bałtyjskich (Esti). Jordanes w dziełku "Getica" informuje, że wyniku działań wojennych, król amalski podbił owo plemię. Dzisiaj jedna wiemy, że byłoby to raczej niemożliwe. Co najwyżej greutuński król narzucił, czy tez lepiej utrzymywał intensywne kontakty handlowe z nadbałtyckimi plemionami. Dowodem na to może być wzmianka Kasjodora w dziele "Variae epistolae", gdzie przytaczając korespondencję króla ostrogockiego Teodoryka Wielkiego, informuje o kontaktach handlowych tegoż z ludem Esti, którzy zadowoleni z obrotu takiej sytuacji, ślą bursztyn na dwór w Rawennie. Dowodem na te przypuszczenia jest też owo słowo "kunigas", które przybyło do języka Bałtów wraz z kontaktami Gotów.

vapnatak

[secesjonista]

(...)

Wpływy germańskie w architekturze są obecne oczywiście także w każdym estońskim i łotewskim mieście, od razu to zauważymy. Oczywiście najważniejszą rzeczą jest ich wpływ na mentalność Łotyszy i Estończyków. Np. w Estonii jest krajem o bardzo niskiej korupcji (tak jak kraje skandynawskie), Estonia jest na 27 miejscu na świecie jeśli chodzi o brak korupcji, Polska, chodź i tak poczyniła postęp, jest na 49.

Wpływy germańskie sprawiły, że Estończycy i Łotysze są kulturowo znacznie dalej na zachodzie niż Polacy.

(...)

Wskaźnik Corruption Perceptions Index za rok 2011 dla 188 państw podaje że Łotwa (63 miejsce) znajduje się pomiędzy Kubą a Turcją, Estonia (29 miejsce) pomiędzy Emiratami Arabskimi a Cyprem.

Dla przykładu: Polska (miejsce 41) pomiędzy Koreą Południową a Republiką Zielonego Przylądka.

O ile jeszcze pozycję Polski można tłumaczyć np. echem procesów germanizacyjnych czasu zaborów , to trudno mówić o wpływach germańskich w przypadku takich państw jak: Hongkong - 12, Japonia - 14, Barbados - 16, Chile - 22, Francja - 25 (ex æquo z Chile i Saint Lucia), czy wreszcie Nowa Zelandia - miejsce pierwsze.

Edytowane 26 Listopad 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

(...)

Co bardzo ważne- aż do 19 wieku, mimo nastania oficjalnego panowania rosyjskiego, Łotwa i Estonia rządzone były całkowicie samodzielnie przez Niemców Bałtyckich, przez Radę Regionalną, tzw. Landtag, panowanie rosyjskie było tylko formalne.

(...)

W ramach całkowicie samodzielnych rządów Rosjanie rozwiązali Estońskie Towarzystwo Literatów w 1893 roku.

(...)

Ok, j. urzędowym za krzyżaków była łacina, ale później był to język niemiecki np. w Ksiestwie Kurlandii, najważniejsze, ze byli to Niemcy, nawet jesli mowili po lacinie urzędowo.

Tyle że nie zapominajmy o tym, iż w okresie długiego wieku" w luterańskich szkołach parafialnych uczono estońskiego. Znajomość tego języka była niezbędnym warunkiem konfirmacji, a bez tej nie można było zawrzeć związku małżeńskiego.

Dodajmy, że Estończycy zrusyfikowani obdarzeni zostali niepochlebnym przydomkiem: pajuwenelased ("wierzbowi Rosjanie"), zaś tych zgermanizowanych: kakadasaksad ("jałowcowymi Niemcami").

/za: J. Lewandowski "Jesteśmy Estończykami, będziemy Europejczykami"/

[secesjonista]

Co ciekawe, pomimo germańskich wpływów, kiedy w drugiej połowie XIX wieku poczęto się zastanawiać nad własną nazwą swego etnicznego regionu nie szukano rozwiązania w języku niemieckim; o zgrozo - niektórzy nawet szukali rozwiązań w polszczyźnie:

"Literaci, rozważając problemy brzmieniowe i gramatyczne, przedłożyli własne warianty, np. poeta Juris Alunāns zbliżył nazwę do polskiego i rosyjskiego brzmienia 'Latva', Jānis Rainis zaś proponował formę 'Latve'. Efektem było określenie 'Latvija'".

/K. Puntaka "Kultura i literatura Łotwy oczyma Stanisława Kolbuszewskiego, Stanisława F. Kolbuszewskiego i Jacka Kolbuszewskiego", "Baltica ~ Silesia", Vol. 1, nr 1, 2013, s. 62/

Szerzej:

S. Kolbuszewski "Główne rysy kultury łotewskiej".

[Bruno Wątpliwy]

o zgrozo - niektórzy nawet szukali rozwiązań w polszczyźnie:

Z wyjątkiem Litwinów, którzy przeprowadzili konsekwentne działania depolonizacyjne. Z sięgnięciem po czeskie znaki diakrytyczne włącznie. I tak znana gazeta budzicieli narodu "Auszra" zmieniła się w "Aušra".