Konwencja Górnośląska z 1922 r.

[pepitka]

Witam wszytskich mądrych historyków. Jestem nowym użytkownikiem forum. Właściwie to nie chcę się dzielić wiedzą z zakresu historii, ponieważ ta nie jest na najlepszym poziomie. Szukam pomocy związanej z Konwencją Górnośląską z 1922 r. a ściślej, artykułów dotyczących zagwarantowania praw mniejszościom narodowym. Niestety obecnie jestem pozbawiona dotarcia do biblioteki, a i tak nie wiem nawet gdzie mogłabym to znaleźć, gdyż niestety nie studiuję historii. Jeśli ktoś umiałby mi pomóc lub np. posiada tę konwencję na komputerze i zechciałby się podzielić, byłabym bardzo wdzięczna.

[secesjonista]

Tu akt prawny Dz.U. 1922 nr 44 poz. 371 i inne związane z nim:

http://isap.sejm.gov.pl/VolumeServlet?type...2&numer=044

Edytowane 6 Luty 2010 przez secesjonista

[pepitka]

Dzięki za zainteresowanie. Tylko, że jest mały problem. Tekstu samej konwencji w przesłanych przez Ciebie linkach niestety nie ma. Próbowałam już na stronie sejmowej i w lexie.

[Tomasz N]

H. Czembor podaje jak Secesjonista Dz.U. z 1922 nr 44, poz.371 jako źródło wyciągu z: Dział III - Sprawy religijne. Są to art 84-96 KG

Edytowane 6 Luty 2010 przez Tomasz N

[pepitka]

Zgadzam się, że to Dz.U. z 1922 r. Nr 44, poz.371, ale klikając w ten odnośnik, ukazuje się tylko jedna strona. No nic, trudno. Widocznie się nie da tego odszukać w internecie

Edytowane 6 Luty 2010 przez pepitka

[secesjonista]

Niestety to jest załącznik do pozycji 371 i rzeczywiście nigdzie go nie ma, wymieniony jest na stronie rządowej ale bez linku i żadnej wersji językowej, jak w przypadku innych aktów.

Sam akt powinien być w książce:

Zbigniew J. Hirsz II Rzeczpospolita. Historia ustroju i prawa polskiego (źródła i materiały)

Można też przeszukać zasoby niemieckie...

[pepitka]

Secesjonista, serdecznie dziękuję Ci za pomoc Popatrzę, może akurat znajdę.

[FSO]

Witam;

za Kumanieckim:

"Oświadczenie rządowe z dnia 23 maja 1922 r. w sprawie podziału Górnego Śląska" [poz. 369 Nr. 44 D.U.]

[...]

K. Prawa narodowości i stałego mieszkania oraz prawo ochrony mniejszości narodowych na Górnym Śląsku

Kwestje co do narodowości osób zamieszkalych - w chwili ostatecznego przyznania terytorjum Górnego Śląska, w jego częsci przyznanej Polsce, regulowane będą zgodnie z artykułem 91 Traktatu Wersalskiego, oraz artykułąmi 3,4,5, i 6 Traktatu z dnia 28 czerwca 1919 roku zawartego pomiędzy Amerykańskiemi Stanami Zjednoczonemu, Imperjum Angielskiem, Francją, Włochmi i Japonją z jednej a Polską z drugiej strony.

Wszystkie osoby zamieszkałe w tym samym czasie, w tej częsci terytorjum a które skorzystaały ze swego prawa ocji na rzecz narodowości niemieckiej, zgodnie z artykułem 91 Traktatu Wersalskiego, nie korzystając z prawa przeniesienia swego stałego miejsca zmieszkaniado Niemiec w ciągu 12 miesięcy, następujących po wykonaniu prawa opcji, jak również osoby wymienione w paragrafie 2 artykułu 91 Traktatu Wersalskiego winny mieć prawo zachowania swego stałego zamieszkania w Polsce w ciągu 15 lat od chwili ostatecznego przyznania terytorjum.

Polacy, obywatele niemieccy, liczący ponad lat 18 w chwili ostatecznego przyznania terytorjum, mieć będa w części przyznanej Niemcom prawo opcji na rzecz narodowości polskiej w ciągu 2 lat od powyższej daty, zgodnie z artyklułem 91 Traktatu Wersalskiego.

Polacy stale zamieszkali w tym czasie na terytorjach Górnego Śląska uznanych za wchodzące ostatecznie w skład Niemiec winni mieć prawo zachowania swojego miejsca zamieszkania w Niemczech przez czas lat 15 poczynając od tej daty. Ta sama zasada stosowana winna być do Polaków obywateli niemieckich, którzy optowali na rzecz narodowości polskiej, zgodnie z artykuęm 91 Traktatu Wersalskiego, jak również do obywateli polskich, któzy nie byli obywatelami niemieckimi.

Traktat dotyczący ochrony mniejszości i.t.f, zawarty dnia 28 czerwca 1919 r. między Amerykańskiemi Stanami Zjednoczonemui, Imperjum Angielskim, Francj, Włochami i Japonją z jednej strony a Polską z drugiej stosuje się do części Górnego Śląska przyznanej ostatecznie Polsce, jako wchodząceh w jej skład. Sprawiedliwość zarówno jak i warunki życia ekonomicznego na Górnym Śląsku wymagają aby Rząd Niemiecki zobowiązał się do przyjęcia przynajmniej na okres przejściowy 15 lat, poczynając od chwilii ostatecznego przyznania terytorjum, postanowień odpowiadającym artykułom: 1,2,7,8 i 9 [ustępy 1,2], 10, 11 i 12 wspomnianego wyżej Traktatu odnośnie części Górnego Śląska uznanej jako ostatecznie wchodzącej w skłąd Niemiec.

Postanowienia ukłądu jaki zwarty zostanie pomiędzy Rządami niemieckim ui polskim celem wprowadzenia w praktyce zasad wyżej określonych stanowią dla Niemiec oi dla Polski zobowiązania o znaczeniu międzynarodowem i oddane będą pod gwarancję Ligi Narodów w podobny sposób jak postanowienia Traktatu z 28 czerwca 1919 r. ..."

"[...]

Traktat o mniejszościach:

Art 1. Polska zobowiązuje się, że postanowienia zawarte w artykułąch 2-8 niniejszego rozdziału będą uznane za prawa zasadnicze [fondamentales], że żadna ustawa, żadne rozporządzenie ani żadna działąlność urzędowa nie stanie w sprzeczności do tych postanowień, że żadna ustawa, żadna działalność urzędowa nie będzie miała wbrew nim mocy.

Art 2. Rząd Polski zobowiązuje się udzelić wszysytkim mieszkańcom bez różnicy urodzenia, narodowości, rasy lub religji i języka zupełnej i całkowitej ochrony życia i wolności.

Wszyscy mieszkańcy Polski będą mieli prawo swobodnego wykonywania praktyk [exercice] zarówno publicznie, jak i prywatnie każdej wiary [foi], religji [religion] lub wierzenia [croyance] o ile te praktyki nie będą w niezgodzie z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami.

Art 3. Polska uznaje za obywateli polskich z samego prawa i bez żadnych formalności tych obywateli niemieckich, austrjackich, węgierskich lub rosyjskich, którzy w chwili uzyskania przez traktat niniejszy mocy obowiązującej posiadają stałe zamieszkanie [domicile] na terytorjum uznanem lub mającem być uznanem za część składową Polski, jednak z zastrzeżeniem wszystkich odnośnych postanowień traktatów pokoju z Niemcami lub Austrją co do osób posiadających stałe zamieszkanie na tem terytorjum po pewnej określonej dacie.

W każdem razie oosby wyżej wymienione mające więcej niż lat 18 będą mogły dokonać wyboru [option] każdej innej przynależności, dla nich dostępnej. Wybór dokonany przeż męża, rozciągać będzie się również na żonę, podobnie wybór rodziców - rozciągać będzie się na dzieci poniżej lat 18.

Osoby które wykonały powyższe prawoi wyboru będą musiały w ciągu 12 następnych miesięcy, o ile traktat pokoju z Niemcami nie zawiera postanowień temu przeciwnych, przenieść swe stałe mniejsce zamieszkania za którego wyborem się wypowiedziały. Będzie im wolno zachować majątek nieruchomy jaki posiadają na terytorjum Polski. Będą mogły zabrać ze sobą wszelkiego rodzaju majątek ruchomy. Żadne celne pobory wywozowe nie będą na nie z tego tytułu nakłądane.

Art 4. Polska uznaje za obywateli polskich z samego prawa i bez żadnych formalności osoby przynależności niemieckiej, austrjackiej, węgierskiej, lub rosyjskiej urdzone na wspomnianem terytorjum z roziców tamże stale zamieszkałych, chociażby w chwili gdy niniejszy traktat nabierze mocy obowiązującej, same nie mialy tam stałego zamieszkania.

W każdym razie w ciągu dwóch lat od chwili uzyskania przez nieniejszy tratat mocy obowiązującej osoby te będą mogły oświadczyć przez włąściwemi władzami polskiemi w kraju swego miejsca zamieszkania [rsidence] że zrzekają się przynależności polskiej i wtedy przestaną być uważane za obywateli polskich. Pod tym względem oświadczenie męża będzie uważane za mające moc dla żony, podobnież oświadczenie rodziców będzie uważane za mające moc dla dzieci poniżej lat 18.

Art 5. Polska zobowiązuje się nie czynić żadnych przeskzow w wykonywaniu prawa wyboru przewidzianego w traktatach zwartych lub tych któe mają być zawarte przez mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszopne z Niemcami, Austrją, Węgrami lub Rosją - i pozwalające osobom interesowanym nabyć przynależność polską, lub też jej nie nabywać.

Art 6. Przynależność polską nabywa z samego prawa, przez sam fakt urodzenia się na terytorjum Polski, każdy komu nie przysługuje pierwszeństwo korzystania z innej przynależności.

Art 7. Wszysycy obywatele polscy bez różnicy rasy, języka lub religji będą równi wobec prawa i korzystać będą z tych samych praw cywilnych i politycznych.

Różnica do do religji wierzeń [croyance] lub wyznania nie powinna szkodzić żadnemu obywatelowi polskiemu w korzystaniu z praw cywilnych i politycznych, mianowicie, gdy chodzi o dopuszczenie do urzędów publicznych, obowiązków i zaszczytrów lub o wykonywanie różnych zawodów i przemysłu.

Nie będzie wydane żadne oganiczenie swobodnego używania przez obywatela polskiego jakiegokolwiek języka czy to w stosunkach prywatnych lub handlowych, czy to w sprawach religijnych, prasowych lub publikacjach wszelkiego rodzaju, czy to na zebraniach publicznych.

Bez względu na ustanowienie przez rząd Polski języka urzędowego miają być poczynione obywatelom polskim języka innego jak polski odpowiednie ułątwienia w używaniu ich języka w sądach zarówno ustnie jak i na piśmie.

Art 8. Obywatele polscy należący do mniejszości etnicznych [etniques] religijnych, lub językowych będą korzystali z takiego samego prawa traktowania i takich samych gwarancyj ustawowych opraz faktycznych, jak inni obywatele polscy. Mianowicie będą mieli równe prawa do zakładania, prowadzenia i kontrolowania wlasnym kosztem inwestycyj dobrocznynnych, religijnych lub społęcznych, szkół i innych zakładów wychowawczych, oraz prawo swobodnego używania w nich własnego języka i swobodnego w nich wykonywania praktyk swojej religji.

Art 9. W miastach i okręgach [district], zamieszkałych [ou reside] przez znaczny odłam [proportion] obywateli języka innego jak polski, rząd Polski udzieli w sprawach nauczania publicznego odpowiednich ułatwień aby zapewnić w szkołąch początkowych udzielanie dzieciom takich obywateli polskich nauki w ich włąsnym języku. Postanowienie to nie przeszkodzi rządowi Polskiemu uczynić w tych szkołach naczucznie języka polskiego obowiązkowem. W miastach i okręgach zamieszkałych przez znaczny odłam obywateli polkich należących do mniejszości etnicznych [etniques], religijnych i językowych, tym mniejszościom zostanie zapewniony słuszny udział w korzystaniu [benefice] oraz w przeznaczeniu [afectation] sum które budżet państwowy , budżety miejskie, oraz inne przyznają z funduszów publicznych na cele wychowawcze, religtijne lub dobroczynne.

Postanowienia niniejszegoa rtykułu będą miały zastosowanie do obywateli polskich języka niemieckiego, tylko w tych częściach Polski, które dnia 1 sierpnia 1914 r. stanowiły terytorjum niemieckie.

Art. 10. Komitety szkolne, wyznaczone na miejscu przez gminy żydowskie w Polsce, zapewniają pod ogfólną kontrolą Państwa, rozdział stosunkowej części funduszy publicznych przeznaczonych na rzecz szkół żydowskich, zgodnie z artykułem 9, zarówno jak organizację i kierownictwo tych szkół.

Postanowienia artykułu 9 co do używania języków w szkołach stosować się będą do wymienionych szkól.

Art. 11. Żydzi nie będą przymuszani do jakichkolwiek czynności, stanowiących pogwałcenie szabasu i nie powinni doznac jakiegokolwiek umniejszania swej zdolności prawnej, jeżeli odmówią stawienia się w sądzie lub wykonywania czynności prawnych w dzień szabasu. Jednakże postanowienia niniejsze nie zwalniają żydów od obowiązków nałożonych na wszystkich obywateli polskich ze względu na konieczności służby wojskowej, obrony narodowej lub utzrymania porządku publicznego.

Polska wyraża zamiar niezarządzania i nieudzielania zezwolenia na wybory czy to ogólne czy lokalne - które miałyby się odbywać obowiązkowo w soboty.

Art 12. Polska zgadza się aby postanowienia artykułów poprzednich o ile dotyczą osób należących do mniejszości rasowych, religijnych lub językowych stanowiły zobowiązania międzynarodowe i zostałyt oddane pod gwarancję Związku Narodów.

Nie będą one mogly być zmienione bez przyzwolenia większości Rady Związku Narodów. Stany Zjednoczone Amryki, Cesarstwo Brytyjskie, Francja, Włochy i Japonja zobowiązują się nie odmawiać swego przyzwolenia na jakąkolwiek zmianę powyższych artykułów któreby uzyskały w należytej formie zgodę większości Rady Związku Narodów.

Polska zgadza się aby każdy członek Rady Związku Narodów miał prawo zwracać uwagę Rady na przekroczenie lub niebezpieczeństwo przekroczenia któregokolwiek z tych zobowiązań oraz żeby Rada mogłą postwapić w taki sposób i dać takie oinstruckje jakie uzna za wskazane i skuteczne w danych okolicznościach.

Poczem Polska zgadza się aby w razie różnicy zdań w kwestjach prawa lub faktów objętych niniejszymi artykułąmi, zachądzącymi poimiędzy Rządem polskim a któremś z Głównych Mocarstw sprzymierzonych i stowarzyszonych lub jakiemś innem Mocarstwem - Członkiem Rady Związku Narodów, ta różnica uważana byłą za spór o charakterze międzynarodowym, zgodnie z artykułem 14 Umowy o Związku Narodów, Rząd polski zgadza aby wszelkie spory tego rodzaju były na żądanie drugiej strony przekazywane stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości. Decyzje Stałego Trybunału będą bezapelacyjne i będą miały tę samą moc i wartość obowiązującą co decyzje wydane na zasadzie artykułu 13-go Umowy.

[...]"

Mam nadzieję że to coś pomoże.

pozdr

[pepitka]

FSO, dziękuję bardzo, ale to chyba traktat wersalski.

Edytowane 6 Luty 2010 przez pepitka

[FSO]

Witaj;

pepitka: pierwsza część to oświadczenie rządowe, które zostało opublikowane w Dz.U. pod pozycją [jak w poście], z maja '22 r. Druga część to traktat o mniejszościach, który zamieściłem dlatego [artykuły 1-12], że odnoszą się one do owego oświadczenia rządowego i są w nim wymieniane jako obowiązujące, oprócz tego co było o owym oświadczeniu zawarte. Oświadczenie reguluje także całą masę innych kwestii - od terytoriów po kwestie ceł i przeowzów kolejowych.

pozdr

[pepitka]

Witaj;

pepitka: pierwsza część to oświadczenie rządowe, które zostało opublikowane w Dz.U. pod pozycją [jak w poście], z maja '22 r. Druga część to traktat o mniejszościach, który zamieściłem dlatego [artykuły 1-12], że odnoszą się one do owego oświadczenia rządowego i są w nim wymieniane jako obowiązujące, oprócz tego co było o owym oświadczeniu zawarte. Oświadczenie reguluje także całą masę innych kwestii - od terytoriów po kwestie ceł i przeowzów kolejowych.

pozdr

Super!

Bardzo dziękuję FSO. Na pewno mi się to przyda

P.s. od dzisiaj zostajesz moim guru :) Pozdr

[sabriel]

Witam!

Konwencja dostepna jest tutaj: http://www.traktaty.msz.gov.pl/fd.aspx?f=P0000017125.pdf

Link do Internetowej Bazy Traktatowej MSZ.

Pozdrawiam

[pepitka]

Witam!

Konwencja dostepna jest tutaj: http://www.traktaty.msz.gov.pl/fd.aspx?f=P0000017125.pdf

Witam, a już straciłam nadzieję

Bardzo dziękuję Pozdrawiam serdecznie