Dzieci holokaustu

[widiowy7]

Oczywiście nie chodzi mi tylko o masakrę Żydów. Taką inspiracją dla założenia tematu jest dla mnie jakaś książka którą wiele lat temu przeczytałem.

Do KL Buchenwald przyjechało w walizce dziecko. Nie pamiętam narodowości. Ale przeżyło. Prawdopodobnie, o ile dobrze pamiętam, Polak, lub polski Żyd.

Zachęcam jednocześnie, do wydobywania z zakamarków pamięci, własnych zbiorów, czy internetu podobnych wiadomości.

[FSO]

Witam;

w zasadzie istniały chyba wszystkie możliwe skrajności. Od słynnych chyba już domów dziecka prowadzonych przez Janusza Korczaka, w któych dzieci były niemalże izolowane od tego co działo się na zewnątrz, kiedy jesczze tydzień przed wyjściem na Umschlagplatz grano sztukę teatralną, kiedy jeszcze w chwili wyjścia dzieci szły ubrane czysto, w białych fartuszkach, idąc spokojnie w szeregu nieświadome tego co je czeka [ponoć nawet granatowi policjaci, i żydowska policja im salutowała], poprzez dzieci oddawane obcym ludziom na przechowanie. Ciekawym świadectem czasów jest Pamiętnik pisany przez Dawidka Rubinowicz [l.12]. W '39 r. skonczyl szóstą klasę. Zaczął go prowadzić w '40 r., skończyl - w '42, w chwili wywiezienia Żydów z Bodzentyna [gdzie mieszkał na ul. Kieleckiej nr 13 do Suchedniowa]. Jest to świat widziany oczyma nastoletniego dziecka, które bardzo szybko musi nauczyć się zupełnie nowego świata...

pozdr

[secesjonista]

Stosowny tytuł:

"Dziecko w obozie koncentracyjnym" Materiały z sesji naukowej, Lublin 1972

[saturn]

Ja pamiętam z którejś przeczytanych książek motyw dotyczący pracy Sonderkommanda w Auschwitz, gdzie pewnego razu po zagazowaniu grupy więźniów i późniejszym przewietrzeniu komory, następowało wyciąganie zwłok i dalszy ich transport do krematorium. Wśród stosu ciał, na samym dole leżała mała dziewczynka, która dawała minimalne znaki życia. Wedle opinii żydowskiego lekarza musiała zemdleć na samym początku gazowania i dzięki temu do płuc dostała się mniejsza ilość gazu. Członkowie Sonderkommanda ocucili ją i postanowili przekupić ss-manów, żeby dziecko przemycić do bloku dziecięcego. Zabiegi więźniów spełzły jednak na niczym, ss-man pozbawił życia dziecka strzałem pistoletem w głowę. Te samo Sonderkommando krematorium czwartego wywołało słynny bunt w 1944 7 października zakończony nieudaną ucieczką.

[secesjonista]

Oczywiście nie chodzi mi tylko o masakrę Żydów. Taką inspiracją dla założenia tematu jest dla mnie jakaś książka którą wiele lat temu przeczytałem.

Do KL Buchenwald przyjechało w walizce dziecko. Nie pamiętam narodowości. Ale przeżyło. Prawdopodobnie, o ile dobrze pamiętam, Polak, lub polski Żyd.

Zachęcam jednocześnie, do wydobywania z zakamarków pamięci, własnych zbiorów, czy internetu podobnych wiadomości.

Z tym, że jest to akurat motyw z powieści "Nadzy wśród wilków" Bruno Apitza, który co prawda swą książkę oparł na własnych przeżyciach, ale część to fikcja literacka. Na podstawie powieści powstał film o tym samym tytule "Nackt unter Wölfen" w reżyserii Franka Beyera.

W Auschwitz (jeśli chodzi o Żydów) praktyką było wysyłanie na śmierć matki i nowo narodzonego dziecka, ratunkiem dla matki była sytuacja kiedy dziecko zmarło przy porodzie, bądź też widać było, że nie ma szans na przeżycie.

Stąd przyjmujące poród na ogół uśmiercały dziecko, a matce mówiono, że samo zmarło. Wspomina o tym choćby doktor Gisella Perl, Stanisława Leszczyńska czy Olga Lengyel. Leszczyńska, która pracowała jako położna-więźniarka przyjmowała porody na piecu pośrodku baraku. W sumie przyjęła przeeszło trzy tysięce porodów. Co paradoksalne, w tych mało aseptycznych warunkach nie zdarzył jej się żaden wypadek śmiertelny.

/S. Leszczyńska "Raport położnej z Oświęcimia", referat wygłoszony 2 marca 1957 roku podczas uroczystości jubileuszu pracy położnych na terenie Oddziału Zdrowia Łódź-Bałuty, "Przegląd Lekarski" 1965, nr 1/

Z literatury:

K. Żywulska "Przeżyłam Oświęcim"

"Dzieci oskarżają" oprac. M. Hochberg-Mariańska, N. Grüss

Z. Kossak "Z otchłani"

Ch. Delbo "Żaden z nas nie powróci"

J. Stöcker-Sobelman "Kobiety Holokaustu"

H. Weissova "Dziennik Helgi. Świadectwo dziewczynki o życiu w obozach koncentracyjnych"

W. Witek-Malicka "Dzieci z Auschwitz-Birkenau. Socjalizacja w obozie koncentracyjnym na przykładzie Dzieci Oświęcimia"

S. Milton "Women and the Holocaust. The Case of German and German-Jewish Women", w: "Diffirent Voices: Women and the Holocaust" red. C. Rittner, J.K. Roth

O. Lengyel "Scientific Experiments", tamże

V. Aarons "Women's Holocaust Writing", "Studies in the Novel" 2001, t. 33, nr 1

M. Goldenberg "Memoirs of Auschwitz Survivors: The Burden of Gender", w: "Women in the Holocaust" red. L. Weitzman, D. Ofer

S.R. Hotowitz "Women in Holocaust Literature", tamże

L. Rosenfeld Vago "One Lear in the Black Hole of Our Planet Earth. A Personal Narrative", tamże

L.L. Langer "Gender Suffering? Women in Holocaust Testimonies", tamże

"Women and the Holocaust: Narrative and Representation" red. E. Fuchs, seria "Studies in the Shoah", t. 22, 1999

S.L. Kremer "Women's Holocaust Writing: Memory and Imagination"

J. Ringelheim "Women and the Holocaust: A Reconsideration of Research", "Signs: Journal of Women in Culture and Society", 1985, t. 10, nr 4.

[secesjonista]

Dodajmy:

J. Kowalska-Leder "Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego"

H. Epstein "Children of the Holocaust. Conversations with Sons and Daughters of Survivors".

[secesjonista]

Wypada wspomnieć o cyklu rysunków pt. "Kwiaty Oświęcimia", żołnierza radzieckiego (a z cywila - artysty malarza) biorącego m.in. w wyzwalaniu Majdanka - Zinowija Tołkaczewa.

[secesjonista]

W 2013 roku izraelska artystka Michal Rovner w bloku 27 w Auschwitz stworzyła fryz złożony wyłącznie z rysunków wykonanych przez dzieci z obozów i gett.

[secesjonista]

Pokłosiem konferencji o przeżyciach dzieci i relacjach dzieci ocalałych jest tom: "The Legacy of the Holocaust: Children of the Holocaust" ed. Z. Mazur, F.M. König, A. Krammer, H. Brod. To zbiór bardzo różnych tekstów. O ocalałym Bernardzie Offenie (N. Jacobs "My Hometown Concentration Camp: Bernard Offen, Film as Dialogue and the Process of Healing"), o marszu śmierci z Auschwitz (K. Odvarek "The Auschwitz Death March of Late January, 1945, As Witnessed Along the Road from Pszczyna/Pless to Rybnik"), o sfałszowanych wspomnieniach Binjamina Wilkomirskiego (J. Goodman Gould "Imagining a Holocaust Childhood: Wilkomirski's 'Fictional Memoir'. Fragments"), o dziewczynce z listy Schindlera - Stelli Mtiller-Madej (V. Hertlig "Stella Müller-Madej's Memoirs on the Holocaust - Perceptions of Trauma 'Through the Eyes of the Child'") i szereg innych.

[secesjonista]

(...)

Ciekawym świadectem czasów jest Pamiętnik pisany przez Dawidka Rubinowicz

(...)w '42, w chwili wywiezienia Żydów z Bodzentyna [gdzie mieszkał na ul. Kieleckiej nr 13 do Suchedniowa].

pozdr

Trochę dziwnie brzmi informacja, że: "mieszkał" na ul. Kieleckiej w Bodzentynie.

Zarówno przed wrześniem, jak i na początku okupacji wraz z rodziną mieszkał we wsi Krajno, tak zresztą zaczyna się jego pamiętnik: "Wczesnym rankiem szedłem przez wieś na której my mieszkamy" (21 marca 1940 r.), wzmianki o przymusowym przesiedleniu pojawiają się dopiero z końcem lutego 1942 roku.

Częściowo oparte na własnej biografii wspomnienia w wersji zbeletryzowanej:

B. Wojdowski "Chleb rzucony umarłym".

/fragmenty czytane przez Mariusza Benoita dostępne na: ninateka.pl/

[secesjonista]

Z tym, że jest to akurat motyw z powieści "Nadzy wśród wilków" Bruno Apitza

Dodajmy, że motyw z walizką jest zupełnie nieprawdziwy.

O nieco prawdziwszej historii Stefana Jerzego Zweiga można poczytać w artykule Joachima Trenknera "Podmiana ofiar. Jak władze NRD fałszowały historię obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie", zamieszczonym w "Tygodniku Powszechnym" (nr 2, 2001).

/dostępnym również na: www.tygodnik.com.pl/

Warte uwagi:

"Children's Wartime Diaries. Secret Writings from the Holocaust and World War II" ed. L. Holliday.

[secesjonista]

Z literatury pamiętnikowej wspomnieć można dziennik Dawida Sierakowiaka, prowadzony w łódzkiej dzielnicy zamkniętej, obejmuje on okres od czerwca 1939 do kwietnia 1943 roku. Ukazały się też zapiski Rutki Laskier z Będzina, która prowadziła swe notatki od stycznia do kwietnia 1943 roku. Zapiski Jerzego Feliksa Urmana, które prowadził przez kilkanaście dni w Drohobyczu (kończą się one 12 listopada 1943 r.), gdzie znalazł się wraz z rodziną po ucieczce s getta stanisławowskiego, nie zostały chyba jeszcze wydane po polsku. Istnieje za to anglojęzyczne ich opracowanie.

D. Sierakowiak "Dziennik" red. I. Dobroszycki

R. Laskier "Pamiętnik" oprac. I. Tumas, M.Z. Szczepka, A. Szydłowski

M. Janczewska "Między fizjologią a kulturą. Jak zapisać głód?... Na podstawie dzienników Ireny Hauser i Jury Riabinkina", w: "Stosowność i form a. Jak opowiadać o Zagładzie?", red. M. Głowiński, K. Chmielewska, K. Makaryk

"The Diary of Dawid Sierakowiak. Five Notebooks from the Łódź Getto" ed. A. Adelson

"'I'm not even a grown-up'. The Diary of Jerzy Feliks Urman" transl. A. Rudolf, J. Voit

Z opracowań:

"Children in the Holocaust and World WarII. Their Secret Diary" ed. L. Holliday.