Batalion "Pięść"

[Albinos]

Jeden z ostatnich oddziałów "Radosława", który nie ma swojego tematu na forum. Batalion sformowany został w połowie lipca '44 na bazie oddziału 993/W, ostrzelanego w akcjach bojowych i stosunkowo dobrze uzbrojonego. W Powstaniu miał stanowić kompanię "Zemsta". Pozostałe oddziały baonu mjra "Okonia" to m.in. 993/P, 998/W, "65" i "68", czyli oddział legalizacji, w Powstaniu znany jako pluton "Agatona" (Stanisława Jankowskiego). Na zbiórce w dniu 1 sierpni stawiła się zaledwie część baonu (w tym cała "Zemsta" i 17 ludzi "Agatona"). Oddział przeszedł cały szlak bojowy "Radosława" od Woli, przez Stare Miasto po Czerniaków i Śródmieście. Dodatkowo po walkach na Starówce część "Zemsty" wraz z d-cą, por. Stefanem Matuszczykiem "Porawą", przeszła na Żoliborz, po czym skierowała się do Kampinosu. Tam powstała kompania "Zemsta II" w sile 120 ludzi. Wzięli oni udział w bitwie pod Jaktorowem. Po Powstaniu por. Stanisław Jankowski "Agaton", na prośbę płka Kazimierza Iranka-Osmeckiego, poszedł do niewoli jako adiutant generała "Bora" (sam "Heller" został oficerem do zleceń generała).

Ordre de Bataille Batalionu "Pięść"

Dowódca- mjr Alfons Kotowski "Okoń"

zastępca dowódcy- kpt. Zbigniew Szarawa "Herse"

szef wywiadu wew.- kpt. Felicjan Zawadzki "Fez"

szef batalionu- st. sierż. Jan Matuszczyk "Góra"

kwatermistrz- pchor. Janusz Radke "Gozdawa" (poległ 10.08.1944)

adiutant- ppor. Edward Ślusarczyk "Włodek"

lekarz- ppor Marian Zbierski "Marian" (poległ 27.08.1944)

dowódca pocztu- plut. pchor. Rudolf Kloss "Oksza"

I Kompania "Zemsta"- por. Stefan Matuszczyk "Porawa"

szef kampanii- sierż. Ludwik Buczyński "Nieśmiały"

I pluton- ppor. Józef Budzyński "Prawy"

II pluton- por. Tadeusz Towarnicki "Naprawa", ppor. Kazimierz Barszczewicz "Henryk"

III pluton- sierż. pchor. Andrzej Zawadzki "Andrzejewski", por Jan Kowalczyk "Kieł"

II kompania- "Ryś"

I pluton "policyjny"- ppor. Marian Kamiński "Pionek"

III kompania- por. cc Stanisław Jankowski "Agaton"

OdB Kompanii "Zemsta II" w Kampinosie

dowódca- por. Stefan Matuszczyk "Porawa"

szef kompanii- st. sierż Władysław Nowakowski "Długi" (poległ 29.09.1944)

kwatermistrz- st. sierż. Jan Matuszczyk "Góra" (poległ 29.09.1944)

I pluton- ppor. Józef Budzyński "Prawy"

II pluton- ppor. Władysława Ludwik "Kamil" (poległ 29.09.1944)

III pluton- ppor. Jan Makowiecki "Platon"

Za: http://www.pw44.pl/index.php [dostęp na: 10.08.2009 r.]

I standardowe pytanie: jak należy ocenić postawę baonu w Powstaniu?

[widiowy7]

A czy to nie tak, że tylko kompania "Zemsta" była w składzie baonu? Tzn. w chwili wybuchu Powstania?

[Albinos]

Ale jak mogła być tylko "Zemsta", skoro mamy poświadczoną obecność plutonu "Agatona" w składzie baonu?

[widiowy7]

Wiem Albinosie Tyle tylko, że jeden pluton więcej, nie stanowił o batalionie. A "Pięść" baonem nie była.

[Albinos]

A można wiedzieć czemu "Pięść" nie była baonem?

[widiowy7]

I Kompania "Zemsta"- por. Stefan Matuszczyk "Porawa"

szef kampanii- sierż. Ludwik Buczyński "Nieśmiały"

I pluton- ppor. Józef Budzyński "Prawy"

II pluton- por. Tadeusz Towarnicki "Naprawa", ppor. Kazimierz Barszczewicz "Henryk"

III pluton- sierż. pchor. Andrzej Zawadzki "Andrzejewski", por Jan Kowalczyk "Kieł"

II kompania- "Ryś"

I pluton "policyjny"- ppor. Marian Kamiński "Pionek"

III kompania- por. cc Stanisław Jankowski "Agaton"

Przyjęło sie nazywać tę jednostkę batalionem, ale siłę stanowiła ona tylko wzmocnioną kompanię.

Coś we łbie mi się kołacze, że oddziały nie dotarły, za późno zaczęto formowanie? Czy też cześć oddziału przed Powstaniem miała przejść do podziemia ale już antysowieckiego?

Generalnie głupi jestem.

[Albinos]

Przyjęło sie nazywać tę jednostkę batalionem, ale siłę stanowiła ona tylko wzmocnioną kompanię.

Widiowy, a wskaż mi jednostkę powstańczą (pułk/brygadę/batalion/kompanię) która spełniała wymogi czysto teoretyczne do tego, aby stosować do niej taką a nie inną nazwę Przecież tam nawet plutony miały różne stany. Oddziałów Powstania nie ocenia się tak, jak ich odpowiedników w armiach, które walczyły na froncie. Porównaj sobie "Czatę" z "Parasolem". Circa about 300 ludzi różnicy, a oba były baonami. Sama "Broda" to niewiele więcej jak "Parasol", a przecież była brygadą, choć i tutaj stosuje się określenie pułku (sam whatfor o ile pamiętam, nazywa "Brodę" pułkiem). Na 1 sierpnia kompania Kolegium "A" miała około 60 ludzi na stanie, podczas gdy po początkowym okresie walk pluton "Ruskiego" w "Czacie" to około... 60 ludzi. W tym samym baonie pluton "Piotra" miał 15 ludzi. Tutaj nie ma co się sugerować liczebnością, trzeba zdać się na pojęcia stosowane w dokumentach, inaczej zaczniemy się rozdrabniać nad sprawami, które nie mają większego znaczenia.

Coś we łbie mi się kołacze, że oddziały nie dotarły, za późno zaczęto formowanie? Czy też cześć oddziału przed Powstaniem miała przejść do podziemia ale już antysowieckiego?

Z tym powtórnym zejściem do konspiracji, to fakt, rzeczywiście część odwołano z tego powodu. Tak samo najpewniej nie wszyscy dotarli na zbiórkę. To raczej była norma wówczas.

[widiowy7]

Masz w zupełności rację. Jak zwykle zresztą

Ale czy "Pięść " był/a jako baon (hipotetyczny wg, mnie ) zdolny/a do wykonywania samodzielnych działań taktycznych?

[Albinos]

Ale czy "Pięść " był/a jako baon (hipotetyczny wg, mnie ) zdolny/a do wykonywania samodzielnych działań taktycznych?

Samodzielnych jak samodzielnych. Na ten moment prawdę mówiąc, to poza obroną barykad, nie kojarzę jakichś większych akcji, które przeprowadziliby samodzielnie. W dniu 2 sierpnia kontratak wzdłuż Górczewskiej z "Czatą". Obrona barykad w rejonie cmentarza ewangelickiego i na skrzyżowaniach Ostroroga z Obozową i Młynarskiej z Długosza 5 sierpnia. Na Starówce obrona Muranowa, walki o Jana Bożego z "Brodą", barykady na Mostowej i Zakroczymskiej. Na Czerniakowie Książęca i Czerniakowska. Więc trochę się tego nazbierało. Baon mjra "Witolda" był początkowo niespecjalnie bardziej liczny, a jednak stał się z czasem jedną z dwóch głównych jednostek "Radosława".

[widiowy7]

Samodzielnie broniła ( "Zemsta") szkoły na rogu Żytniej i Karolkowej, fabryki Temmlera na Okopowej, bloku domów u zbiegu Muranowskiej i Bonifraterskiej.

W sumie można przyjąc, że "Pięść" był batalionem, z tym że na koncentracje nie dotarły pozostałe komponenty.

Swoja drogą, co się z nimi stało?

[Albinos]

fabryki Temmlera na Okopowej

Kompletnie zapomniałem o tym. Jest w końcu seria zdjęć z Niemcami, przygotowującymi goliata do ataku właśnie na tę fabrykę.

W sumie można przyjąc, że "Pięść" był batalionem, z tym że na koncentracje nie dotarły pozostałe komponenty. Swoja drogą, co się z nimi stało?

Nawet jakby dotarły pozostałe "komponenty", o batalionie sensu stricto raczej nie moglibyśmy mówić i tak. Chyba, że połączono by "Pięść" z "Czatą"... A co się stało? Zapewne to samo, co i z innymi oddziałami. Spóźniona informacja o koncentracji, problemy z dotarciem... Tak mi się coś po głowie kołacze, że gdzieś (u "Agatona"?) czytałem o żołnierzach "Pięści", którzy po przejściu resztek baonu do Śródmieścia dołączyli do oddziału. Do tego wydany w ostatniej chwili rozkaz zatrzymania części w konspiracji.

[Albinos]

W temacie o Grupie "Kampinos" rozmawialiśmy swego czasu o tym, dlaczego akurat "Okoń" został wysłany na dowódcę do Kampinosu. Ciekawe w kontekście tej sprawy są słowa, jakie według po. Stefana Matuszczyka "Porawy" miał wypowiedzieć do niego mjr Kotowski:

Ja jestem tutaj zupełnie niepotrzebny. Nie mam batalionu, którym miałem dowodzić. Jest tylko pan i pańska kompania, z którą zżył się pan w czasie okupacji. Mnie pańscy ludzie nie znają. Do pana należy dowodzenie, które poprę w koniecznym wypadku. Jeśli zajdzie potrzeba to i ja podporządkuję się pańskim rozkazom. Za wszelką cenę musimy obronić ten odcinek, aż do odwołania. Prawdopodobnie do wieczora.

Za: R. Bielecki, J. Kulesza, Przeciw konfidentom i czołgom. Oddział 993/W Kontrwywiadu Komendy Głównej AK i batalion AK "Pięść" w konspiracji i Powstaniu Warszawskim 1944 roku, Warszawa 1996, s. 341.

Rozmowa miała miejsce w dniu 8 sierpnia, kiedy to "Pięść" przejęła od "Czaty" stanowiska obronne przy Żytniej i Karolkowej (od "Motyla" dostali m.in. dwa erkaemy i amunicję do nich). Jak widać "Okoń" nie wykazywał w tym fragmencie specjalnego zapału do dalszego sprawowania dowództwa nad batalionem, który i tak nie osiągnął planowanego wcześniej kształtu. W tej sytuacji "Radosław" miał do dyspozycji oficera, który w zasadzie w samym jego zgrupowaniu nie miał nic konkretnego do roboty. Nie wiem tylko, jak oceniał samego "Okonia" jako dowódcę. Choć na ludziach szef KeDywu KG AK raczej się znał.

[Wolf]

Tzn część składu osobowego batalionu "Pięść"przeznaczono ostatecznie dla organizacji NIE ?

Czy i inne jednostki Kedywu to dotknęło w sensie wyłączania z nich przed PW całych grup ludzi kierowanych do NIE ?

Edytowane 6 Styczeń 2011 przez Wolf

[Albinos]

Tzn część składu osobowego batalionu "Pięść"przeznaczono ostatecznie dla organizacji NIE ?

Jak będę miał ponownie dostęp do monografii "Pięści" sprawdzę jak to dokładnie było.

Czy i inne jednostki Kedywu to dotknęło w sensie wyłączania z nich przed PW całych grup ludzi kierowanych do NIE ?

Nie kojarzę czegoś takiego, jedynie w przypadku "Pięści" słyszałem coś w tym stylu. Oczywiście potem - już pod koniec Powstania - pojawiła się kwestia wcześniejszego wycofania ludzi "Radosława" z Mokotowa, właśnie z racji przeznaczenia ich do dalszej działalności konspiracyjnej, określonej przez samego "Radosława" jako "przyszłe prace specjalne" [s. Mazurkiewicz, Jan Mazurkiewicz "Radosław" - "Sęp" - "Zagłoba", Warszawa 1994, s. 325-326].

[Wolf]

Wiem oczywiście że z Kedywu wyłączano i kierowano do organizacji NIE wytypowanych pojedyńczych ludzi jak chociażby samego Fieldorfa -ale czy wyłączano z Kedywu i kierowano do NIE w okresie okupacji niemieckiej zwarte zespoły ludzkie/całe pododdziały?

A "Radosławowi" niekoniecznie chodziło o organizację NIE do której nie należał.Po Powstaniu zajął się wszak odtwarzaniem Kedywu.

Edytowane 7 Styczeń 2011 przez Wolf