Cecora 1620 - Kacper Śledziński

[Jarpen Zigrin]

Tytuł: Cecora 1620

Autor: Kacper Śledziński

Wydawnictwo: Bellona

Rok wydania: 2007

Ilość stron: 208

ISBN: 978-83-11-10741-0

Książka omawia przyczyny, przebieg oraz skutki bitwy pod Cecorą w 1620 roku. Autor opisuje kontekst historyczny zmagań mocarstw na Bałkanach oraz punkty zapalne pomiędzy Polską, Turcją i Austrią.

Zapraszam forumowiczów do oceny tego HB-eka.

[Kadrinazi]

Po lekturze 'Zbaraża' tegoż autora nie odważyłem się sięgnąć po 'Cecorę'. Z opinii które przeczytałem w necie chyba słusznie

[Tofik]

Dzisiaj znalazłem trochę czasu by to przeczytać. Wrażenia złe. Zastanawiałem się czy gorsze są dywagacje w

"Zbarażu" ws. 300-tys. armii tatarsko-kozackiej czy raczej Cecora. I wybrałem opcję nr 2. Dlaczego (pomijam to, że na Cecorze znam się lepiej niż na Zbarażu)?

1. Książka nosi zły tytuł. Powinna się nazywać "Dzieje stosunków polsko-tureckich 1526-1620" albo "Polska a Turcja XVI-XVII w.". Gdyby Śledziński napisał taką książkę, byłaby to poprawna praca, a tak, to działa tu zasada kupowania kota w worku.

2. Co wynika z punktu 1., proporcje pracy są całkowicie zaburzone. Tło i wstęp to ponad 50% książki!!! Gdybym ja pisał Cecorę ( od czego jestem daleki ), pozostawiłbym tylko 35-stronicowy (choć może i to byłoby za dużo) rozdział dotyczący stosunków polsko-turecko-tatarskich w ostatnich latach przed Cecorą. Bo co do 1620 r. mają stosunki z Turcją za Jagiellonów?! O tym, że Śledziński opisuje (podkreślam, że na streszczenie to nie wygląda...) inne wojny RON na początku XVII w.: ze Szwedami (pobieżnie) i z Rosją (szczegółowo). Wtedy tekst zajmowałby nie prawie 200 stron, a niewiele ponad 100. Czy to źle? Można by poszerzyć rozdziały o wojskowości (zwłaszcza ten o tureckiej jest niedopracowany i krótki) i samej wyprawie, ale IMHO lepsze 100 stron na temat niż część z 200 nie na temat.

3. Widać jak mocno niepewnie autor czuje się w kwestii ówczesnej wojskowości:

- uparte dzielenie wojska na autorament narodowy i cudzoziemski, co stało się dopiero w czasach Władysława IV,

- kłopoty z terminologią (kozacy = pancerni - na początku XVII w.!!!),

- zabawne wydaje się stwierdzenie o stałej liczbie kwarcianych: do 1618 r. 1000-1680 ludzi, od 1618 r. - 3150...

- może to nie problem z opisem, ale to dość ciekawa kwestia - otóż, przy opisie formacji lisowczyków, więcej miejsca zajmuje biografia Lisowskiego niż opis uzbrojenia tej jazdy...

4. Mapy (choć liczne i kolorowe) nie przypadły mi do gustu.

5. Dobór ilustracji bardzo nieudany - większość z nich przedstawia szczegóły uzbrojenia i związane z tematem postacie. Ani jedna nie przedstawia bitwy!

6. Kilka nieprzekonujących twierdzeń:

- s. 39: Zygmunt III skłaniał się do przystąpienia do Świętej Ligi (to czemu tego nie zrobił?),

- s. 41: nierozstrzygnięta bitwa pod Cecorą 1595 (generalnie, Tatarów nie udało się przegonić z pola bitwy, ale przecież zamiarem Zamoyskiego była obrona i to się udało),

- s. 71: król Z3W chciał ograniczyć rolę sejmu na rzecz senatu (owszem, czasem wolał posłużyć się senatem jak np. w 1609 r., ale na próżno szukać w tym poważnego planu monarchy),

- s. 117: katalizatorem całego napięcia polsko-tureckiego był układ z Habsburgami w 1613 r. (przecież, po 1) obydwaj zawierający zastrzegali, że sojusz nie obowiązuje przeciw Turcji, 2) wyprawy kozackie i magnackie były organizowane na długo przed układem),

- s. 152: wymierzenie sojuszu polsko-habsburskiego przeciw Turcji (prawda, że w momencie wojny z Turcją alians z domem rakuskim mógł się okazać pożyteczny, ale jw.).

Do niewątpliwych, ale nielicznych, plusów należą:

- przyzwoity, ale krótki, opis wyprawy i bitwy cecorskiej (głównie na podstawie Majewskiego, Besali, Podhorodeckiego i relacji Szemberga),

- dobry opis stosunków z Turcją na przestrzeni lat (ale jak wspomniałem - do tytułu książki całkowicie nieprzystosowany).

Myślę i myślę i więcej plusów nie jestem w stanie wymyślić.

Raczej odradzam.

[Roman Różyński]

przyzwoity, ale krótki, opis wyprawy i bitwy cecorskiej (głównie na podstawie Majewskiego, Besali, Podhorodeckiego i relacji Szemberga),

Dodam tu że z wymienionych wyżej tylko Szemberk był pod Cecorą, a reszta to autorzy opracowań z 20 wieku,

też czytałem w księgarni fragmenty.

Słowem-totalna beznadzieja:

brak własnych badań żródłowych,

za krótki opis samej bitwy,

nic nowego nie wnosi do tematu.