Poczta Polska

[secesjonista]

Na temat przejezdności dla kursorów nic nie wiem, mogę jedynie wrzucić mapkę.

[secesjonista]

Trakty pocztowe podane w "Dzienniku Handlowym" ("Zawieraiący w sobie wszystkie Okoliczności czyli Ogniwa całego Łańcucha Handlu Polskiego") z 1786 roku:

Trakt z Warszawy do Krakowa:

do Raszyna - 2 mile

do Tarczyna - 3 mile

do Starey* wsi - 3 mile

do Nogielnicy - 2 mile

do Nowego Miasta - 2 mile

do Drzewicy - 3 mile

do Opoczna - 2 mile

do końskich - 2 mile

do Radoszyc - 3 mile

do MAłogoszcza - 5 mil

do Sieńska - 4 mile

do Zarnówca - 3 mile

do Sieciechowic - 4,5 mili

do Krakowa - 3,5 mili

mil 43

Trakt z Warszawy do Grodna:

do Okuniewa - 3 mile

do Stanisławowa - 3 mile

do Makowca - 3 mile

do Węgrowa - 3 mile

do Sokołowa - 2,5 mili

do Grannnego - 3 mile

do Pobikrów - 2,5 mili

do Bielska - 3 mile

do Woyszków - 2 mile

do Białego Stoku - 3 mile

do Buksztelu - 3 mile

do Sokołki - 3 mile

do Kiznicy - 3 mile

do Grodna - 3 mile

mil 43

Trakt z Grodna do Mitawy:

do Krynieczney - 2,5 mili

do Przewalki - 2,5 mili

do Leypun - 3 mile

do Kryksztan - 2 mile

do Olity - 3,5 mili

do Balwierzyszek - 2 mile

do Pren - 4 mile

do Goga - 3 mile

do Kowna - 3 mile

do Boptów - 3 mile

do Kieydan - 3 mile

do Montdwidawy - 3 mile

do Beysagoły - 3 mile

do Radziwiliszek - 2,5 mili

do Szawel - 2,5 mili

do Mieszkuc - 2,5 mili

do Janiszek - 2,5 mili

do Kalwinów - 2 mile

do Mitawy - 3 mile

mil 50

Trakt z Grodna do Smoleńska:

do Skidla - 5 mil

do Szczuczyna - 5 mil

do Bielicy - 5 mil

do Nowogródka - 5 mil

do Korelicz - 3 mile

do Mira - 3 mile

do Słołpców - 2 mile

do Kieydanowa - 5 mil

do Mińska - 5 mil

do Prypetowa - 4,5 mili

do Antopolowa - 3,5 mili

do Ziembina - 4 mile

do Janczyna - 4 mile

do Chociuchowa - 3 mile

do Bobra - 5 mil

do Tołoczyna - 5 mil

z Tołoczyna przecz za Kordon Rossyjski do Smoleńska

Trakt z Grodna do Wilna:

do Kryniczney - 2,5 mili

do Rotnicy - 3,5 mili

do Merecza - 4 mile

do Oran - 4 mile

do Leypun - 4 mile

do Świętnika - 4 mile

do Wilna - 3 mile

mil 25

Trakt z Warszawy do Torunia:

do Błonia - 4 mile

do Sochaczewa - 4 mile

do Gąbina - 5 mil

do Gostynina - 3 mile

do Dębic - 5 mil

do Łowiczka - 4 mile

do Torunia - 5 mil

mil 30

Trakt z Warszawy do Poznania i Wschowy:

do Błonia - 4 mile

do Sochaczewa - 4 mile

do Złakowa - 4,5 mili

do Kutna - 4,5 mili

do Kłodawy - 4,5 mili

do Sempolna - 4,5 mili

do Słupcy - 3 mile

do Wrześni - 3 mile

do Kostrzyna - 3 mile

do Poznania - 2 mile

do Smigłów - 7 mil

do Leszna -3 mile

do Wschowy - 2 mile

mil 53,5

Trakt z Warszawy do Lublina:

do Jezierny - 3 mile

do Góry - 2 mile

do Gruszczyna - 3 mile

do Ryczywołu - 2 mile

Trakt z Lublina do Kamieńca Podolskiego:

z Warszawy do Lublina 24 mile

do Piasków - 3 mile

do Krasnego Stawu - 3 mile

do Kumowa - 3,5 mili

do Chełma - 1 mila

do Dubienki - 4 mile

do Korytnicy - 2 mile

do Włodzimierza - 2 mile

do Łokacza - 3 mile

do Skoreza - 3 mile

do Łucka - 3 mile

do Targowicy - 3 mile

do Dubna - 4 mile

do Werby - 3 mile

do Krzemieńca - 3 mile

do Peredmiki - 3 mile

do Moskalówki - 3 mile

do Manaczyna - 3 mile

do Felsztyna - 3 mile

do Jarmuliniec - 3 mile

do Rudki - 3 mile

do Kamieńca Pod. - 3 mile

mil 63,5

Trakt z Dubna do Berdyczowa:

do Warkowic - 2 mile

do Hulczy - 2,5 mili

do Ostroga - 2,5 mili

do Białotynia - 2 mile

do Zasławia - 2 mile

do Wygody - 2,5 mili

do Łabunia - 2,5 mili

do Lubaru - 3 mile

do Czudnowa - 3 mile

do Berdyczowa - 4 mile

mil 26

Trakt z Lublina na Opatów do Krakowa:

do Bełżyć - 3 mile

do Urzędowa - 3 mile

do Janikowa - 4 mile

do Opatowa - 3 mile

do Staszowa - 5 mil

do Korczyna - 5 mil

do Słomianego Brzeska - 5 mil

do Krakowa - 5 mil

mil 33

Trakt z Warszawy do Wartemberga:

do Raszyna - 2 mile

do Zabiey Woli - 4 mile

do Mszczonowa - 2 mile

do Chrzczonowicz - 2,5 mili

do Rawy -2,5 mili

do Lubochni - 3,5 mili

do Wolborza - 3,5 mili

do Piotrkowa - 2 mile

do Mzurków - 2 mile

do Rozniatowic - 2 mile

do Łęków - 2 mile

do Widawy - 2 mile

do Wielkiego - 3 mile

do Naramic - 3 mile

do Wieruszowa - 3 mile

do Kępna - 2 mile

do Watremberga - 2 mile

do Oemilsa - 44 mile

do Wracławia - 4 mile

mil 51

Trakt z Wilna do Połocka:

do Michaliszek - 9 mil

do Cieszyłowa - 10 mil

do Głębokiego - 7 mil

do Połocka - 14 mil

mil 40

Trakt z Poznania do Piotrkowa:

do Kostrzynia - 3 mile

do Wrześni - 3 mile

do Słupcy - 3 mile

do Konina - 3 mile

do Stawiszyna - 4 mile

do Kalisza - 2 mile

do Zelisławia - 5 mil

do Widawy - 5 mil

do Łęk - 2 mile

do Rozniatowic - 2 mile

do Mzurek - 2 mile

do Piotrkowa - 2 mile

mil 36

Trakt z Warszawy na Dubno, Zasław do Chersonu:

do Zasławia - 68 mil

do Starego Konstentynowa - 6 mil

do Nowego Konstanstynowa - 6 mil

do Winnicy - 7 mil

do Niemierowa - 4 mile

do Tulczyna - 3 mile

do Ładyżyna - 3 mile

do Humania - 5 mil

do Hołowanieskiego - 4 mile

do Bohopola - 4 mile

z Bohopola do Chersonu Kraiem Rossyiskim

- z zachowaniem oryginalnej pisowni

Edytowane 29 Listopad 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

Co do szlaku interesującego Tomasza N,, to w swym opisie podróży: "Droga Rzymska z nawrotem do swoiey Oyczyzny nie bez goscinca nazad powroconego" (wydanym w 1783 r.) X. Kazimierz Kognowicki podążał trasą:

- za Krakowem po przebyciu Wisły wedle komory cła Cesarskiego strzymani zastanowićmy się musieli nad granicą, nito nad owym świeżym miłey Oyczyzny swpiey, przy smutnym oney pożegnaniu, kopcem

od Krakowa mil 2

- Skawina

mil 2

- Spytkowice

0,5 mili

Zator nad rzeką Skawą

mil 3

Kęty

mil 2

Biała nad rzeką Białą - która granicą była Polskiey przed zakordonowaniem ostatnim, tu teraz Komora Cesarska. Z drugiej strony rzeki Białey

mil 2

Skoczow

mil 2

Cieszyn, Teszyn, Telchina na rzeką swego Jmienia

Z Cieszyna do Wiednia trakt z rozkazu Cesarza Jmci robi się nowy, i przeto most na owey rzece na Arkadzie z kamienia ciosanego daie się porządny...

mila 1

Ostrawa

mil 7

Opawa, Troppau - za Opawą o ćwierć Mili, stoi słup z Orłem oznaczaiący oddział granic Sląskich od Morawskich

mil 6

Szternberg

mil 2

Ołomuniec, nad rzeką Morawą

mil 2

Proscieiow, Prośnic

mil 5

Rauznic

mil 2

Berno, Brynn, Brunna nad rzeką Swatrą

mil 4

Minąwszy Nikielszpurg Miasto Draffenhof Miasto, od którego zaczyna się granica Austryi. Rzeka Teia dzieli Austryą od Moraw

Edytowane 30 Listopad 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

Kiedy poczęto planować zaślubiny naszego Michała Korybuta Wiśniowieckiego z księżną Eleonorą Austriacką, z polecenia cesarza Leopolda I ustanowiono trakt kurierski z Wiednia do Częstochowy, ze stacjami:

Markt Gieba - Städtel Hof - Opawie - Raciborzu - Krapkowicach - Tarnowskich Górach - Częstochowie.

Był to jednak trakt tymczasowy i dodatkowo nie obsługiwał prywatnej korespondencji.

Jako, że te rejony interesują Tomasza N; to, mimo że wykracza to poza ramy tematu; dodam, że u kresu wojny trzydziestoletniej na ziemi śląskiej ustanowiono dziewięć placówek pocztowych: Wrocław, Oława, Grodków, Nysa, Zuckmantel, Engelsberg, Brauseifen, Sternberg i Olmütz.

W roku 1663 r. m.in. istniały trasy poczty konnej z Baborowa do Głubczyc z połączeniami na Prudnik i Racibórz; czy trasa łącząca Wrocław z Cieszynem przez Oławę, Grodków, Nysę, Prudnik, Krnov, Opawę, Chałupki do Frysztatu. W następnym roku zmienić miano trasę do Wiednia przez Oławę, Grodków, Nysę, Zlate Hory, Engelsberg, Braunseifen, Sternberg, Ołomuniec, Proßnitz, Wischau, Brünn, Prohorlitz, Nikiausburg, Kaseladorf, Gaunersdorf i Wolkersdorf.

Na dzień 11 lutego 1685 r. w obu księstwach śląskich istniały takie połączenia pocztowe:

- Wrocław, Oława, Grodków, Nysa, Zlate Hory, Engelsberg, Braunseife,

- Tarnowskie Góry, Gliwice, Rudy, Racibórz, Opawa,

- Nysa, Prudnik, Krnov, Opawa, Bogumin, Cieszyn,

- Wrocław, Środa Śląska, Prochowice, Lubin, Polkowice, Nowe Miasteczko, Zielona Góra,

- Wrocław, Domasław, Jordanów, Niemcza, Ząbkowice Śląskie.

Kiedy miłościwie nam panującym został elektor saski, a dla nas August II Mocny zorganizowano trasę pocztową:

z Wrocławia przez Oławę, Brzeg, Skorogoszcz, Opole, Strzelce Opolskie do Tarnowskich Gór i dalej do Krakowa. Za to naszemu władcy nie udało się utworzyć połączenie pocztowe biegnące przez Świdnicę i Zieloną Górę (ziemie dolnośląskie) do Saksonii, jako że cesarz austriacki nie dał na to zgody.

/za, opis: Specjalistycznej Okręgowej Wystawy Filatelistycznej III Stopnia, Gliwice 2011, "Poczta i telegraf na Górnym Śląsku"/

Kolejny drobny przyczynek bibliograficzny:

J. Adamczyk "Zarys historii poczty", Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego w Krakowie, nr 16, 1989

szereg artykułów o początkach naszej poczty opublikował na łamach "Filatelisty Polskiego" (wychodzącego od 1899 r.) ks. Stanisław Biegański.

Edytowane 26 Grudzień 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

Pozostając przy Augście Mocnym i liniach pocztowych biegnących do Saksonii, doby roku 1706 ustanowiono trakty:

Warszawa – Nadarzyn – Mszczonów – Ujazd – Rożniatowice – Piotrków – Widawa – Wielgie – Sokolniki – Wieruszów – Kępno – Oleśnica – Wrocław – Legnica – Budziszyn – Drezno

Warszawa – Błonie – Łowicz – Bielawy – Piątek – Łęczyca – Kalisz – Pleszew – Borek Wielkopolski – Gostyń – Leszno – Głogów – Żagań – Königsbrück – Drezno.

Zgodnie z rozkładem jazd centralnego urzędu w Warszawie z 1752 roku na trakcie drezdeńskim przesyłki docierały do stolicy w poniedziałki rano a wysyłane były w drogę powrotną w każdą środę o godzinie 5 po południu.

[secesjonista]

Wracając do początków, czyli kiedy jeszcze nie nie można mówić o zorganizowanej poczcie powszechnej. Garść informacji z epoki Stefana Batorego.

Poufną korespondencję król wysyłał oczywiście poprzez zaufanych, korespondencję przekazywali też posłowie. Król jednak przecież musiał na co dzień przesyłać szereg pism mniejszego formatu, jednakże również istotnych dla funkcjonowania administracji jego państwa.

Do tego władca miał odrębną grupę dworzan, którymi byli pokojowcy kurierzy - cubicularii missiles. Ci za 1 zł strawnego, jako ubranie podejmowali się tego obowiązku. A, że służba była uciążliwa, a i bywało, że niebezpieczna posiadali przywilej: to oni mieli roznosić nominacje dla nowych senatorów. Rzecz zyskowna, albowiem na ogół uhonorowana w ten sposób persona nie omieszkała sowicie wynagrodzić szczęsnego posłańca.

Korzystając z podwód i kwater; jakie przysługiwały ludziom dworu królewskiego; rozwozili po kraju uniwersały, pisma z uchwalonymi ciężarami podatkowymi. Za opłatą 20 czy 30 zł zjeździć musieli nader rozległe często obszary kraju. Z zawiadomieniem o koronacji Batorego, jeden z takich kursorów musiał objechać całą Wielkopolskę i Prusy, inny Mazowsze i Podlasie. W 1576 r. zwołując Sejm Toruński król wysłał np. kurierów odpowiednio na: województwo bracławskie, wołyńskie itp., a w każdym trzeba było oddać kilkanaście listów odpowiednim dygnitarzom i starostom.

W przypadku zgonu króla również bezzwłocznie musieli powiadamiać odpowiednie persony, co ciekawe, starości grodowi mieli zapisywać kiedy i o jakiej godzinie o tym fakcie zostali powiadomieni. A list "aktywować, aby się wierność i dbałość komorników okazała".

/F. Fuchs "Ustrój dworu królewskiego za Stefana Batorego", w: "Studya Historyczne. Wydane ku czci prof. Wincentego Zakrzewskiego", Kraków 1908, s. 102/

Iluż takich kurierów mógł mieć król?

W księgach podskarbińskich czasów Batorego wymienia się na rok 1576 - 43, w innym miejscu pisze się o 51 (dla 1578 r. znani są z nazwiska przeszło 60), a pamiętać trzeba, że księgi opisywały jeno osoby, którym w danym momencie wykonywano wypłaty, czy rozliczenia.

Znani z nazwiska cubicularii missiles z 1576 r.:

Pawłowski

Wojsławski

Wolski

Staręski Piotr

Sisasz

Ossowski Seb.

Kędzierzawski And.

Kędzierzawski Jan

Minocki Stan.

Leśnicki Aleks

Wałowski Jan

Słoński Leonard

Pawłowski Jerzy

Sieciński Maciej

Halicki Józef

Taranowski And.

Ziołowski Paweł

Zawadzki Jan

Kamiński Jakób

Pęski Jan

Łapka Zyg.

Gębart Stan.

Śliwnicki Wacł.

Kozmaczowski Tom.

Dobiecki Jan

Karsznicki

Grotowski

Czernikwoski Piotr

Krąpiewski Albert

Burbach Jerzy

Koziński Stan.

Turoboński Mat.

Jakimowski Paweł

Pustolski Paw.

Łysakowski

Balicki Prokop

Krupka Paweł

Achinger

Święcicki

Palucki

Sterczowski

Stradomski

Broniewski

Lubieniecki

Czarnocki Filip

Chłopicki Stan.

Staręski

Doreński Stan.

Łozewicki And.

Grudzieński Wald.

/Cubicularii missiles. Ksiegi podskarbińskie, "Źródła dziejowe..." IX, 1576 r., s. 3-95/

Edytowane 19 Kwiecień 2013 przez secesjonista

[Furiusz]

To i ja podrzucę jakiś tekst

Suma T., Dyrektorzy generalni poczt Królestwa Polskiego (1815-1877) {w:] Przegląd Historyczny 2008 - powinien być dostępny za darmo na stronie wydawcy

[secesjonista]

W 1778 r. pojawia się "Instrukcja dla officyalistów pocztowych tak w Koronie iako y w Wielkim Xięstwie Litewskim", a w niej zawarto teksty przysięgi dla poszczególnych stanowisk:

"Rota przysięgi dla brieftregera.

Ja N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Tróycy Swiętey Jedynemu, ii obowiązkom służby moiey wiernie, pilnie, y trzeźwo

tak w Dzień iak y w Nocy, bez przykrzenia sobie dopełniać będę: Powierzone mi Pakiety y Listy troskliwie strzedt będę: nieznaiomey Osobie oneż oddawać nie będę, nie więcey od tychże Pakietów y Listów tylko tyle ile mi Pocztami przepisal domagać się nie będę, Zebrane Pieniądze rzetelnie oddawać, a Przełożonym moim Officyalistom J.K. Mci Pocztowym winne posłuszeństwo y powolność okazywać będę.

Tak mi Panie Boże dopomóż y niewinna Męka Jego"

"Rota przysięgi dla Postylionów.

Ja N. przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Tróyycy Swiętey Jedynemu, iż powinności Służby moiey Postyliońskiey, wiernie,

pilnie, y trzeźwo, tak w Dzień iako y w Nocy z ochotą dopełniać będę. Oddane mi Walizy, Pakiety y Listy troskliwie strzedź będę: w drodze nigdy ich nie odstąpię, żadnego Pakietu lub Listu ani sam otwierać nie będę ani komużkolwiek bądź otwierać niedozwolę; Jazdę moią w przepisanym czasie odbyć, starać się będę. Przełożonemu (Poczmistrzowi) (Posthalterowi) winne posluszeństwo y powolność w służeniu okazywać będę.

Tak mi Panie Boże dopomóż y niewinna Męka Jego"

"Rota przysięgi dla pocztowców, posthalterów, y pisarzów pocztowych.

Ja N.N. Przysięgam Panu Bogu Wszechmogącemu w Tróycy Swiętey Jedynemu, iż na powierzony mi Funkcyi (Poczmistrza) (Posthaltera) (Pisarza) każdego czasu wiernie, pilnie y trzeźwo sprawować się będę: o pośpieszenie Ordynaryinych y Extra Poczt, tudzież Kuryerów y Sztaffet tak w Dzień tako y w Nocy bez przykrzenia sobie, iak nayusilniey starać się będę, czas którego Poczty przychodzą y odchodzą rzetelnie notować, tako też protokół y Karty porządnie 4 dokładnie układać y zapisawać będę. Z należących Kassie Jego Królewskiey Mci Pocztowcy Pieniędzy, rzetelnie kalkulować się, powierzone mi Pakiety, Listy y iakiegokolwiek bądź gatunku Expedycye, troskliwie chować, y dalszą onym promocyą dawać będę. Directio Generali Poczt y od niego wszystkim Przełożonym Osobom winne pełnić będę posłuszeństwo. Daną mi Instrukcyą, w pilney y nieustanney zawsze mieć będę pamięci. Jeżeli co dobru y pożytkowi Interessów J.K.Mci Pocztowych szkodliwego postrzegę, donieść o tym wcześnie Directio Generali Poczt, nie zamieszkam, y we wszystkich okolicznościach iako wierny Nayiaśnieyszego Króla Jmci Pana Młło. Poddany y pocziwy Officyalista Pocztowy, sprawować się będę.

Tak mi Panie Boże dopomóż y niewinna Męka Jego".

/J. Dobrzeniecki "Jak w dawnej Polsce pocztowcy przysięgali", "Filatelista", nr 18 (638), R. XXIX, 16-31 grudnia 1982/

[secesjonista]

Gdańsk mógł się poszczycić jedną ze starszych ordynacji pocztowych w Europie - z 1604 roku.

Z czasem stworzono Urząd Miejskich Posłańców nad którymi czuwał Botenmeister, co ciekawe do korzystania z usług pocztowych dopuszczono Żydów, którzy wcześniej byli wykluczeni z grona jej użytkowników. Istotne zmiany w gdańskiej poczcie nastąpiły w związku z poczynaniami brandenburskiego elektora. Ten w 1640 r. przejął kontrolę nad królewiecką pocztą i czynił zakusy by rozciągnąć kontrolę również na gdańską instytucję. Wreszcie w 1650 r. uwięziono w Królewcu poczmistrza gdańskiego - Saltzsiedera. Narastający konflikt sprawił, że mieszczanie zwrócili się do Jana Kazimierza, w efekcie w 1654 r. mianowano nowego poczmistrza Franciszka Grattę. W myśl traktatu oliwskiego elektor musiał z Gdańska wycofać swą pocztę, w 1661 r. zawarto porozumienie co do punktów granicznych i opłat pocztowych. Kolejnym poczmistrzem na Prusy Królewskiego został Paweł Gratta. Ten niezbyt sprawdził się na swym stanowisku, dopuścił by poczmistrzem gdańskim został Hetscher sprzyjający bardziej interesom pruskim, by wydzierżawiono pruskiemu rządowi szlak do Królewca (na dziesięć lat), i zgodzono się na przeniesieni poczt konnych do pruskiego domu pocztowego (1710 r.).

/za: R. Pankiewicz "Początki poczty polskiej w Gdańsku", "Pomerania", 3, 1981/

[Roman Różyński]

Garść uwag na temat poczty w czasie powstania Chmielnickiego:

http://romanrozynski.blogspot.com/2015/05/szybkosc-poczty-w-xvii-w-czesc-1.html

[secesjonista]

Tak sobie przeczytałem ów wpis:

"Odległość z Huszczy do Warszawy to po obecnych drogach przez Równe, Łuck, Kowel, Chełm, Piaski, Lublin i Garwolin 514 kilometrów (tak wychodzi na google map). Odległość po drogach XVII-wiecznych była zapewne podobna".

No akurat to jest bardzo ryzykowne założenie, trzeba by jednak to sprawdzić z atlasami historycznymi gdzie przedstawione są dawne główne szlaki.

[secesjonista]

W połowie XVIII wieku, sekretarz generalny Poczty Generalnej Koronnej, niejaki Kalfus (dla którego wybudowano pałac u zbiegu Przechodniej i Ptasiej, pełniący później rezydencję Michała Hieronima Radziwiłła) zajmował się sprzedażą specjalnych kalendarzy "do pisania", w dość zróżnicowanej cenie, bo od "5 szóstaków do 3 tynfów". Czy ta jego działalność związana była z pełnioną funkcją "pocztowca", czy raczej była to całkiem prywatna inicjatywa handlowa?

/szerzej: S. Roszak "Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku"/

[secesjonista]

Wyliczenia jakie podał Roman Różyński znacząco odbiegają od norm narzuconych zwykłej poczcie, wedle wytycznych sztafeta i poczta ordynaryjna miała się poruszać z szybkością jednej mili na godzinę, na postój (odprawienie) na stacji przeznaczonych miało być: dla sztafety piętnaście minut, a dla poczty ordynaryjnej pół godziny. Kurierzy mieli się poruszać szybciej - przewidziano dla nich trzy kwadranse na milę.

/za: J. Piotrowski "Pocztamty i pocztmistrzowie za Stanisława Augusta" cz. II, "Biuletyn Filatelistyczny", R. IX, nr 2/24, czerwiec 1968/

[Roman Różyński]

Wyliczenia jakie podał Roman Różyński znacząco odbiegają od norm narzuconych zwykłej poczcie, wedle wytycznych sztafeta i poczta ordynaryjna miała się poruszać z szybkością jednej mili na godzinę, na postój (odprawienie) na stacji przeznaczonych miało być: dla sztafety piętnaście minut, a dla poczty ordynaryjnej pół godziny. Kurierzy mieli się poruszać szybciej - przewidziano dla nich trzy kwadranse na milę.

/za: J. Piotrowski "Pocztamty i pocztmistrzowie za Stanisława Augusta" cz. II, "Biuletyn Filatelistyczny", R. IX, nr 2/24, czerwiec 1968/

Niekoniecznie-gońcy musieli przecież spać w nocy.

[secesjonista]

Niekoniecznie - mogli się zmieniać.