Sądownictwo w PRL

[secesjonista]

Co do tego o czym napisał Bruno literatury trochę zebrano tutaj:

forum.historia.org.pl - "Sądownictwo na ziemiach wcielonych i w Generalnym Gubernatorstwie (przyczynek bibliograficzny)"

[secesjonista]

W dobie szerokich zmian w polskim sądownictwie zwanych przez niektórych reformami a przez innych niszczeniem władzy sądowniczej i powrotem do praktyk epoki PRL, warto przypomnieć jak to bywało w minionym ustroju.

Adolf Liebeskind był jeszcze przedwojennym adwokatem, jedną ze spraw jaką prowadził byłą obrona w 1952 r. członków młodzieżowej organizacji konspiracyjnej z "Zastępu Rysiów", działających pod kryptonimem "Stalowi Polacy". Proces był pokazowy, na sali zgromadzono dziennikarzy i "aktyw robotniczy". Niestety pan mecenas nieco się zagalopował i w efekcie jego mowy obrończej na sali rozległy się oklaski, o zgrozo: nie tylko ze strony rodzin oskarżonych ale i innych osób. W efekcie uznano, że Liebenskinda należy skreślić z listy adwokatów, nie pomogły jego wyjaśnienia i usprawiedliwienia (: "Byłem bardzo podniecony. Myśl goniła myśl. Przyznaję się do błędu, który był niezamierzony") i ostatecznie musiał się pożegnać z adwokaturą, przywrócony został na fali pierwszych oznak odwilży w listopadzie 1954 roku.

Warto przypomnieć jak Rada Adwokacka uzasadniała wniosek o skreślenie. Mówiąc o swej roli jej członkowie stwierdzali, iż muszą dbać by "wychowawcza rola sądów: "nie była hamowana przez niewłaściwe i obce ideologicznie wystąpienia takich adwokatów, którzy korzystając z ustawą zagwarantowanej wolności słowa, podrywaliby w masach pracujących zaufanie do wymiaru sprawiedliwości i przedstawialiby jego rolę i znaczenie w błędnym świetle".

W 1946 r. szef Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie miał opiniować wojskowych adwokatów (realnie te opinie tworzone były w WUBP), w tych opiniach miano brać pod uwagę: "Stosunek do Rządu Jedności Narodowej, zachowanie się podczas okupacji, przynależność partyjną i udzielanie się w pracy społecznej. Ponadto proszę zebrać wiadomości z działalności do roku 1939".

Jak ma być rola adwokatów w nowych realiach politycznych objaśniał ppłk. Włodzimierz Ostapowicz (szefa WSR we Wrocławiu) w październiku 1952 r. mówiąc: "są wreszcie obrońcy, którzy zdradzają zupełnie brak zrozumienia roli obrońcy przed sądem ludowym, którzy uważają siebie nie za pomocników sądu w dążeniu do osiągnięcia słusznego i sprawiedliwego rozstrzygnięcia sprawy, a za przedstawicieli oskarżonych i często wbrew oczywistym wynikom sprawy idą dalej w przedstawionej obronie, jak sami oskarżeni (...) Obrońcy ci nie nadają się do pełnienia funkcji obrońcy przed sądami wojskowym".

W kilka miesięcy po "sprawie Liebeskinda" prokurator rejonowy z Krakowa kpt. Bogdan Górny zwrócił się ze skargą do naczelnego prokuratora wojskowego w Warszawie, w której odnosił się do roli w jednym z procesów dwóch adwokatów: Zygmunta Rogowskiego i Włodzimierza Gottlieba: "usiłowali wykrzywić sens polityczny rozprawy starając się, swoimi pytaniami tak do oskarżonych jak i świadków wykrzywić jego bezsporną prawidłową linię. W związku z tym Górny napisał: uważam, że obaj wyżej wymienieni obrońcy pokazując swoje zdecydowanie wrogie oblicze do Polski Ludowej, jej ustroju, przekreślili się całkowicie jako obrońcy i to nie tylko wojskowi".

/wszystkie cyt. za: F. Musiał "Przepraszam, że bronię", 2013; tekst dostępny na stronie zhwin.pl; pierwodruk: "Dziennik Polski", 2 IX 2005; przedruk: "Od Hitlera do Stalina" red. F. Musiał, J. Szarek, "Z
archiwów bezpieki – nieznane karty PRL", t. 6, Kraków 2007/

 

Gdyby tak zmienić adwokatów na sędziów, "stosunek do RJN" na: "stosunek do rządzącej partii XiX", "korzystanie z wolności słowa i podrywanie zaufania do wymiaru sprawiedliwości" na: "podrywanie zaufania do KRS i reform rządowych"... gdyby tak zamiast adwokatów "którzy przez swe pytania wykrzywiają bezsporną prawidłową linię rozpraw" wstawić: "sędziów, którzy przez swe pytania wykrzywiają bezsporną prawidłową linię reform", gdyby tak "adwokatów uważających się za przedstawicieli oskarżonych a nie sądu" zamienić na: "sędziów uważających się za przedstawicieli prawa a nie rządu"... to wyszedłby nam taki PRL bis.