Rozwiązane zagadki września 1939

[atrix]

23 grudzień 2003

CAW nr.2487/wch/AH

Informuje, ze CAW na podstawie "Materiałow do historii Wojska Polskiego" T.Kryski-Karskiego i "Wykazu żołnierzy poległych w 1938r" ustaliło, iż Leon PODREZ s.Alfonsa ur.1904r. rtm.kaw.dca szwadronu strzelców zmotoryzowanych Warszawskiej Brygady Pancerno-Motorowej poległ 8 wrzesnia 1939r. w Józefowie n/Wisłą. Pochowany został na cmentarzu wyznaniowym w Lipsku mogiła zbiorowa 34.

podpisał szef sekcji kwerend osobowych por.inż. Mariusz Petkowicz podpis nieczytelny

Takie pismo z CAW otrzymał pan J. Hryniewicz , wnuk rtm Leona Podreza. Rodzina nie wiedziała przez 70 lat gdzie zginął i gdzie został pochowany.

Cyt. relacji por. Hudzickiego

Dnia 8.9.39 pluton motocyklistow DR. Warsz. Br. P.Mot. byl na stanowiskach bojowych 1/2 klm. na wschod od m. Lipsko, obserwujac i ostrzeliwujac npla. W dniu tym , w godzinach miedzy 9-11 s.p. rtm. Podrez Leon (dca szwadronu strzelcow DR [moj przyp.]) wraz ze sp. ppor. Laskowskim Zdzislawem (dca plutonu pionierow DR [moj przyp]) dolaczyli do stanowisk bojowych plutonu celem przeprowdzenia osobistej obserwacji npla bedacego w marszu z m Ilza przez Lipsko na Zwolen. Po przejsciu gros oddzialow zmotoryzowanych i panc. niem. razem z plutonem mot. rtm. Podrez napadl z tylu na maszerujaca kolumne niemiecka pod Ciechanowem kolo Zwolenia, poczem zadawszy nplowi znaczne straty, po okola 1 1/2 godzinnej walce wycofal sie na m. Lipsko.

W drodze powrotnej, z lasow otaczajacych Lipsko od polnocy najniespodziewaniej wyjechala na szose kompania niemieckich czolgow, zagradzajac droge powrotna. Zetkniecie sie z ta kompania nastapilo w momencie, gdy pluton byl w ruchu, na odleglosci okolo 200 mtr., przyczym czolgi niemieckie nagle ukazaly sie z za ostrego zakretu szosy. Oddzial rtm. Podreza znalazl sie w sytuacji b. przykrej - gdzyz w tym wlasnie miejscu las tworzyl polane o powierzchni okolo 1 1/2 klm.

Po pierwszej serii strzalow z czolgow niemieckich z CKM i dzialek, motocykl rotmistrza zostaje rozbity, obsluga szczesliwie wychodzi calo. Po spieszeniu oddzialu, rozpoczyna sie krotka lecz gwaltowna walka, w ktorej s.p. rtm Podrez i ppor. Laskowski biorac kb.ppanc. od ciezko rannego strzelca zaczeli ostrzeliwanie czolgow. Po rozbiciu jednego czolga, sp rotmistrz Podrez zostaje smiertelnie trafiony odlamkiem pocisku. Naskutek braku amunicji ppanc. ppor Laskowski rozpoczal walke granatami recznymi na bardzo bliska odleglosc. Zmuszony do odwrotu - zdecydowal sie wskoczyc na jeden z motocykli stojacy na gazie na drodze. Niestety po przejechaniu okolo 300 mtr. zostal trafiony seria ckm. ponoszac smierc na miejscu.

Udało mi sie odnależć świadków tamtych wydarzeń . Panowie Stanisław Wrzochal i Pan Antoni Pawłowski, potwierdzili relacje por. Hudzickiego. Relacje Też potwierdza zapis w dokumentach IPN w Kielcach w sprawie " mordu pod Ciepielowem " Jest tam zawarta informacja o patrolu rtm L.Podreza w dniu 08.09.1939r

W zapisie CAW są błędy. Rtm L. Podrez nie zginął w Józefowie n/W, tylko w Dreżnie . Drezno leży na trasie Lipsko - Ciepielów. Gdy by zginął w Józefowie tak jak podaje CAW nie został by pochowany na Lipskim cmentarzu. Józefów leży po drugiej stronie Wisły , od Lipska.

Temat utworzyłęm z myślą że pojawi się wiecej wyjaśnień, podobnych spraw dotyczących wydarzeń z pierwszych dni II wojny światowej.

[Tomasz N]

A wiadomo która to mogiła zbiorowa nr 34 ?

[atrix]

W ciepły jesienny poranek 9 września 1939 r, do wsi Wielgie ( 4 km na zachód od Ciepielowa ) zbliżała się kolumna polskich żołnierzy. Rozpięte kołnierze mundurów, hełmy w ręku. Chyba chcą się poddać , pomyśleli oficerowie 29 oddziału rozpoznawczego 29Dzmot. Podjechali samochodem pancernym by to sprawdzić, gdy nagle zawrócili i padł rozkaz do ataku. Tak opisuje w swoim niedawno odnalezionym pamiętniku nieznany żołnierz Niemiecki.

Polski batalion zajął wieś Wielgie , po czym na jego przedpolach rozpostarł się do ataku. Ostrzał był niesamowity, odedzwały sie polskie możdzierze i działa . Niemcy parli jednak do przodu. Odmówiły posłuszeństwa rkm-y MG, zacinały się Ich Obsługa padała od kul strzelców z drzew. Niemcy przegrupowują się, polacy to zauważyli i zaatakowali. Niemcy ponoszą straty, 7 zabitych. Mjr Pochat ( 29 oddział zwiadu /29 Dzmot)nakazuje odwrót. Polski batalion odrywa się od Niemców. Kieruje się na wieś Kałków po czym idzie w kierunku lasu Dąbrowa - Struga. Polska kolumna jest ostrzeliwana z Ciepielowa. Jednak Niemcy zaniechali atakowania tej dość dobrze wyszkolonej i dowodzonej grupy. Niemcy tak bali sie tego polskiego zgrupowania , że swoich poległych zabrali i pochowali dopiero 10 września w Ciepielowie.To starcie wygrał Polski batalion. Był to batalion zbiorczy złożony z żołnierzy rozbitej pod Iłżą 3DP leg. Dowodził nim mjr Józef Koper. W lesie Dąbrowa - Struga batalion rozbroił się i małymi grupami przedarł sie w kierunku Solca i Puław.

Edytowane 5 Sierpień 2010 przez atrix