Co by było gdyby... ZIIIW utrzymał koronę szwedzką

[maxgall]

Czyli jak potoczyły by się dzieje Rzeczypospolitej Trojga Narodów (Polska, Litwa i Szwecja) pod światłym panowaniem Zygmunta III Wazy i jego następców.

Czy Rzeczpospolita stała by się potęgą w tej części świata, czy też unia ze Szwecją przyczyniła by się do szybszego jej upadku?

[Tofik]

Rzeczypospolitej Trojga Narodów (Polska, Litwa i Szwecja)

Takie rozwiązanie nie było możliwe. Przypominam, że dołączenie trzeciego narodu (oczywiście pojęcie narodu w odniesieniu do Szwecji jest dość upraszczające, w Szwecji ludności było 1,3-1,5 mln, z czego Szwedów było tam o ok. 100 tysięcy więcej niż Finów, więc różnica nie jest duża) oznacza unię realną. Sama unia personalna o niczym nie świadczy - związku polsko - litewskiego w latach 1385 - 1569 nie nazywano Rzeczpospolitą, podobnie RTN nie nazywano unii polsko - szwedzkiej 1594 - 1599 (lub 1592 - 1599, ale to zależy czy liczymy od śmierci Jana Wazy, czy koronacji Zygmunta), ani polsko - saskiej 1697 - 1763.

Przede wszystkim, jeśli mówimy o tym, czy coś miałoby być lepsze czy gorsze, to odpowiedź jedna - wyszłoby to nam na lepsze. Zawsze brak wroga i kolejny sojusznik jest korzystny dla państwa. To zależy jeszcze od tego, czy:

a) Zygmunt utrzymuje tron po 1599 r.

b) Zygmunt odzyskuje tron w toku wojny polsko - szwedzkiej

[Andrus]

Oczywiście taka unia byłaby dobra jeżeli byłaby realna Szwedzi szybko mogliby stwierdzić iż Polska będzie chciała ich zdominować, na przeszkodzie unii stają interesy magnatów i arystokracji, religia, kultura, systemy polityczne etc.

Unia realna musi być potwierdzona jakimś dokumentem a w takim oba kraje musiałyby załatwić sprawę ziem nadbałtyckich co stanowi kolejne ognisko sporu. Pomysł ogólnie dobry lecz jeżeli nawet zostałby zrealizowany to po krótkim okresie czasu któraś ze stron zerwie owy układ pod byle pretekstem

[Tofik]

Unia realna na przestrzeni kilku lat nie była możliwa. Tym bardziej, że nikt (chyba nawet król) do niej nie dążył.

Rządy Zygmunta w Szwecji = zmiażdżenie opozycji ks. Karola + brak polskich żądań odnośnie Estonii. Gdyby te warunki spełniono, możliwa stałaby się wojna przeciw Rosji, dzięki której Szwedzi mogliby zyskać np. Nowogród, a RON Smoleńsk, Siewierszczyznę i Czernihowszczyznę (oczywiście, nie trzeba się było zamykać tylko w tych ziemiach).

[maxgall]

Czyli jeżeli Szwecję i RON miało by połączyć coś więcej niż tylko Unia Personalna, to był by to raczej proces długotrwały, wymagający dużych nakładów dobrej woli z każdej ze stron.

[Andrus]

Zgadzam się z tym, że do unii nie dążono, ale współpraca po spełnieniu pewnych warunków była możliwa jak to tofiku opisałeś

maxgall - raczej tak, choć czy coś takiego było możliwe? Gdy w grę wchodzą jakieś interesy zauważ, że dobra wola znika a nią wybrukowana jest droga do piekła czyli w tym wypadku wojny

[maxgall]

Czyli w sytuacji zewnętrznej wychodzi nam konflikt z Moskwą - i niewątpliwe sukcesy - oraz najprawdopodobniej z Danią, która nie mogła by spokojnie przyglądać takiemu obrotowi sprawy.

Z tym że dla zapewnienia dobrej współpracy w ramach Unii Polsko-Litewsko-Szwedzkiej konieczny był spokój wewnątrz - a czy to było możliwe?

Czy udało by się uniknąć tumultów, rokoszów i powstań Kozackich (a może i antykatolickich w Szwecji?)?

[Tofik]

oraz najprawdopodobniej z Danią, która nie mogła by spokojnie przyglądać takiemu obrotowi sprawy.

Jeśli konflikt z Danią to tylko Szwecji - po pierwsze my nie mieliśmy z Duńczykami żadnych punktów zapalnych, po drugie wszelkie wysyłanie posiłków Szwedom byłoby niemile widziane przez szlachtę (w końcu byłoby to wykorzystywanie polskiego wojska do obcych celów), nawet wtedy, gdyby Zygmunt ograniczył się jedynie do prowadzenia zaciągów na terenie RON.

Z tym że dla zapewnienia dobrej współpracy w ramach Unii Polsko-Litewsko-Szwedzkiej konieczny był spokój wewnątrz - a czy to było możliwe?

IMHO musiałyby być spełnione dwa warunki, o których już wspomniałem. Co było bardzo trudne do osiągnięcia.

Czy udało by się uniknąć tumultów, rokoszów i powstań Kozackich (a może i antykatolickich w Szwecji?)?

1. Tumulty były wszędzie od dawna. Unia ze Szwecją nie miałaby żadnego wpływu na sytuację tumultów, choć oczywiście sytuacja religijna w obydwu krajach mogłaby się, że tak powiem, urozmaicić.

2. Zależy z jakiego powodu. Sama unia niczego nie przesądza.

3. Oczywiście, że dochodziłoby do powstań kozackich, gdyż unia nie miała na to żadnego wpływu. Wpływ na to miał stosunek panów braci do Kozaczyzny, a tego nie potrafił zmienić nawet "potop".

4. Raczej zwykłych tumultów, bo katolicy byli tam w mniejszości, chyba, że pod pojęciem "antykatolickie" rozumiesz "antykrólewskie".