Straty czołgów Panzer IV w Polsce 1939

[Domen]

I. Dane - stany:

Do kampanii w Polsce Niemcy wyprodukowali maksymalnie do ok. 220 czołgów Pz-IV - 35 w wersji A, 45 w wersji B oraz 140 w wersji C.

Z tej liczby maksymalnie 210 - 211 użyli w wojnie z Polską - do 28 - 29 sztuk w wersji A, 42 sztuk w wersji B oraz 140 sztuk w wersji C:

1. DPanc. - 56 sztuk

2. DPanc. - 18 - 17 sztuk

3. DPanc. - 32 sztuki

4. DPanc. - 16 / 14 - 12 sztuk

5. DPanc. - 14 - 12 sztuk

10. DPanc. - 8 - 7 sztuk

DPanc. "Kempf" - 9 - 8 sztuk

1. DLek. - 42 - 41 sztuki (Panzer-Regiment 11. - 28; Panzer-Abteilung 65. - 14)

2. DLek. - 3 sztuki

I./23. Pz.Rgt. - 3 sztuki

I./10. Pz.Rgt. - 4 sztuki

Schliesslehrgang - 5 sztuk

W Rzeszy pozostało maksymalnie do 11 sztuk.

II. Dane - straty:

1. Łącznie w kampanii w Polsce w 1939 roku zostało rozbitych w walce minimum 76 sztuk czołgów Panzer IV.

2. Straty czołgów Panzer IV w okresie od 1 do 25 września 1939 roku w rozumieniu czołgów spisanych ze stanu armii niemieckich (bardzo ciężko uszkodzonych + :?: zniszczonych też, czy nie :?: ) wg. Thomasa Jentza, "Panzertruppen":

AOK 10:

1. Panzer-Division - 16

1. Leichte-Division - 9

4. Panzer-Division - 6 (2 na Ochocie, 4 na Woli - Warszawa - 09.09.1939)

AOK 14 - 2. Panzer-Division :?: - 7 (2 z II./PR.3 pod Biskupicami - 08.09.1939)

AOK 3 - Panzerdivision "Kempf" oraz I./Panzer-Regiment 10. - 5

AOK 8 - I./Panzer-Regiment 23. :?: - 1

AOK 4 - 0

3. Bezpowrotne straty czołgów Panzer IV wg. najczęściej przyjmowanych danych niemieckich - 19 sztuk całkowicie zniszczonych.

III. Zdjęcia - opisy:

Na początek całkowicie zniszczone czołgi Panzer IV - fotki zidentyfikowane jak dotąd:

A). Na pewno całkowicie zniszczone, na pewno z Polski:

1. Ćwiklice - 02.09.1939 - 5. Panzer-Division - Panzer-Regiment 31. - 4. kompania.

2. Polskie Łąki - 03.09.1939. - 3. Panzer-Division - Panzer-Regiment 6.

3. Bzura lub Piotrków Trybunalski - po 09.09.1939 lub 05.09.1939 - I./Panzer-Regiment 23. lub 1. Panzer-Division.

4. Głowaczów - 10.09.1939

5. Mszczonów - 11.09.1939 - 4. Panzer-Division - Panzer-Regiment 36.

6. Bitwa pod Kiernozią - 16.09.1939 - 1. Panzer-Division - Panzer-Regiment 1. - 8. kompania.

7. Skowroda pod Kiernozią - 16.09.1939 lub później - 1. Panzer-Division - Panzer-Regiment 1. - 4. kompania.

8. Sierżniki pod Kiernozią - 16.09.1939 lub później - 1. Panzer-Division

9. Bitwa pod Kiernozią - 16.09.1939 lub później - 1. Panzer-Division - Panzer-Regiment 1. - I. batalion.

10. Pociecha - 18.09.1939 - 1. Leichte-Division - Panzer-Regiment 11.

11. "833" - Polska 1939 - 1. Panzer-Division

12. "814" - Polska 1939

B ). Na pewno całkowicie zniszczone, nie jest pewne czy z Polski 1939 / lub nie jest pewne czy to inny wrak:

13. NN 1

14. Bitwa pod Kiernozią - 16.09.1939 lub później - 1. Panzer-Division

15. NN 2

16. NN 3

17. NN 4

C). Nie jest pewne czy to strata bezpowrotna, na pewno z Polski 1939:

18. Puławy - wrzesień 1939

19. NN 5 - Polska 1939

20. "833" - 4. Panzer-Division - Panzer-Regiment 36.

21. NN 6

22. Opatów - 5. Panzer-Division

D). Nie jest pewne czy to strata bezpowrotna, nie jest pewne czy z Polski 1939:

23. NN 7

E). Czołgi Panzer IV rozbite w Polsce w 1939 roku - nie są całkowicie zniszczone:

24. Ćwiklice - 02.09.1939 - 5. Panzer-Division

====================================================================

IV. Zdjęcia:

Niżej wstawione fotki pochodzą z Forum Odkrywcy oraz z Forum DWS.

PS: Nie wrzucam wszystkich fotek tych wraków (niektóre mają nawet 10+ różnych ujęć - jak np. ten z Głowaczowa), tylko po 1 lub 2:

A).

1.

2.

3.

4.

Edytowane 2 Styczeń 2009 przez Domen

[Domen]

5.

6.

[Domen]

7.

8.

9.

10.

[Domen]

11.

12.

Zima - śnieg:

[Domen]

B).

13.

14.

15.

16.

17.

C).

18.

19.

20.

[Domen]

21.

22.

Spalony :?:

D).

23.

E).

24.

[Wroobel]

W pierwszym poście pod dwójką dwa z prawej strony to są zniszczone w Mszczonowie , a nie w Głowaczowie .

I jeszcze jeden też nie dojechał .

Edytowane 2 Styczeń 2009 przez Wroobel

[Domen]

W pierwszym poście pod dwójką dwa z prawej strony to są zniszczone w Mszczonowie , a nie w Głowaczowie .

Jak już to w Mszczonowie a nie w Polskich Łąkach (w Borach Tucholskich) - co do pierwszego to może masz rację, ale ostatnie z prawej to na 100% Polskie Łąki a nie Mszczonów (w tle widać charakterystyczny budynek).

Btw - Głowaczów to numer 4., numer 2. to Polskie Łąki.

I jeszcze jeden też nie dojechał .

Ale na całkowicie zniszczony lub spalony to on nie wygląda .

Edytowane 2 Styczeń 2009 przez Domen

[Wroobel]

Bo zapewne oberwał z prawej strony , lub frontalnie . Szkoda , że nie wiadomo nic o lokalizacji .

[Tomasz N]

A skąd wiadomo tak dokładnie przydział, np to zdjęcie rozbebeszonego czołgu w Ćiklicach ? Może to była 2 kompania ?

[Domen]

Dokładnie to nie wiadomo, ale podobno w 31. Pułku Pancernym czołgi Panzer IV miała tylko 4. kompania (no chyba, że ten czołg jest z Panzer-Regiment 15.).

Natomiast jeśli chodzi o te z I. dywizji pancernej, to wiadomo dokładnie, bo:

Czołg "800" - to czołg dowódcy 8. kompanii (stąd ósemka z przodu) - Hauptmanna von Kockeritza (poległ 16 września 1939 roku).

Czołg "I01" - czyli numer 9 na liście - to czołg dowódcy I. batalionu 1. Panzer-Regiment (stąd właśnie I01) - Majora Koppenburga - przy czym - o dziwo - wg. oficjalnych danych niemieckich dowódca tego batalionu przeżył kampanię w Polsce i nawet nie został ranny, mimo że jego czołg jest o wiele bardziej rozbebeszony niż "800".

Z kolei czołg numer 7. był po prostu podpisany na Ebay, że to 4. kompania.

Natomiast ten czołg:

10.

To czołg z I. batalionu Panzer-Regiment 11. z 1. Dywizji Lekkiej.

Jest z nim związana bardzo ciekawa historia - historia naszego polskiego "Karalucha", Asa Pancernego z okresu września 1939 roku.

Jest to Panzer IV Ausf.B zniszczony w trakcie walk pod miejscowością Pociecha w Puszczy Kampinoskiej w dniu 18 września 1939 roku.

Został on zniszczony przez tankietkę TKS z działkiem automatycznym kaliber 20mm plutonowego podchorążego Romana Edmunda Orlika (71. dywizjon pancerny z Wielkopolskiej BK). Kierowcą tankietki był kapral Bronisław Zakrzewski.

Panzer IV należał do dowódcy plutonu czołgów z I. batalionu Panzer-Regiment 11. z 1. Dywizji Lekkiej (niestety nie wiem, która kompania).

Dowódcą tym był 23-letni Oberleutnant (albo Leutnant) Victor IV Albrecht Johannes Józef Michał Maria zu Hohenlohe-Schillingsfürst von Ratibor - Prinz von Ratibor.

Trzecie dziecko i pierworodny syn najpotężniejszego księcia śląskiego - Herzoga von Ratibor, Prinz zu Hohenlohe und Fürst von Corvey Victora III Augusta Marii zu Hohenlohe-Schillingsfürst von Ratibor, oraz księżnej Elżbiety zu Oettingen-Oettingen und Oettingen-Spielberg:

W wyniku otrzymania co najmniej kilku skutecznych trafień, Panzer IV księcia von Ratibor zapalił się i wypalił. Prawie na pewno nastąpiła też wewnętrzna eksplozja całości lub przynajmniej części amunicji (ta wielka dziura przez środek czołgu na to wskazuje).

Książę przeżył, ale został ciężko ranny i ciężko poparzony.

Orlik wraz ze swoim kierowcą próbowali ratować załogę zniszczonego przez siebie Panzer IV, jednakże wkrótce po tym jak wyciągnęli ciężko poranionego i poparzonego Victora z jego czołgu, ten - niestety - zmarł.

Ogółem w boju pod miejscowością Pociecha w dniu 18 września Orlik wyeliminował przy pomocy swojej tankietki trzy niemieckie czołgi (dwa pozostałe to najprawdopodobniej czeskie Pz-35(t)) - z czego jeden spłonął (właśnie ten Panzer IV).

Wziął także do niewoli 2 niemieckich pancerniaków z załogi jednego z rozbitych przez siebie czołgów.

Poniżej dołączona mapka-szkic sporządzona własnoręcznie przez plutonowego podchorążego Orlika - najprawdopodobniej już po wojnie. Mimo to jest bardzo dokładna. Lasek podpisany na mapce Orlika odpowiada rodzajowi drzew jaki jest widoczny na zdjęciach tego zniszczona Panzer IV:

Mapka jest zamieszczona w publikacji Janusza Magnuskiego pod tytułem "Karaluchy przeciw Panzerom" oraz na skanach z tejże publikacji zamieszczonych przez Kolegę Voodoo34 na forum dws:

http://www.dws.org.pl/viewtopic.php?f=5&am...=a&start=25

Przedstawia ona zwycięstwa Orlika nad niemieckimi czołgami jakie odniósł w trakcie boju pod Pociechą (1., 2. oraz 3. - pozycje wyeliminowanych czołgów niemieckich).

Numer 2. - a więc ta sylwetka czołgu wyraźnie większa od dwóch pozostałych na mapce Orlika - to Panzer IV księcia raciborskiego. Orlik na swojej mapce wyraźnie zaznaczył, że czołg ten stanął w płomieniach.

Pozostałe oznaczenia na mapce to:

I, II - pozycje tankietek TK z karabinami maszynowymi.

III, IIIa, IIIb - kolejne pozycje TKS Orlika z działkiem kaliber 20mm.

Wracając jednak do Orlika, to łącznie w Wojnie Obronnej wyeliminował on 13 czołgów niemieckich (3 w dniu 14 września pod Brochowem - z Panzer-Regiment 36. z 4. Dywizji Pancernej, kolejne 3 właśnie pod Pociechą 18 września - oraz 7 czołgów w trakcie bitwy pod Sierakowem 19 września - albo z Panzer-Abteilung 65. albo też z I. batalionu Panzer-Regiment 11. - a możliwe, że część z pierwszej jednostki a część z drugiej).

Edytowane 2 Styczeń 2009 przez Domen

[Domen]

Btw:

Ta mapka została sporządzona, jak już wspominałem, własnoręcznie przez Orlika - ale najprawdopodobniej już po wojnie - a więc wiele lat po wydarzeniach spod Pociechy.

To po prostu zadziwiające jak bardzo dokładna jest jego mapka - mimo, że została wykonana tak długo po wydarzeniach jakie opisuje.

"gęsty młodnik" to dokładnie ten sam typ drzew, jaki widzimy na zdjęciach zniszczonego Panzer IV.

Przesieka leśna widoczna na wszystkich jego zdjęciach jest zaznaczona na mapce Orlika.

Ponadto:

Moim zdaniem Orlik wystrzelił co najmniej jedną serię a może nawet cały magazynek kal. 20mm w kierunku tego Panzer IV - prawdopodobnie z bardzo bliskiej odległości (mały rozrzut - wszystkie pociski trafiły mniej więcej w środek lewej burty czołgu).

Po otrzymaniu co najmniej kilku skutecznych trafień nastąpiła wewnętrzna eksplozja amunicji, która praktycznie rozerwała czołg na pół (widzimy dziurę na wylot), odrywając m.in. całą boczną płytę pancerną na lewej burcie czołgu (najpewniej to właśnie w tą płytę wcześniej strzelał Orlik - bo nigdzie indziej nie widać śladów przestrzelin).

Nastąpił też zapłon zbiorników paliwa w wyniku czego czołg wypalił się - co jest zarówno widoczne na zdjęciach, jak i jest napisane w podpisie pod jednym ze zdjęć tego czołgu, jakie wkleiłem wyżej w tym poście, a także jest wyraźnie zaznaczone na mapie Orlika - co tylko potwierdza imponującą dokładność jego mapki i jego relacji.

Edytowane 2 Styczeń 2009 przez Domen

[Tomasz N]

Domen napisał:

Dokładnie to nie wiadomo, ale podobno w 31. Pułku Pancernym czołgi Panzer IV miała tylko 4. kompania (no chyba, że ten czołg jest z Panzer-Regiment 15.).

Raczej to drugie, bo 31 ppanc wszedł do walk od Miedźnej, a to już za Ćwiklicami. A skąd to podobno ? Schwere były kompanie 3 i 6.

Edytowane 3 Styczeń 2009 przez Tomasz N

[Domen]

A skąd to podobno ? Schwere były kompanie 3 i 6.

Na podstawie tego co napisał kolega Robuś z forum dws:

Ten Panzer IV zniszczony pod Ćwiklicami był także z 15. ppanc

To 4 kompania 31 ppanc.

Poniżej zdjęcie Pz IV z 4 kompanii 31 ppanc.

Edytowane 4 Styczeń 2009 przez Domen

[Domen]

Btw - tutaj kolejny Panzer IV całkowicie zniszczony / spalony (strata bezpowrotna) w Polsce w 1939:

Można go wpisać jako numer 13 A (bo idzie do części A ale trzeba go odróżnić od numeru 13 w części B):

Numer "204":