Litwa Środkowa

[Tofik]

Utworzona w 1920 r. w wyniku "buntu" Żeligowskiego, miała stanowić początek realizowania federacyjnej koncepcji Piłsudskiego. Zamieszkana w większości przez Polaków, w 1921 r. przeszłą pod władzę rządu Aleksandra Meysztowicza, który 8 stycznia 1922 r. przeprowadził wybory do tamtejszego sejmu. Mimo bojkotu białorusko - litewsko - żydowskiego, frekwencja wyniosła 64% (właściwie, można założyć, że w wyborach uczestniczyli sami Polacy ). 24 lutego Sejm Wileński podjął decyzję o włączeniu ziemi wileńskiej do Polski. W marcu utworzono województwo wileńskie, co właściwie sfinalizowało cały proces (do tego, posłów wileńskich włączono do Sejmu Ustawodawczego RP). Sprawę Litwy Środkowej, Polska rozwiązała samodzielnie, co wywołało niezadowolenie Wielkiej Brytanii, Francji i Włoch (w przypadku Brytyjczyków nie wydaje się to zbyt dziwne). Reakcja samej Litwy była ostra, bo ogłoszono stan wojny. Jestem ciekaw, co sądzicie na temat realności jakichś działań zbrojnych ze strony Litwinów (ale jakichś większych niż mordowanie pracowników kolei)? Czy ZSRR udzieliłoby poparcia Litwie? Czy Francja udzieliłaby poparcia RP (skoro była bardziej antyniemieckim niż antyradzieckim sprzymierzeńcem)? Co sądzicie o samej idei tworzenia Litwy Środkowej? Czy jej likwidacja wykazała bezsensowność federacyjnej koncepcji, czy był to jednorazowy przypadek? Zapraszam do dyskusji.

[Don Pedrosso]

Konflikty polsko-litewskie mogliśmy już dostrzec podczas I WŚ pod okupacją niemiecką. Po wojnie doszło do konfrontacji dwóch stanowisk, kiedy to Piłsudski przyjął delegację Litwinów, którzy mówili, m.in. o tym, iż wysłanie armii polskiej w tamtejsze tereny na pewno nie zbliży tych dwóch narodów. Piłsudski odpowiadając określił siebie jako "przyjaciela litwinów". Twierdził jednak, by Litwini ograniczyli swe żądania do Litwy etnograficznej, gdyż Litwa historyczna posiada obszary bezwzględnie polskie. Tak naprawdę "Dziadek" chciał zająć Wilno przed Litwiniami. Stało się to 19-21 kwietnia 1919 roku. Francuzi uważali, że Polacy wkroczyli na ziemie należące do Rosji, a Anglicy byli przeciwni wzmacnianiu polskich wpływów nad wschodnim Bałtykiem.

Czy ZSRR udzieliłoby poparcia Litwie?

Rosjanie pragnęli konfliktu na linii Litwa-Polska co pokazało nam ich zachowanie 27 sierpnia 1920 roku, kiedy to oddali Wilno tym pierwszym.

Czy Francja udzieliłaby poparcia RP (skoro była bardziej antyniemieckim niż antyradzieckim sprzymierzeńcem)? Co sądzicie o samej idei tworzenia Litwy Środkowej?

Od samego początku widać, iż nie popierali oni naszych przedswięwzięć w sprawie Litwy.

[Bruno Wątpliwy]

estem ciekaw, co sądzicie na temat realności jakichś działań zbrojnych ze strony Litwinów (ale jakichś większych niż mordowanie pracowników kolei)?

Dysproporcja sił sprawiała, że nie były one realne.

Czy ZSRR udzieliłoby poparcia Litwie?

Werbalnego tak. Innego - raczej nie (może z wyjątkiem wysyłania oddziałów dywersyjnych).

Czy Francja udzieliłaby poparcia RP (skoro była bardziej antyniemieckim niż antyradzieckim sprzymierzeńcem)?

Raczej nie. Francuzi byli nieco zniesmaczeni na Polaków za Żeligowskiego. Trochę im to przeszło po zajęciu przez Litwinów Kłajpedy (i stąd decyzja Rady Ambasadorów). Poza tym poparcie (zbrojne) nie byłoby Polsce potrzebne.

Co sądzicie o samej idei tworzenia Litwy Środkowej? Czy jej likwidacja wykazała bezsensowność federacyjnej koncepcji, czy był to jednorazowy przypadek?

Koncepcja federacyjna była rozsądna w sytuacji zagrożenia Europy Środkowej imperializmem niemieckim i radzieckim, ale w przypadku Litwy całkowicie nierealna, a Ukrainy - bardzo wątpliwa.