Akcja scaleniowa AK

[Don Pedrosso]

16 stycznia 1940 roku Instrukcją nr 2 dla obywatela Rakonia została zapoczątkowana akcja scaleniowa, mówiąca o tym, iż "ośrodkiem dyspozycji wojskowej może być tylko jedna organizacja o charakterze najściślejszym, to znaczy ZWZ, której muszą się podporządkować wszelkie inne organizacje wojskowe". Jak ona przebiegała? Jakie wynikały problemy?

[1234]

Problemy były takie, że co do ogółu to owszem, ale jak przychodziło do szczegółów to było żarcie się wszystkich ze wszystkimi, jak zwykle o stołki. Z dużych organizacji bez żadnych problemów scaliły się GL i jej klony i POZ. Potem poszło NOW. Cholerne problemy były z BCh - raz chodziło oczywiście o stołki i obie strony miały jakąś część racji (AK-nie będziemy dawać swoich oficerów zawodowych pod komendę gościa, który był przed wojną kapralem; BCh-my mamy ludzi prawie tyle samo co oni, ale do żadnej komendy nas nie puszczają). Ogólnie mówiąc KG BCh się wycwaniło i sprawę scalenia delegowało na powiaty. Skończyło się tak, że tam, gdzie BCh obejmowała komendę powiatów, albo był jakiś przedwojenny oficer nie związany z polityką, scalenie szło w miarę sprawnie. Tam gdzie nie daj Boże komendantem był gość z NOW albo po prostu BCh uwazzały się za pokrzywdzonych było tragicznie. Z jednej strony odsuwanie bechowców, rozbijanie ich zwartych oddziałów, z drugiej pompowanie stanów liczebnych, aby lepiej wypaść itp. W sumie historia długa, a mnie się nie chce ogólnie pisać. Jakby jakies bardziej konkretne pytanie, to owszem.

[Don Pedrosso]

23 sierpnia 1942 oku podpisano umowę scaleniową AK i NOW. Działacze NOW, którzy byli przeciwko temu doszli do porozumienia ze Związkiem Jaszczurczym Organizacji Polskiej Obozu Narodowo-Radykalnego. Doprowadziło to, jak wiemy do powstania NSZ 2 października tegoż samego roku.

Co do BCH jak kolega wyżej zauważył, pojawiły się większe problemy. Umowa łącząca z AK została podpisana 30 marca 1943 roku, było to układ tylko i wyłącznie formalny- pertrakcje scaleniowe trwały dalej. Jako ich koniec możemy uznać wydanie przez Franciszka Kamińskiego rozkazu o zakończeniu rozmów dt. połączenia tych dwóch organizacji, dnia 11 lipca 1944 roku.

[Wolf]

"]Problemy były takie, że co do ogółu to owszem, ale jak przychodziło do szczegółów to było żarcie się wszystkich ze wszystkimi, jak zwykle o stołki.

Nie tylko o stołki-a o politykę ,sanację i piłsudczyków,endecję itd.Nie bez kozery skrót ZWZ wielu działaczy podziemia w terenie i nie tylko odczytywało ironicznie jako "Związek Wojskowych Zawodowych".

Z dużych organizacji bez żadnych problemów scaliły się GL

Tzn formacja zbrojna PPS.

. Potem poszło NOW.

Bez szefa sztabu(płk Oziewicza)i połowy spośród okręgów NOW którzy poszli do NSZ--bo nie chcieli iść pod komendę Piłsudczyków i "sanacji".Oziewicz zerwał scalenie-bo nienawidził piłsudczyków zaś kierownictwo AK uważał za opanowane politycznie przez sanację i piłsudczyków .Scalenie z NOW nie zakończyło się do końca okupacji a wewnątrz "scalonej" NOW utworzono formację nie podlegająca scaleniu z AK.

W niektórych okręgach NOW (np okregu rzeszowskim) nie sposób wprost powiedzieć-scaliły się one czy nie scaliły z AK.

Cholerne problemy były z BCh

-

Gdzie utworzono nie podlegająca scaleniu formację LSB na którą każdy kto nie chciał się scalić potem się powoływał.

I z NSZ i z Gryfem Pomorskim(formacjami gdzie fizycznie zlikwidowano komendantów-płk "Kmicica" i por Gierszewskiego oficerów chcących podporządkować organizacje AK),Korpusem Bezpieczeństwa i tuzinami mniejszych organizacji.

[ Dodano: 2008-11-22, 17:17 ]

[

quote="Don Pedrosso]23 sierpnia 1942 oku podpisano umowę scaleniową AK i NOW. Działacze NOW, którzy byli przeciwko temu

Czyli szef sztabu NOW płk Ignacy Oziewicz , połowa spośród okręgów NOW i przeszło połowa oficerów KG NOW.I nie tylko oficerowie NOW-ale i fronda SN.

Co do BCH jak kolega wyżej zauważył, pojawiły się większe problem Jako ich koniec możemy uznać wydanie przez Franciszka Kamińskiego rozkazu o zakończeniu rozmów dt. połączenia tych dwóch organizacji, dnia 11 lipca 1944 roku.[/quote

]

BCh nie scaliła się w pełni faktycznie do końca okupacji zaś jej formacja-LSB nigdy nie podlegało scaleniu a wielu dowódców w terenie traktowało te umowy scaleniowe jako formalność.

Kamiński-komendant BCh podpułkownik czasu wojny traktowany był w KG AK przez oficerów AK jako figurant(tylko nominalnie kierował wydziałem I KG AK -faktycznie nie objął obowiązków )zaś pismo BCh żywią i bronią przestało się ukazywać po scaleniu .

Bechowcy objęli po scaleniu tylko nieliczne obwody i żadnego chyba inspektoratu AK -mieli gorszą pozycję w AK po scaleniu niż oficerowie b.NOW mimo że BCh była liczniejszą formacją(NOW miała sporo więcej oficerów zaś generał Komorowski bliski był przekonaniami politycznymi umiarkowanej endecji) .

Wielu dowódców oddziałów BCh którzy mieli w przedwojennej armii stopnie podoficerskie ostro przeciwstawiało się próbom "komenderowania" i traktowania ich z góry poprzez panów oficerów AK,dyskryminowaniu przy przydziale broni zrzutowej itd,itp zaś działacze ruchu ludowego uważali że SL musi mieć SWOJĄ formację wojskową która w chwili przełomu-opanuje teren i zabezpieczy władzę w państwie dla Wincentego Witosa i jego zwolenników.Józef Niećko -zwierzchnik polityczny BCh i nicjator jego powołania oraz przewodniczący CKRL już pod koniec okupacji hitlerowskiej miał kontakt z PPR.Po klęsce PW,fiasku "Burzy" i dymisji premiera Mikołajczyka oraz wyjściu SL z rządu emigracyjnego AK uważał za bankruta i miał własne plany polityczne-podporządkowanie formacji ruchu ludowego AK z nimi kolidowało.

[1234]

Cholerne problemy były z BCh

-

Gdzie utworzono nie podlegająca scaleniu formację LSB na którą każdy kto nie chciał się scalić potem się powoływał.

No, jeszcze były sztucznie rozbudowywane przy sprzeciwie AK formacje policyjne Delegatury Rządu - PKB, SS (dziwnym trafem zazwyczaj tam, gdzie DR był gostek z ROCHa :tongue: ), oczywiście nie podlegające scaleniu.

[Don Pedrosso]

Coś więcej na temat BCh możemy dowiedzieć się z Meldunku organizacyjnego nr 190 KSZK do Naczelnego Wodza z dnia 1 marca 1943 roku:

"Oddziały nie przedstawiają większej wartości, mało spoiste, brak dowódców, część z nich rozpolitykowana i pod silnym wpływem politycznym przywódców. Przeszło roczna kontrakcja rozpolitykowanych przywódców Chłostry przeciwko SZ w Kraju wypaczyła morale oddziałów i obecnie nieuniknione będą tu i ówdzie tarcai i brak zaufania naszych komendantów."

7 marca 1944 roku scalono NSZ z AK. Co zadecydowało o tym, iż do tego doszło?

[Albinos]

7 marca 1944 roku scalono NSZ z AK.

Ale na pewno całe NSZ? Bo tak mi się coś kołacze po głowie, że to jednak chyba nie do końca...

[Don Pedrosso]

Ale na pewno całe NSZ? Bo tak mi się coś kołacze po głowie, że to jednak chyba nie do końca...

"Po wielu kontrowersjach i burzliwych negocjacjach doszło do przełomowego spotkania scaleniowego NSZ z AK 7 marca 1944 roku. Dowódca AK przyjął wówczas akces i parafował warunki scalenia jako umowę scaleniową. Ze strony TNRP NSZ umowę podpisali Stypułkowski, Jan Matłachowski(secesja SN) i Władysław Marcinkowski(OP ONR)."

Źródło: Operacja Burza i Powstanie Warszawskie 1994 pod redakcją Krzysztofa Komorowskiego

[Albinos]

No dobrze... ale przecież w NSZ był rozłam;) I to właśnie o to mi chodzi. Czy NSZ w całości zostało scalone z AK, czy jednak wcześniej już doszło do tego rozłamu?

[Don Pedrosso]

No dobrze... ale przecież w NSZ był rozłam;) I to właśnie o to mi chodzi. Czy NSZ w całości zostało scalone z AK, czy jednak wcześniej już doszło do tego rozłamu?

Zgadza się, właśnie do tego dotarłem . Była można powiedzieć dwoista struktura. Po dogadaniu się z AK zagorzali przeciwnicy scalenia z OP ONR i Związku Jaszczurczego rozpoczęli butalną akcję propagandową i terrorystyczną przeciw "ugodowcom". Wiele mówi nam o tym Depesza Prezesa Rady Ministrów(w zastępstwie Jan Kwapiński) do dowódcy AK i Delegata Rządu z 31 VII 1944 roku, gdzie możemy przeczytać:

Rząd Rzeczypospolitej potępia występną działalność pewnych kół b. ONR i podległego ich wpływom skrajnego odłamu tak zwanych Narodowych Sił Zbrojnych, zmierzających do rozbicia Armii Krajowej i nie cofających się przez mordami bratobójczymi.

[1234]

Coś więcej na temat BCh możemy dowiedzieć się z Meldunku organizacyjnego nr 190 KSZK do Naczelnego Wodza z dnia 1 marca 1943 roku:

"Oddziały nie przedstawiają większej wartości, mało spoiste, brak dowódców, część z nich rozpolitykowana i pod silnym wpływem politycznym przywódców. Przeszło roczna kontrakcja rozpolitykowanych przywódców Chłostry przeciwko SZ w Kraju wypaczyła morale oddziałów i obecnie nieuniknione będą tu i ówdzie tarcai i brak zaufania naszych komendantów."

No cóż, nikt (albo prawie nikt) nie będzie chwalił potencjalnej konkurencji. Nawiasem mówiąc opinia BCh o AK była dokładnie taka sama - towarzystwo rozpolitykowane, zero konspiracji, same wsypy, bardziej zajmują się sprawami władzy na "po wojnie" niż walką z Niemcami, usiłują nas od tej walki odciągnąć, pomawiają o komunizm etc...

Choć faktem jest, że np. oficerowie AK mający do czynienia bliżej z BCh (Horak, Bittner) wystawiali tej organizacji opinię jak najbardziej pozytywną.

[Don Pedrosso]

Wypowiedź pana Stypułkowskiego, który był jednym z negocjatorów strony NSZ w pertraktacjach scaleniowych:

dzień 7 marca 1944 roku, w którym nastapiło uroczyste podpisanie układu o podprządkowaniu NSZ Dowódcy Sił Zbrojnych w Kraju i włączeniu ich w ramy AK, był najszczęśliwszym moim dniem w całym okresie przebywania w podziemiu. Uważałem, że fakt ten nie tylko musi zaciążyć na sprawności w dalszej walce z wrogiem, ale także zespoli w ogniu tej walki wszelkie żywe siły społeczeństwa.

Źródło: Zaproszenie do Moskwy, Z. Stypułkowski

[1234]

Jak na mój gust to z deka przesadził z tymi wszelkimi żywymi siłami społeczeństwa po scaleniu NSZ. Liczebność tej organizacji tylko w raporcie Żochowskiego ładnie wygląda, bo np. w czerwcu 1944 w silnej endecko Białostocczyźnie NSZ miało raptem 7 tysięcy ludzi. A jak musiało być w regionach o mniejszym poparciu dla NSZ? No, ale jak już pisałem, każdy pompował siły pod siebie.

[marcin29]

płk.Rzepecki który był socjalistą uwazał ze scalenie z NSZ wepchnie część lewicy w ramiona stalinowców z PPR

A za co Narodowe Siły Zbrojne-Organizacja Toma dostały koncesje od władz niemieckich(hitlerowskich) na produkcje,transport i sprzedaz alkoholu ? Był to monopol władz GG,sciśle reglamentowany,za pędzenie bez zezwolenia lądowałeś w KZ.

[Don Pedrosso]

Organizacje, które zostały podporządkowane albo włączone do AK w wyniku akcji scaleniowej:

- Bataliony Chłopskie (B.Ch); wcielone do AK bez Ludowej Straży Bezpieczeństwa, bez Straży Samorządowych, bez wielu dowódców,działaczy "Rocha" i oddziałów którym to scalenie po prostu nie pasowało jak np. Józef Kuraś"Ogień"i jego oddział,

- Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW); w strukturach NOW doszło do rozłamu w wyniku akcji scaleniowej, w listopadzie 1944 roku "scaleni" żołnierzem NOW i NSZ utworzyli Narodowe Zjednoczenie Wojskowe podległe jedynie SN,

- Socjalistyczna Organizacja Bojowa (SOB); wcielona AK, jednak nie w całości- jeden z paru jej okręgów (częstochowski) dołączył do AL i ostatecznie wszedł w jej skład,

- Obóz Polski Walczącej (OPW),

- organizacja wojskowa w Małopolsce założona przez pułkowników Tadeusza Komorowskiego i Klemensa Rudnickiego,

- Tajna Armia Polska (TAP)

- "Racławice" utworzone przez Centralny Związek Młodzieży Wiejskiej,

- "Unia" związana ze Stronnictwem Pracy,

- Związek Czynu Zbrojnego (ZCZ),

- Polska Organizacja Zbrojna (POZ),

- Związek Wolności i Lud (ZWL),

- Konfederacja Zbrojna (KZ),

- Związek Podoficerów Rezerwy (ZPR),

- Tajna Organizacja Wojskowa (TOW); została wcielona do AK w marcu 1943 roku,

- Narodowe Siły Zbrojne (NSZ); jak wyglądała cała sprawa patrz wyżej.

- Gryf Kaszubski; scalony częściowo,

- Konfederacja Narodu; scalona jesienią 1943 roku (rozkaz Tadeusza Komorowskiego z 17 sierpnia 1943 roku)

Za: Polskie Państwo Podziemne 1939-1945, Stefan Korboński