Wojna z Michałem Walecznym

[Tofik]

Michał Waleczny (hospodar wołoski, od 1600 r. mołdawski, od 1599 r. książę siedmiogrodzki), bohater narodowy Rumunii, mimo swych zapewnień o przyjaźni, stał się wrogiem RON. Zygmunt III żądał od niego wycofania się z Mołdawii, lecz Waleczny tego nie spełnił. W rezultacie Jan Zamoyski wkroczył do Mołdawii, pokonał Michała pod Bukowem (w bitwie uczestniczył hetman polny koronny Żółkiewski i starosta żmudzki Chodkiewicz) oraz przywrócił tron obalonemu Jeremiemu Mohyle (którego zresztą osadził na tymże tronie w 1595 r.). Zamoyski żądał od Siedmiogrodzian wydania swego władcy, jednak żądanie to pozostało niespełnione. Co sądzicie o tej wojnie i polskich działaniach militarnych? Czy mieliśmy prawo się bać? Czy mogliśmy iść dalej na południe? Jak wyglądał pogląd szlachty na tą sprawę? Zapraszam do dyskusji.

[Kadrinazi]

A czego mielibyśmy się bać? Chyba że chodzi Ci o możliwość powstania silnego państwa 'rumuńskiego' pod naszym bokiem. Wyprawa Zamoyskiego cieszyła się poparciem (a przynajmniej przychylnym spojrzeniem) Austrii i Turcji. Armia Michała Walecznego, chociaż liczna, nie miała większych szans przeciw dobrze wyszkolonej i dowodzonej armii koronnej (jak widać pod Bukową). Szkoda tylko że musieliśmy zająć się sprawą inflancką, bo istniała szansa na rozciągnięcie naszego zwierzchnictwa nad terytoriami hospodarstw.

[Tofik]

A czego mielibyśmy się bać? Chyba że chodzi Ci o możliwość powstania silnego państwa 'rumuńskiego' pod naszym bokiem.

Oczywiście, jeśli Waleczny nam zagrażał, to chyba tylko w Mołdawii.

Wyprawa Zamoyskiego cieszyła się poparciem (a przynajmniej przychylnym spojrzeniem) Austrii i Turcji.

Raczej tym drugim.

Cesarz w liście 15 lipca 1600 r. do Zygmunta III pisał, że nie ma wpływu na poczynania Michała i nie bardzo może pomóc. Natomiast sułtan zachowywał się niemrawo, ale dawał do zrozumienia, że chętnie widziałby upadek Michała i powrót do stanu sprzed 1599 r.

Jest to pierwsza (z trzech; była jeszcze wojna ze Szwecją 1600 - 1611 i interwencja moskiewska) wojna RON rozpoczęta bez wiedzy sejmu. Różne były reakcje szlachty, a przede wszystkim nie wiedziano jak nazwać wyprawę Zamoyskiego. Szlachta mińska nazwała akcję "ekspedycją", nowogródzka - wojną. Z kolei sejm nazwał to "potrzebą przeciw Michałowi". Niemniej bezprawna akcja zbrojna została wykorzystana przez sejmiki do niepłacenia za wojsko biorące udział w wojnie.

[mariuszdragula]

W miesiąc po bitwie pod Bukowem, "kropkę nad i" tej kampanii postawił J.Potocki gromiąc Wołochów pod Curtea de Arges. Była to bitwa, w której wróg miał bodajże największą przewagą nad naszą armią w historii Ron-u (???). Na jednego Polaka przypadało 6,2 Wołocha.

Kiedyś zawitałem na to forum, chcąc czegoś więcej dowiedzieć się o warunkach,

okolicznościach i przebiegu tej bitwy i ciągle nic więcej o niej nie wiem.

[ Dodano: 2008-10-19, 19:14 ]

:cry:

[Tofik]

Może znajdziesz coś o tej bitwie w Michale Walecznym Bieńkowskiej, kronice Heidensteina (dostępna np. w wbc) i w Wojnie z wojewodą Górskiego...

Warto jeszcze wspomnieć o reakcji chana, który... proponował pomoc wojskom polskim. Poseł tatarski przybył wraz z czauszami tureckimi (którzy zapewnili Zamoyskiego o swym przychylnym stanowisku wobec zniszczenia Walecznego) i mówił wyraźnie, że chan może przyjść Polakom z pomocą. Hetman jednak, po zasięgnięciu opinii króla, ofertę odrzucił, mówiąc, że ma dość wojska. Faktycznie jednak chodziło o to, że niezbyt liczono w możliwość tatarsko - polskiej współpracy i na polski PR po współpracy z poganami. Zresztą, hetman i król okazali się niezłymi graczami, bowiem chan oferował pomoc, ale dopiero w zimie (do tego miał problemy z Nogajami), a sprawę Michała rozwiązano praktycznie w październiku (a uściślając - przestał on być elementem groźnym dla granic RON).

[Kadrinazi]

Korzon wspomina że Potockiego zostawiono z kontyngentem 900 husarii i 500 piechoty. Armię Michała Walecznego nazywa 'zbieraniną' bez wdawania się w zbędne szczegoły dotyczące przebiegu bitwy.

[ Dodano: 2008-10-22, 18:09 ]

Może znajdziesz coś o tej bitwie w Michale Walecznym Bieńkowskiej, kronice Heidensteina (dostępna np. w wbc) i w Wojnie z wojewodą Górskiego...

A czy kronika Heidensteina nie dotyczy tylko wydarzeń do 1594 roku?

[Tofik]

A czy kronika Heidensteina nie dotyczy tylko wydarzeń do 1594 roku?

Tak wynika z tytułu, ale sytuacja jest nieco inna. Też mnie dziwiło, że w niektórych sprawach po 1594 r. np. Skorupa powołuje się na Heidensteina i myślałem, że sobie jaja robi z czytelnika. Sprawdziłem i co się okazało? Heidenstein opisuje (w miarę dokładnie) czasy do... oblężenia Białego Kamienia w 1602 r.! Wyszło, że to jednak królewski sekretarz sobie robi z nas jaja...

Korzon wspomina że Potockiego zostawiono z kontyngentem 900 husarii i 500 piechoty. Armię Michała Walecznego nazywa 'zbieraniną' bez wdawania się w zbędne szczegoły dotyczące przebiegu bitwy.

Ja wiem czy takie zbędne?

Korzon podaje, że siły polskie liczyły razem 1400 ludzi, natomiast siły Michała (fakt, że nie najwyżej jakości) wg Bieńkowskiej - 9000. U Heidensteina na próżno szukać opisu bitwy (pisze tylko, że wojska Michała zostały pobite na głowę, ale co ciekawe - pisze, że to Szymon Mohyła dokonał tego razem z Polakami - o Potockim nie wspomina).

U Bieńkowskiej taki oto można znaleźc opis tej bitwy:

Ostatnia bitwa rozegrała się 25 listopada 1600 r. Baba Nowak dowodził lewym skrzydłem, Undrea* zaś przygotowywał zasadzkę, chciał wpuścić nieprzyjaciół do miasta i zaatakować ich później z trzech stron. Potocki wszakże zajął wzgórze dominujące nad miastem i brodem na rzece Argesz, a jego żołnierze okrążyli wojsko Michała od strony lasu. Undrea uciekł zostawiając półtora tysiąca poległych i siedemnaście chorągwi.

* - dowódca wojsk Michała pod Curtea de Argesz

Co by tu nie mówić, i ten opis jest skąpy.

[Kadrinazi]

Napisałem bez wdawania się w zbędne szczegoły bo u Korzona nic więcej nie ma, a nie dlatego że nie jestem zainteresowany dokładniejszymi informacjami

[Kadrinazi]

Czy zna ktoś pracę Dariusza Skorupy 'Bitwa pod Bukowem 20 października 1600 r.' zamieszczoną w 'Staropolska sztuka wojenna XVI-XVII wieku', zbiorze pod redakcją prof. M. Nagielskiego? Czekam właśnie na dostawę tej pracy z Polski, poki co mam tylko aneks z rozpisaniem sił polskich (dokładanym) i wojsk Michała Walecznego (z konieczności już nie tak dokładnym), być może jest tam wspomniane i coś o Cuerta de Arges?

[DOBYWSZY PAŁASZA...]

Czy zna ktoś pracę Dariusza Skorupy 'Bitwa pod Bukowem 20 października 1600 r.' zamieszczoną w 'Staropolska sztuka wojenna XVI-XVII wieku', zbiorze pod redakcją prof. M. Nagielskiego? Czekam właśnie na dostawę tej pracy z Polski, poki co mam tylko aneks z rozpisaniem sił polskich (dokładanym) i wojsk Michała Walecznego (z konieczności już nie tak dokładnym), być może jest tam wspomniane i coś o Cuerta de Arges?

Masz już Michale tę pracę? Bo jak nie masz to...

[Tofik]

Kadrinazi pewnie ma, ale ci, którzy jej nie mają, powinni wiedzieć, że Skorupa nie pisze o Cutrea de Argesz nic poza tym, że przypieczętowała upadek Michała Walecznego.

[Kadrinazi]

Mam tylko ODB z tejże pracy , ale wiem już wcześniej od Tofika że nie ma tam opisu Cutrea de Argesz

[DOBYWSZY PAŁASZA...]

Mam tylko ODB z tejże pracy , ale wiem już wcześniej od Tofika że nie ma tam opisu Cutrea de Argesz

Aha to załatwione :D