Upadek Habsburgów - tryumf, nostalgia, smutek czy klęska?

[Narya]

Chodzi mi tu o państwo Habsburgów, którego kres był okrutny. Rozpadła się wielowiekowa monarchia najstarszego z rodów, ich domena stała się areną nowych, licznych młodych państewek, w których rodziła się demokracja. Jak widziano ten upadek podczas I wojny światowej (a przecież u jej schyłku było wiadomo na co się zanosi)? Jak Polacy, gł. z Galicji, postrzegali upadek Habsburgów?

Zapraszam do dyskusji.

[vanbrovar]

Polacy chcieli własnego państwa, choć szczególnie w Galicji tęsknota za starą monarchią była odczuwalna (przeczytałem to w jakiejś książce o JPII), kojarzyła się z dawną stabilną władzą.

Większość narodów CK Monarchii nie chciała jej rozpadu - do samego końca nic nie było wiadomo, dopiero secesja Czechosłowacji oznaczała agonię, potem niezależne Węgry i rozbiór pozostałych ziem przez Włochy, Rumunię i Serbię...

Włosi wcale nie byli entuzjastami swojego państwa narodowego, Chorwaci nigdy nie poddali się naprawdę unii z Serbią, przypadków jest wiele...

[Leuthen]

Jak by nie było - dla Polski po 123 latach "wolność wyszła z grobu" [jak to ujęła kiedyś - w kontekście Czech - Bożena Niemcova]. Austro-Węgry były zaborcą, ich słabość ukazała się w całej pełni podczas Wielkiej Wojny (głównie słabość militarna --> zajęcie przez Rosjan 6/7 terytorium Galicji późnym latem i wczesną jesienią 1914 r. + Serbia). Ci, którzy wzdychają teraz do czasów autonomii galicyjskiej, chyba zapominają, że wcześniej wcale nie było tak kolorowo (choćby podczas Wiosny Ludów) i dopiero klęska w wojnie z Prusami (1866) spowodowała takie a nie inne posunięcia Wiednia.

Ciekawie zaborców sparodiował Kabaret Moralnego Niepokoju.

- Jak tam rusyfikacja?

- Jak tam germanizacja?

- A jak tam austryfi... Austro... yyyy...

Odpowiedź - że mają już portret władcy na wodzie mineralnej :mrgreen:

Niedawnoo podczas konferencji naukowej w IH UWr (z okazji nadchodzącej 80. rocznicy odzyskania niepodległości) Tomasz Nałęcz (historyk, ale bardziej znany jako były przewodniczący pewnej komisji śledczej ) mówił krakowskim historykom, że u nich nie przeszedłby portret Mikołaja II na mineralce - i coś w tym jest...

Generalnie sporo osób (zwłaszcza w Małopolsce --> vide "Wojna galicyjska" J. Batora)wzdycha jak to cudownie było w Galicji za czasów "Najjaśniejszego" (Franza-Josepha I znaczy). Cóż, ja mam galicyjskie korzenie, ale za A-W nie wzdycham. To, że łagodny, nie znaczy, że nie zaborca :!:

[Vissegerd]

Moi św. pamięci babcia i dziadek ze strony matki, pochodzący żywcem z Galicji z dużym sentymentem wspominali cesarza Franciszka Józefa. Tak jak pisze Leuthen, do lat '60 XIX wieku wcale nie było tak różowo. Potem faktycznie polityka wewnętrzna została poluzowana i w porównaniu z zaborem np. rosyjskim to była istna sielanka. Do starego Franza ludzie do dziś mają sentyment, przyznam szczerze, że ja również :roll:

Pozdrawiam.

[FSO]

Witam;

Jako krakowianin, mam pelny szacunek i respekt i oczywiście czuję do niego sentyment i po prostu go lubię. A tak bardziej na poważnie:

- Franz Josef rządzil conajmniej dlugo [1848 - 1916] czyli niemal cale pokolenie od początków życia do samego jego końca, co gwarantowalo pewną stabilizację

- Kraków - jako miasto - wlasnie jego czasom zawdzięcza rozwój i przejście od mieściny liczacej 50 kilka tysięcy osób do ponad 200 -> wlączenie Podgórza to bodajże 1912 rok [albo podobnie]

- On i jego czasy to w końcu odbudowa miasta po "wielkim pożarze" [1850]

- W końcu Austria to parlament, to premierzy i ministrowie spraw "różnych" mówiący po polsku, czujący się doskonale w świecie i w domu, to okres kiedy język polski byl normalnym językiem urzędowym, to zjednoczona Europa w pewnym sensie

Pozdr

PS. Do tej pory jak jadę na poludnie [Czechy, Slowacja] czlowiek w większości miejsc czuje się jak u siebie w domu a granice porozbiorowe widać do dziś

[vanbrovar]

Sentyment do A-W wynika z faktu, że mimo wszystko był to najlżejszy zaborca, o i był słabszy od Rosji i Niemiec/Prus - można była od niego wymagać ustępstw, choć austriackie nacjonalizmy wcale nie były słabsze od niemieckich.

Upadek Monarchii był zachwianiem porządku, polała się krew, Ukraińcy zachcieli wschodniej Galicji dla siebie - wraz z klęską Austrii życie w regionie wywróciło się do góry nogami.

[FSO]

Witam;

tak, masz rację, że upadek A-W byl związany z przelewem krwi i wenetrznymi walkami, ale w/g mnie bylo to wynikiem tego, że wszelkie możliwe nacjonalizmy, które wcześniej byly skanalizowane w ten czy inny sposób [w granicach prawa -> parlament, samorządy i in.] zostaly tego pozbawione. Każdy naród chcial też udowodnić swoje prawa do tych ziem [np. okolice Lwowa ; Śląsk Cieszyński] z jednej strony krzycząc, że od ich wieków to jest ich i tyle, z drugiej robiąc pogrpmny mniej lub bardziej wymyślonych wrogów.

Pozdr

PS A-W -> to byl chyba jedyny kraj gdzie mogla zaistnieć [wg znanych krakauerologów i milośników F.J I] Partia Umiarkowanego Postępu [w Granicach Prawa]. Wyslany szpieg przez tajną policję na owoż zebranie "melde gehorsam" żeby więcej go na zebranie owej partii nie posylać gdyż pod tym szyldem siedzą ludzie, piją piwo [i in. alkohole] i chwalą wladcę, a on jeżeli będzie dalej chodzil to straci wątrobę. Do owej partii należal m.in. Jaroslav Hasek

pozdr