Praca organiczna w zaborze pruskim

[dzionga]

Czym się przejawiała? Jakie nazwiska są z nią związane? Jakie osiągnęła rezultaty?

[Narya]

Na pewno z działalnością wybitnego intelektualisty i doktora w Poznaniu Karola Marcinkowskiego.

[LeDur]

Leonard Durczykiewicz, fotografa z Czempinia, autor i wydawca albumu "Dwory Polskie w Wielkiem Księstwie Poznańskiem", więcej o nim i jego wiekopomnym dziele w tym wątku. Rzemieślnik, przedsiębiorca, członek Bractwa Kurkowego, Towarzystwa Przemysłowego, dokumentujący nie tylko polskie siedziby ziemiańskie, ich wnętrza i mieszkańców, ale także wielkopolskie wsie i miasteczka, wydawane później na pocztówkach, wyłącznie z polskim opisem. Prowadził orkiestrę rodzinną. To była codzienna "praca u podstaw", szkoda że wzmiankowany dziś jest już prawie nieznany. Wraz z grupą przyjaciół staramy się o nim przypomnieć, szczególnie z okazji 100-lecia wydania albumu "Dwory Polskie w Wielkiem Księstwie Poznańskiem". Zachęcam do odwiedzenia naszego profilu na facebooku poświęconego Leonardowi Durczykiewiczowi.

[secesjonista]

Zanim Marcinkowski zajął się pracą organiczną; czyli po częściowym odbyciu kary w świdnickiej twierdzy i opanowaniu epidemii cholery w Poznaniu; inni przetarli mu nieco szlak. Warto wspomnieć stowarzyszenie "Patriarchat" powstałe (w 1834 r.) z inicjatywy Konstantego Kosseckiego. Pierwszy projekt "Towarzystwa Polepszenia Stanu Włościan" powstał za sprawą Jędrzeja Moraczewskiego już w czerwcu 1841 roku. Został on przekazany Marcinkowskiemu, który jednak w niewielkim stopniu zeń skorzystał przedstawiając swój projekt "Towarzystwa ku wzniesieniu oświaty i lepszego bytu pomiędzy ludem wiejskim w W. Ks. Poznańskim". I trzeba przyznać, że projekt Moraczewskiego w swej retoryce był znacznie bardziej demokratyczny.
"... z uwag Moraczewskiego uwzględniał samą ideę powołania towarzystwa oraz niektóre wytyczne jego współpracowników. Różnica między tymi projektami tkwiła w ideologii: Moraczewski był za tworzeniem warunków do podnoszenia oświaty dla ludu, jego aktywizowania się i rozwijania świadomości narodowej, do wspólnych prac ziemiaństwa i inteligencji z włościanami oraz mieszczaństwem, które będą niwelować różnice stanowe, demokratyzować życie, kształtować więzi i jedność narodową, a w przyszłości umożliwią odzyskanie niepodległości i budowę demokratycznej Polski. W projekcie Marcinkowskiego chodziło także o oświatę ludu, harmonijne współżycie między dworem a wsią, stworzenie warunków do rozwoju rodzinnego rzemiosła i przemysłu, ale akcent był położony na lojalność i moralne wychowanie klas „niższych”, aby się nie wyemancypowały spod opieki klas „wyższych”, akceptowały aktualny układ społeczny i tzw. patronat szlachty".

/Z.J. Spyrs "Jędrzej Moraczewski - współinicjator pracy organicznej w Wielkopolsce", "Słupskie Studia Historyczne", 2004. T. 11, s. 79/

Kasyno kojarzy się z miejscem płochej rozrywki, gdzie z łatwością jakiś utracjusz mógł przepuścić majątek skrzętnie gromadzony przez jego przodków.

Czy można jednak skojarzyć kasyna z pracą organiczną?