Zawieszenie broni 24-26.12 1914 r.

[Andreas]

Do pierwszych prób bratania się oddziałów doszło w noc wigilijną między oddziałami niemieckimi oraz walijskich fizylierów z inicjatywy tych pierwszych. Początkowo brali w tym udział jedynie szeregowi żołnierze i podoficerowie. Najpierw żołnierze niemieccy dekorowali swoje okopy lampkami i ozdobami bożonarodzeniowymi. Potem rozpoczęło się wspólne śpiewanie kolęd i wykrzykiwanie życzeń. Obie strony zgodziły się na zebranie i pogrzebanie zabitych leżących na ziemi niczyjej. Szkocka jednostka 6th Gordon Highlanders pogrzebała zwłoki zebranych towarzyszy we wspólnym grobie z Niemcami, po czym przy akompaniamencie dudziarza odśpiewano razem psalm 23. Do pierwszego kontaktu oficerów doszło między kapitanem Stockwellem ze strony fizylierów walijskich oraz jednym z dowódców niemieckich. Uzgodniono wówczas rozejm do godziny 8:30 drugiego dnia świąt. Oficerowie wymienili się symbolicznymi podarkami. Niemcy sprezentowali Brytyjczykom beczkę piwa. Kapitan Stockwell odwdzięczył się śliwkowym puddingiem. Ustalono że żołnierze obu stron mieli pozostac w okopach. To ustalenie pozostało jednak martwe. Do godziny 12 blisko połowa brytyjskiego frontu spontanicznie zawarła rozejm z niemieckimi oddziałami na swoich odcinkach. Na ziemi niczyjej bratały się pododdziały z obu stron, wymieniając drobiazgami, zawartością paczek świątecznych i używkami. Rozegrać miano także na ziemi niczyjej mecz futbolowy, który zakończony został wynikiem 3:2 dla Niemiec, gdy futbolówka przebiła się na wystającym drucie kolczastym. Ze strony brytyjskiej w rozejmie brały udział m. in. Londyńska Brygada Strzelców, 5 dywizja sformowana w Manchesterze i Devonshire oraz pułk westminsterski. Po stronie niemieckiej pułki saksońskie. Oprócz oddziałów z Wysp Brytyjskich wzięły w nim udział także niektóre francuskie, hinduskie i belgijskie.Wieści o rozejmie dotarły do dowództwa brytyjskiego ze sporym opóźnieniem także ze względu na odległość, sztab mieścił się 27 mil od frontu. Drugiego dnia świąt wyżsi oficerowie z obu stron próbowali doprowadzić do zakończenia rozejmu. Mimo że rozejm oficjalnie skończył się o 8:30, przez cały dzień nie podjęto walki. Żołnierze obu armii nie śpieszyli się. Po stronie niemieckiej doszło nawet do krótkotrwałego buntu w 107. pułku saksońskim.W niektórych miejscach rozejm trwał dłużej przeciągając się do 31 grudnia i Nowego Roku. Szkoci utrzymali rozejm aż do 3 stycznia. Ostatecznie rozejm zakończyli snajperzy z obu stron, strzelając do tych żołnierzy, którzy wciąż próbowali przechodzić na drugą stronę okopów. Wkrótce po niemieckiej stronie front obsadziły inne, świeże oddziały z Prus.

Dośc wzruszające było to pojednanie Niemców i Aliantów. Jednak nigdy więcej go nie powtórzono. Dlaczego? A może zanany jest Wam jakiś przypadek pojednania się żołnierzy obu stron podczas I WŚ i ewentualnie podczas kolejnej wojny? Jak wyglądały święta na Wschodzie? Czy tam też się pojednano?

[redbaron]

Wyczytałem fajny fragment we wspomnieniach Sławoja-Składkowskiego o wigilii 1914 r.: [pisownia oryginalna]

W tę noc wigilijną chłopcy nasi w okopach zaczęli śpiewać "Bóg się rodzi"... I oto z okopów rosyjskich Polacy, których dużo jest w dywizjach syberyjskich, podchwycili słowa pieśni i poszło w niebo z dwóch wrogich okopów!

Gdy nasi po wspólnem odśpiewaniu kolend krzyknęli: "Poddajcie się, tam, wy Polacy!" nastała chwila ciszy, a później - już po rosyjsku "Sibirskije striełki nie sdajutsia".

Gdzieś tam chyba czytałem też, że proszono Rosjan o spokój w wigilię, obiecując odwdzięczyć się 13 dni później. Ale tak było chyba tylko w pierwsze wojenne święta. Potem chyba wręcz wykorzystywano ten okres do prowadzenia ofensyw.

[Leuthen]

Polecam lekturę podobnego wątku z forum IOH: http://www.ioh.pl/forum/viewtopic.php?t=9121

[Andreas]

Tak to już bywa, że okres świąteczny wykorzystuje się jako okazję do działania, licząc na zdezorganizowanie przeciwnika. A szkoda, bo dzięki temu pojednaniu, Niemcy, Anglicy i Francuzi mogli poznać, że ci z drugiej strony okopów nie są bynjamniej tacy, jak ich opisywano.

[Brodson]

W czasie każdych kolejnych świąt obie strony ostrzeliwały się nazwajem żeby żołnierze nie mogli się bratać. O wydarzeniach na froncie w Boże Narodzenie 1914 opowiada film Joyeux Noel (Boże Narodzenie)