Wojna iracko-irańska w latach 80.

[Narya]

Jakie były przyczyny, skutki i przebieg, bo jak przeglądałem podręcznik akademicki to niewiele się na ten temat dowiedziałem.

A po drugie: Czy ów wojna musiała wybuchnąć? Co skłoniło strony konfliktów do tak drastycznego rozwiązania? Kto był winny tej wojny?

Zapraszam do dyskusji!

[Tofik]

Głównie chodziło tutaj o rozprzestrzenianie się rewolucji islamskiej z Iranu. Za wszystkim stał Ruhollah Chomeini. Stany Zjednoczone poparły Irak, gdyż to było bezpieczniejsze dla świata i swojego interesu.

[vanbrovar]

Iran to jedyny kraj rządzony przez szyitów, a w Irak stanowili (i stanowią) oni większość. Lecz za Saddama byli uciskani. Iran wspierał ich, i... Husajnowi nie było to na rękę.

Gdyby wojna nie wybuchła, reżim husajnowski upadłby przed moimi narodzinami

Winnego trudno wskazać. Z jednej strony Iran, ale przecież wspierał słuszną sprawę - w żadnym kraju nie powinno uciskać się większości (bo gdzie tu logika, moralność i opłacalność?).

USA wspierały Irak, bo Iran był poza zasięgiem wpływów Ameryki.

[Narya]

Oglądałem "Persepolis" ostatnio, który wplótł wątek tej wojny. Iran poniósł ogromne straty (również Irak), a oba państwa wspierały mocarstwa zachodnie sprzedając obu stronom broń.

[vanbrovar]

Grając w Two Worlds słyszałem od kupców, że wojna to dobry interes dla nich, wojownicy mają dużo kasy. I tu się to sprawdziło. Wojna była bardzo wyniszczająca, obie strony niszczyły swoje instalacje do wydobycia ropy.

[Qrosava]

Przepraszam, że odświeżam stary temat.

Irak stosował broń chemiczną (głównie gazów bojowych), wojna pochłonęła ponad pół miliona ofiar, trwała osiem lat a straty oszacowano na 400 mld USD. Tak na marginesie ciekawa sytuacja - USA i ZSRR walczyły poniekąd po tej samej stronie, wspierając Irak .

Jeżeli chodzi o genezę wojny. Niektórzy doszukują się genezy konfliktu między Irakiem a Iranem (Persją) od 1922 roku, kiedy rozpadło się Imperium Osmańskie a między Tygrysem i Eufratem powstał, na obszarach starożytnej Mezopotamii, Irak, którego kształt granic ustanowili Brytyjczycy, nie zważając na aspekty etniczne, a jedynie geogr.-hist. Nowe państwo było podzielone i etnicznie, i religijnie. Byćmoże Husajn zdecydował się uderzyć na Iran, by uczynić z Iraku "drugą Asyrię" i stać się dominującą siłą w regionie. A może po prostu nie zaatakowanie Iranu w chwili jego osłabienia było konieczne ze względu na zagrożenie istnienia państwa irackiego? Teheran wspierał Kurdów i był zainteresowany "wzięciem pod skrzydła" szyitów z Międzyrzecza.

Istniały też sporne terytoria. Dezuf, Ahwaz, Choramszar i Abadan należące do Persji były bogate w ropę naftową, której ceny wówczas wzrosły. Iran natomiast rościł pretensje do Szatt-el-Arab.

Podsumowując przyczyn wybuchu konfliktu mogło być wiele: spory religijne między sunnitami i szyitami, rywalizacja ekonomiczna (tereny roponośne), spory terytorialne, konflikt polityczny (świecki Irak i państwo wyznaniowe w Iranie), chęć dominacji w regionie a może nawet poczucie krzywdy - szyici przegrali z sunnitami walkę o sukcesję po Mahomecie.

Różnica między populacją Iraku a Iranu była ogromna. Irak planował wojnę błyskawiczną, chciano szybko rozbić oddziały graniczne przeciwnika i doprowadzić do jak najszybszego podpisania pokoju. Armia iracka skupiła się na trzech odcinkach "frontu": górzystym na północy, z rafinerią w Abadan i ujściem Tygrysu i Eufratu na południu i roponośnym w środku wraz z miastami Ahwaz i Dezful. Irakijczycy doszli do wyznaczonych celów lecz nie byli w stanie ich ostatecznie osiągnąć. Iran zaczynał się "budzić", a Irak pojął, że nadchodzi trudny okres. Irakijczycy zaczęli budować umocnienia na całej linii frontu. 1 stycznia 1981 roku Iran zaatakował w celu odbicia Susangred i Ahwaz, jednak ofensywa załamała się. Rok później w marcu Iran rozpoczął ofensywę Fath zmuszając Irak do wycofania linii frontu południowego o ok. 50 km. Irakijczycy stracili 15 tysięcy żołnierzy. Natomiast pdczas ofensywy Święte Miasto Irak stracił wszystkie zdobyte dotąd tereny i ponad 20 tysięcy żołnierzy. 13 lipca 1982 roku w ramach operacji Ramadan Iran usiłował zdobyć Basrę. Fatima-el-Sabra nie przyniosła zamierzonych rezultatów. Próba sforsowania Tygrysu przez Irańczyków zakończyła się niepowodzeniem i stratą 27 tys. ludzi. Natomiast podczas próby zdobycia Basry w 1987 roku (również nieudana) Iran stracił 50 tysięcy ludzi. Irańczykom powiodło się jedynie zajęcie półwyspu Al-Faw (odcięli Irak od morza). Jednak w wyniku wiosennej ofensywy z 1988 roku Irak wyparł Irańczyków ze swoich granic i zdobył Al-Faw. Mimo to żadna ze stron nie była skłonna do ustępstw. Pokój podpisano 20 sierpnia 1988 roku, a wojna zakończyła się tym, że nie zaszły żadne zmiany terytorialne.

Q

Edytowane 17 Styczeń 2010 przez Qrosava