Pohusarzenie

[Pancerny]

Zdarzało się za Jana III, z powodu zbyt małej ilości chorągwi husarskich, przekwalifikowanie chorągwi jazdy pancernej w husarską, tzw. pohusarzenie. Wiecie może jak taka zamiana wyglądała, kto ponosił koszty przezbrojenia. Jak oceniacie wartość bojową takiej pohusarzonej chorągwi?

[lodzianin]

O ile pamiętam , to koszty pohusarzenia ponosili głównie towarzysze danej chorągwi , bowiem musieli oni ekwipunek i uzbrojenie skompletować sobie sami .

Wartość bojowa zależala od długości stażu bojowego danej chorągwi [ nowozaciągnięci towarzysze mogli się szybko " podciagnąć " przy starych wyjadaczach ] . Im dłuższy czas- tym chorągiew lepiej spisywała się w walce .

[Pancerny]

No tak, ale husaria stosowała szyk trzyrzędowy, jazda pancerna walczyła w dwurzędowym.

Nie każdego pancernego było stać na husarski kirys, jakieś dofinansowanie musiał ponieść ten, który decydował się na pohusarzenie roty. W rotach husarskich pocztowi byli tylko szlachcicami, w pancernych większość to chłopi.

Oczywiście łatwiej nauczyć rotę pancerną taktyki husarskiej, niż świeżo zaciągniętych nowicjuszy.

[widiowy7]

Zastanowić się trzeba, czy naprawdę husarski napierśnik chronił z odległości 100 metrów od kuli muszkietowej. Według mnie nie, ale fachowcem nie jestem, mogę się mylić.

Szarża husarska, przełamanie szyku piechoty typu zachodnioeuropejskiego, to między innymi fatalna celność muszkietu plus kopia. Tak więc chorągiew pancerna plus kopia, dałoby prawdopodobnie podobny wynik jak szarża husarii.

[Pancerny]

Tak więc chorągiew pancerna plus kopia, dałoby prawdopodobnie podobny wynik jak szarża husarii.

Prawdopodobnie tego rozwiązania próbowali litewscy petyhorcy, coś tu musiało nie grać, skoro nikt nie wpadł na pomysł by uzbroić w kopie pancernych. Może kolczuga była mniej odporna na kule muszkietu?

[Kadrinazi]

Zdarzało się za Jana III, z powodu zbyt małej ilości chorągwi husarskich, przekwalifikowanie chorągwi jazdy pancernej w husarską, tzw. pohusarzenie. Wiecie może jak taka zamiana wyglądała, kto ponosił koszty przezbrojenia. Jak oceniacie wartość bojową takiej pohusarzonej chorągwi?

Najprawdopodobniej koszty pohusarzenia ponosił w znacznym stopniu rotmistrz chorągwi. Jako że 'husarzenie' działo się na rozkaz hetmański czy krolewski (np. w 1676 roku przekwalifikowano tak 7 chorągwi), towarzysze spod znaku pancernego mogli nie mieć dostatecznych środkow na zmianę ekwipunku (zbroje, broń, a zwłaszcza konie). I tutaj właśnie pomoc bogatego rotmistrza była nieodzowna.

Co ciekawe, czasami zdarzało się też że chorągiew pancerna/kozacka była zmieniana w wołoską - z reguły na skutek utraty dużej części ekwipunku w wyniku walk.

[Pancerny]

(np. w 1676 roku przekwalifikowano tak 7 chorągwi),

Chodzi mi o taką rzecz, wiadomo, że w wymienionym przez Kadrinaziego, roku ustalono również ilość pocztu w jeździe autoramentu narodowego, i tak w husarii ustalono poczet na towarzysza i dwóch pocztowych ( szyk podczas ataku potrójny), w jeździe pancernej na towarzysza i jednego pocztowego( szyk ataku podwójny).

Czy po przejściu pancernych na usarzy walczyli oni w szyku dwuszeregowym odpowiadającym sposobie wali pancernych, czy starano się ( uzupełniając pocztowych ) by owa chorągiew walczyła w szyku potrójnym?

[Kadrinazi]

Pohusarzona chorągiew powinna raczej stawać w szyku trojszeregowym, więc chyba dążono do zwiększania pocztow. Tyle tylko, że tutaj teoria mogła się mijać z praktyką -pamiętajmy, że jeszcze do 1667 rok najczęstszym pocztem w jeździe kozackiej/pancernej był 3-konny, dopiero podczas walk z Turkami w związku ze zmniejszeniem pocztu spłycono się do dwoch szeregow u Pancernych. Może pohusarzona chorągiew i tak miał jeszcze poczty 3-konne, albo stawała tylko w dwoch szeregach nawet jako husaria?

[Pancerny]

A może obiło się Wam o uszy, że pohusarzony pancerny, zakładał na kolczugę kirys rajtarskii ?

[Kadrinazi]

Elementem pohusarzenia była też zmiana zbroi, niemniej jednak mogły się zdarzać przypadki, że nowi husarze walczyli tylko w kolczugach, jeżeli nie mogli skompletować ekwipunku.

Zapewne podobnie rzecz się miała z 'upancernieniem' niektorych chorągwie tatarskich czy wołoskich - gros towarzyszy miało kolczugi, ale na pewno zdarzały się wyjątki.

[Pancerny]

Konstanty Górski w "Historii jazdy..." pisze, że z powodu spadku stopy życiowej wśród szlachty, cierpiało również uzbrojenie husarzy, którzy zadawalali się gorszym kirysem rajtarskim.

[Tofik]

w pancernych większość to chłopi.

Chyba troszkę przesadziłeś. W chorągwiach pancernych nie służyli może takie krezusy jak w husarii, ale był tam element szlachecki, choć oczywiście - nieco plebejuszy tam również było. Takie pohusarzenie powodowało, że stosunek szlachta : nieszlachta w husarii zmieniał się na niekorzyść szlachty.

[Pancerny]

Chyba troszkę przesadziłeś.

Nie, Tofiku nie przesadziłem, o ile w chorągwiach hetmańskich i królewskich pocztowymi była szlachta, to w pozostałych chorągwiach w większości za pocztowych "robili" chłopi. Oczywiście szlachcic za pocztowego był o wiele bardziej wartościowszym materiałem na żołnierza. Zwrócić należy uwagę, że odsetek chłopstwa zwiększał się coraz bardziej po roku 1648.

[Tofik]

Ach, no tak, co do pocztowych masz rację (myślałem, że chodzi jeszcze o towarzyszy). Choć z tego co pamiętam, Wimmer pisał, że w chorągwiach kozackich zdarzali się sporadycznie plebejscy towarzysze.

[Pancerny]

(myślałem, że chodzi jeszcze o towarzyszy

Jak mogłeś pomyśleć bym mógł z chłopić tak zacny rodzaj jazdy, odebrać im kawalerską fantazję. Jedak i zdarzało się dość często, że mieszczanie jak i chłopi dosługiwali się stopnia towarzysza pancernego.

Nie mam natomiast żadnego źródłowego opisu jak taki towarzysz nie szlachcic był traktowany przez tow. szlacheckich.