Bogomili

[Tofik]

Jak wyżej, wszystko o nich :wink: Jak odnosiła się do nich zwykła ludność, a jak szlachta? A może było tak jak z katarami: za biedotą poszły wyższe sfery? Czy słynny pop Bogomił istniał? Ze swojej strony powiem, że zapewne wpływ na powstanie herezji bogomilskiej mieli paulicjanie. Pobieżnie przeglądając "Manicheizm średniowieczny" Runcimana natknąłem się na dwie sprawy w związku z tą hipotezą:

1. W 867 r. papież Mikołaj I skarżył się chanowi Borysowi, że w jego państwie działają greccy i ormiańscy. Niewykluczone, że wśród nich znaleźli się paulicjanie (a pamiętajmy, że koniec świetnych czasów herezji paulicjan przypada na rok 872, gdy Bizantyjczycy wybili tysiące heretyków, a wśród nich ich przywódcę - Chryzocheirosa; tak więc takie podróże paulicjan nie są niemożliwe, a wręcz bardzo możliwe).

2. Ok. 950 r. car bułgarski, Piotr, wysłał do patriarchy Teofilakta list, w którym pisał o problemach z heretykami. Teofilakt był niemal pewien, że po prawie stu latach nastąpiło odrodzenie paulicjanizmu - tyle że tym razem w Europie. Do odpowiedzi dołączył "poradnik" jak postępować z heretykami i likwidować herezję - najprawdopodobniej bardzo przypominało to metody skończenia z paulicjanami (oczywiście to uproszczenie, skończono z zaledwie ich świetlaną epoką; paulicjanie zapewne żyją nadal, ale już nie w tak ogromnych grupach).

W kwestii doktryn obu grup również widać podobieństwa, przynajmniej teoretycznie np.:

1. Paulicjanie i bogomili nie oddawali czci Maryi, ci drudzy możliwe, że ją nawet potępiali.

2. Grupy nie oddawały czci krzyżowi - uważali je za zło, na którym Chrystus umarł (Krzyżem wg paulicjan był sam Jezus).

3. Zapewne odrzucali sakrament małżeństwa.

4. Paulicjan i bogomiłów łączyła nienawiść do Kościoła ortodoksyjnego.

Co do p. 4 - niejasna jest jeszcze sprawa paulicjan, bowiem wg niektórych, ci heretycy przyjmowali chrzest z rąk ortodoksyjnych kapłanów, ale to już nie ten temat.

Zapraszam do dyskusji

[szpek_chomik]

Jak za każdą herezją średniowieczną, również za Bogomiłami kryły się problemy społeczne. Bunt przeciwko systemowi feudalnemu, którego ucieleśnieniem i pionierem na wschodzie był przecież Kościół to wystarczający powód, aby stworzyć sobie nową religię.

[Tofik]

Jak wiadomo, swój początek bogomili mieli w Bułgarii, gdzie i tam doszło do stopniowego rozpuszczenia się Kościoła (próbując naśladować wzorce rodem z samego Konstantynopola). Surowi bogomiłowie (a właściwie: misjonarze paulicjańscy) w końcu musieli przypaść do gustu chłopstwu bułgarskiemu, które nie miało żadnego poparcia także w kręgach arystokracji.

[GodEatGod]

Mało wiadomo o Bogomiłach, bo przez większość swojego istnienia ukrywali się...

[Tofik]

Może nie wiemy tyle ile chcemy wiedzieć, ale nie narzekajmy. Kosmas (bułgarski, nie czeski) i Eutymios Zigabenos opisali bogomiłów. Trzeba ich uznać za wrogów bogomilskich, ale to raczej jedyne źródła w tej sprawie. Choć na pewno łatwiej opisać historię tej herezji niż jej doktryny.

[Lu Tzy]

Na temat: Steven Runciman, Manicheizm sredniowieczny. Nie pomne daty i miasta wydania.

Rzecz starenka, ale chyba nic podobnego kalibru sie nie pojawilo.

[Tofik]

Na temat: Steven Runciman, Manicheizm sredniowieczny. Nie pomne daty i miasta wydania.

W Polsce - Katowice 2007 (nie wiem czy to jedyne). A w języku angielskim dwa wydania - 1946 i 1954 (bodaj Londyn?).

Rzecz starenka, ale chyba nic podobnego kalibru sie nie pojawilo.

Tak, zdecydowanie stara. Ponad pięćdziesięcioletnia, niestety sir Runciman nie ma już możliwości pisania trzeciego wydania, bo nie żyje od 8 lat, tak więc wiele od tego czasu mogło się zmienić w badaniach np. francuskich, czy greckich badaczy w kwestii paulinów, katarów itp... Tak czy inaczej, Runciman jest godzien polecenia.

[euklides]

Jak za każdą herezją średniowieczną, również za Bogomiłami kryły się problemy społeczne. Bunt przeciwko systemowi feudalnemu, którego ucieleśnieniem i pionierem na wschodzie był przecież Kościół to wystarczający powód, aby stworzyć sobie nową religię.

Nie jestem historykiem ale również trochę się interesowałem tymi sprawami. Może powiem coś nie na miejscu, ale czasami przeuczenie jest równie szkodliwe co niedouczenie (przyznaję, mój przypadek). Pierwszy raz kiedy usiłowałem coś dowiedzieć się o Bogomiłach, to byłem dumny, że tak fascynujący prąd intelektualny stworzyli Bułgarzy, w końcu nasi bracia-słowianie. Później jednak zacząłem wątpić. I do dzisiaj watpię, by prądy intelektualne szły z Bułgarii na Zachód i to tak, że zainfekowały Włochy i Langwedocję. Jeśli już szły, to nie z Bułgarii a z Grecji przez Bułgarię i nie wiem, czy nie chodzi tu o odłam chrześcijaństwa zwany monofizytami.