Henryk I Brodaty - ocena

[Tofik]

Urodził się prawdopodobnie ok. lat 1161 - 1167. Panowanie na Śląsku rozpoczął w roku 1201 r. po śmierci ojca, Bolesława Wysokiego. Dbał o rozwój swej dzielnicy m.in. sprowadził niemieckich górników, którzy wydobywali złoto na Śląsku, a także sprowadził tkaczy walońskich, by rozwinąć rzemiosło. W sporze Henryka Kietlicza i Władysława Laskonogiego, początkowo stanął po stronie arcybiskupa, ale później stanął po stronie Laskonogiego. Żył w konflikcie z biskupem wrocławskim. W wyniku porozumienia z Władysławem, Henryk zawarł z nim układ - oddawał mu Lubusz, za to otrzymywał Kalisz. Musiał jednak wielokrotnie bronić ziemi lubuskiej, gdyż jego sojusznik nie był w stanie obronić tej ziemi. Do tego sojuszu w 1217 r. dołączył książę małopolski, Leszek Biały. Leszek wraz z Henrykiem w latach 1222 - 1223 zorganizowali wyprawy do Prus, lecz nie odniosły one skutku. Sojusz na krótko przerwał atak Brodatego na Kraków w 1225 r. Biały - wspierany przez swego brata, Konrada - obronił stolicę i powtórnie wrócono do małopolsko - śląskiego przymierza. W 1227 r. podczas zjazdu w Gąsawie Henryk został ciężko raniony przez napastników, obronił go (zasłaniając własnym ciałem) rycerz Peregyn z Wezenborga. Nowym księciem krakowskim został Laskonogi, ale ten - zajęty walkami z bratankiem w Wielkopolsce - powierzył tam władzę Henrykowi. Póki co, Brodatemu przysporzyło to samych kłopotów: o Kraków upomniał się brat tragicznie zmarłego Leszka Konrad Mazowiecki, który twierdził, że będąc bratem księcia krakowskiego ma do ów tronu największe prawa ze wszystkich. Atak Konrada został odparty, ale ten postanowił tak szybko nie rezygnować i spotkał się z Henrykiem oraz uwięził go. Mazowieckiego do uwolnienia Henryka Brodatego przekonała św. Jadwiga (żona księcia śląskiego). W 1231 r. po śmierci Władysława Laskonogiego, władzę w Krakowie bez problemów przejął Henryk (do walki o Małopolskę nikt nie stanął - nawet Mazowiecki), który pozostawił możnowładcom dużo swobody w kwestiach polityki wewnętrznej. W 1234 r. wykorzystał bunt przeciw Władysławowi Odonicowi w Wielkopolsce i zajął większą jej część. Brodaty sprawował też zwierzchnictwo nad księstwem opolskim i sandomierskim. Zjednoczył całą południową Polskę oraz Wielkopolskę. Poza jego władzą pozostało jedynie: Mazowsze z Kujawami i całe Pomorze. Możliwe, że podejmował starania o koronę królewską. W 1236 r. popadł w konflikt z kolejnym biskupem wrocławskim, który rzucił na księcia klątwę. I pod tą klątwą zmarł w 1238 r. Jak oceniacie tego - moim zdaniem - bardzo dobrego władcę?

[Aleksandra]

Henryk I Brodaty był rzeczywiście władcą wybitnym. Budował swoje silne państwo na niemieckich prawach, sprowadzał niemieckich fachowców, ale był w pełni "polskim" księciem. Był chyba pierwszym, najpoważniejszym pretendentem do zjednoczenia Polski, choć samą koronę chciał zapewnić swemu synowi- Henrykowi II Pobożnemu. Gdyby nie śmierć Pobożnego pod Legnicą, najprawdopodobniej wszelkie starania Brodatego za swego życia, byłyby uwieńczone sukcesem jego syna.

Do największych plusów rządów Brodatego należą: lokacja miast na prawie niemieckim, zasiedlanie pustkowi Pogórza Sudeckiego i ogólny wzrost bogactwa Dolnego Śląska (jako prowincji macierzystej księcia).

[Tofik]

Tytułem uzupełnienia:

Sojusz na krótko przerwał atak Brodatego na Kraków w 1225 r. Biały - wspierany przez swego brata, Konrada - obronił stolicę i powtórnie wrócono do małopolsko - śląskiego przymierza.

Henryk utrzymywał się w stolicy przez 8 dni, po czym opuścił ją. Może Henryk zaatakował Leszka z namów Gryfitów.

Henryk był wielkim fundatorem budynków kościelnych, ale od interesów Kościoła bardziej cenił sobie swój książęcy majestat i interes świeckich poddanych, którym często nie w smak było płacenie dziesięcin duchownych (przynajmniej w początkowym okresie zamieszkania na kolonizowanych obszarach). Było to jedną z przyczyn klątwy rzuconej przez Tomasza I, przed którą książę się jednak nie ugiął i większych strat politycznych na skutek tego nie odniósł. Za to jego żona, dewotka zafascynowana ascezą i umartwianiem, św. Jadwiga nie odważyła się odwiedzić go nawet w chwili jego śmierci, bo bała się kary za spotkanie z wyklętym.