Batalion "Czata 49" - dyskusja ogólna

[Albinos]

Temat jak widzę kręci się całkiem przyzwoicie;) Ale mam jedną uwagę. Otóż w notce o Zdzisławie Zołocińskim, pojawiła się taka informacja:

Brał udział w kilkunastu akcjach dywersyjnych m.in. w akcji "Góral".

Czy aby na pewno "Piotr" wziął w niej udział? Na pewno miał być dowódcą oddziału, którego zadaniem było uderzenie na samochód wiozący pieniądze, tymczasem jak podaje Aleksander Kunicki "Rayski" [Cichy front, Warszawa 1968, s. 83-84], nie dotarł on na miejsce, podobnie jak dwóch jego ludzi. Oczywiście doszło do tego z przyczyn od niego niezależnych. Także sam prof. Strzembosz nie wspomina ani słowem o jego udziale w tej akcji.

[Albinos]

A teraz takie pytanie: kiedy dokładnie "Zgoda" odszedł z baonu? Wg stanu OdB "Czaty" za dzień 6.09 już go nie ma w oddziale, a przynajmniej nie pełni żadnej ważnej roli. Zastępcą d-cy jest "Motyl", natomiast dwoma kompaniami dowodzą "Piotr" i "Szczęsny". Tymczasem jeszcze w OdB za 20 sierpnia, kpt. Wierzejski ma pod rozkazami kompanię. A o ile pamiętam, to odszedł do sztabu zgrupowania. Byłby wdzięczny za dokładniejsze informacje;)

[grzegorz]

L.J. Wójcicki "Życie na stos" s.87

...Zgoda odchodzi od nas.Dostaje awans na majora i szefostwo saperów Zgrupowania. Ma chłop przed sobą

syzyfową pracę przygotowania obrony przeciwpancernej Czerniakowa , przeszkód, okopów, kanałów

łącznikowych i schronów plot...

Do tego oddziału włączono żołnierzy nieuzbrojonych od por.Czarnego, por.Mirka , ppor.Torpedy , część

plutonu ppor.Sarmaka i ponad 20 osobową drużynę sierz.Białego z oddziału por.Osy.

Kto dowodzi tym oddziałem ? Z początku dowodzi ppor.Mały , ale już od 8.09 ppor. Sarmak.

Mjr. Zgoda przesiaduje raczej w sztabie Radosława.

W Śródmieściu zadziało się też coś dziwnego i mjr.Zgoda nie idzie do niewoli z odzdziałami Radosława.

L.J.Wójcicki "Życie...."

...Zgoda nie chce iść do niewoli z oddziałami Radosława , ze względów psychologicznych.Obawia się, że ludzie,

którzy spędzili razem 2 miesiące w tej samej walce i stracili w niej krewnych, znajomych i towarzyszy broni,

przyniosą z sobą do Oflagu podświadomie psychozę powstania. Będą przeżywać ponownie cały jego koszmar...

...Zgoda proponuje pójście do niewoli z Oddziałem "Topór", w którym ma kilku znajomych wśród byłych spadochroniarzy i zrzutków z Anglii, między innymi płk.Topora, mjr.Kodzika ,por.Kreskę i innych...

[grzegorz]

Nie mogę tego dostać w swojej Bibliotece Uniwersyteckiej i zanim to sprowadzę do Wrocławia sprawdż to i daj

odpowiedż czy warto.

Autor : Kamiński , Marian Jakub (1910- )

Tytuł : Pamięć ,Warszawa 1996

Sygnatura : 676105

W czym rzecz . Autorem jest ppor.Pionek z plutonu Jędrasa. Jaka zawartość pozycji? Nie wiem. Ale warto sprawdzić.

[Albinos]

Czyli wychodziło by na to, że "Zgoda" już przed przejściem na Czerniaków zmienił przydział. W sumie dość logiczne. Ale ciekawa jest ta sprawa z pójściem do niewoli...

Co do tej pozycji, to oczywiście, jeśli dam radę, to sprawdzę.

[Albinos]

Książkę sprawdziłem. W temacie "Czaty" nic nam nie wniesie, jako że jest to zbiór całkiem zgrabnych obrazków poetyckich autorstwa właśnie Mariana Kamińskiego, przedstawiających najważniejsze momenty jego życia, to co szczególnie mocno zapamiętał. Jedyna informacja jaką nam to wnosi, to same uzdolnienia autora. Całość ma ledwie 24 strony.

[grzegorz]

Dzię ki za szybką odpowiedż.Szkoda , że nic tam nie ma na temat Czaty 49. Pluton Pionka wywodził się z bataliou Pięść. Połowa jego stanu trafiła do Czaty , a druga połowa przeszła do plutonu Juliusz. Co ciekawe

pluton składał się z policjantów .

San. Róża - Zofia Rościszewska wchodziła w skład plutonu Pionka. Po wojnie przyjeła nazwisko Kamińska.

To zbieżność nazwisk czy może wzieli ślub po wojnie?

[Albinos]

Jeszcze odnośnie Zdzisława Zołocińskiego i akcji "Góral". Sam miał brać udział w akcji, ale jak już pisałem, nie dotarł ostatecznie na miejsce. Natomiast jej uczestnikiem stał się jego młodszy brat, Stanisław Zołociński "Doman":

W tej rozmowie nie bierze udziału podchorąży Doman. Ten zawsze wesoły i rozmowny chłopiec siedzi zamyślony i dziwnie smutny. Nadszedł kapitan Piotr, dostrzegł smutek i przygnębienie Domana. Jest jego starszym bratem, opiekuje się nim. Teraz nachylił się nad nim i pyta tak, aby nikt nie słyszał:

- Co ci jest, Stachu?

- Nic takiego, głowa mnie boli.

Kapitan Piotr usiadł obok niego, aby trochę odpocząć.

Prawda, dziś jest 12 sierpnia- przez myśl przebiega wspomnienie. Właśnie rok temu odbyła się akcja <<Góral>>, oddział Wielkiej Dywersji zdobył w biały dzień na ulicach stolicy 105 milionów złotych. U zbiegu ulic Senatorskiej i Koziej szczekaczka uliczna podaje wiadomości o niemieckich zwycięstwach na wszystkich frontach. Chłopcy dostrzegają umówiony znak. Samochody ciężarowe wjeżdżają w cichy odcinek ulicy Senatorskiej. Chłopcy ostrzeliwują gwałtownie samochody. Eskorta wyskakuje z wozów, pada na ziemię i strzela rozpaczliwie. Doman rozprawia się z jakimś majorem Wehrmachtu, który zupełnie przypadkowo wmieszał się do tej walki i przypłaca to życiem. Samochód z cennym ładunkiem został zdobyty, po chwili rusza. Doman wskakuje do samochodu w biegu, przechyla się przez burtę. Naraz pada pojedynczy strzał... To ciężko ranny żandarm z eskorty, leżący na jezdni, zdołał jeszcze raz strzelić. Doman mówi do chłopców: "Dostałem".

Odwożą zdobycz do "meliny" na Woli, a potem Domana do szpitala ujazdowskiego. Warszawę obiega radosna wieść o wspaniałym wyczynie, o zdobyciu wielu milionów złotych. Okupantów opanowuje szał. Wyznaczają pięć milionów złotych nagrody za wskazanie jakichkolwiek śladów. Po ulicach Warszawy rozpuścili wielotysięczną sforę szpicli, agentów, volskdeutschów, gestapowców. Węszą wszędzie. W szpitalu Doman czuje się niczym tropiony zwierz, trzeba go stąd zabrać. Odwożą go do mieszkania podchorążego Makiny na ulicę Hożą 42. Właśnie dziś jest rocznica.

Zapewne te wspomnienia z owych gorących dni tak rozmarzyły Domana. Kapitan Piotr postanawia uważać dziś na niego. Nie powinien brać udziału w akcji, niech odpocznie.

Za: Podlewski S., Przemarsz przez piekło, Warszawa 1957, s. 175-176.

[Albinos]

Sprawa co prawda dotyczy zmian w strukturach baonu, więc teoretycznie powinna trafić do tematu o OdB i uzbrojeniu, ale wolę wyjaśnić ją tutaj, i potem dopiero wrzucać tam. Chodzi mianowicie o wszystkie większe reorganizacje oddziału. Zwłaszcza ten fragment mnie zastanowił:

Nie brakowało też przykładów groteskowych. Jeszcze przed rozpoczęciem walk do ppłk. "Radosława" zgłosił się lokalny dowódca niewielkiego oddziału, aby uzgodnić współdziałanie. Zamierzał, zgodnie z rozkazem, atakować jeden z mocniejszych punktów zajmowanych przez Niemców, chociaż oddział posiadał symboliczne uzbrojenie. Poradzono mu, żeby zamiast tracić ludzi dołączył do jednego z oddziałów Zgrupowania ("Czata 49"). Na szczęście rady usłuchał.

Za: Mazurkiewicz S., Jan Mazurkiewicz "Radosław", "Sęp", "Zagłoba", Warszawa 1994, s. 224.

I teraz pojawia się pytanie, kiedy to wydarzenie miało miejsce, jaka była siła tego oddziału, oraz w jakiej formie został włączono do baonu? Jako uzupełnienie poszczególnych pododdziałów, czy raczej jako oddzielny pododdział? Co do dalszych większych uzupełnień. Na chwilę obecną przypominam sobie trzy. Pierwsza po walkach na Stawkach, kiedy zdziesiątkowana "Miotła" została detaszowana do baonu mjr. "Witolda". Oddział "Jerzyków" do "Piotra", oddziały "Marsa" i "Niedźwiedzi" do "Zgody", a "Torpeda" do "Motyla". Zaledwie po kilku dniach (w okresie 14-18 sierpnia), powstaje oddział sformowany z ozdrowieńców i nowych żołnierzy zwerbowanych z Dyonu Motorowego. Natomiast wątpliwości mam co do wątku z żołnierzami od "Golskiego". Na ile duże było to uzupełnienie, i kiedy dokładnie nastąpiło? I jeszcze jedno pytanie: czy poza tymi wymienionymi, miały miejsce jeszcze jakieś większe uzupełnienia stanu batalionu, czy to raczej wszystko łatano na bieżąco?

[Albinos]

W ramach ciekawostek, opisy barykad i przejść będących w polskich rękach, w rejonach działań baonu [na podstawie: Barykady Powstania Warszawskiego, pod red. Śreniawa-Szypiowski R., Warszawa 1993]. Nie wszystkie z wymienionych były obsadzane przez żołnierzy mjr. "Witolda", jednak wolę wrzucić parę więcej, niż żeby miało zabraknąć:

Inwentaryzacja barykad W2 (Wola), sporządzona przez J. Bińkowską (kwiecień '45):

1. a/ lokalizacja- Wolska róg Młynarskiej

b/ opis- przewrócony tramwaj, ziemia i płyty chodnikowe

c/ wymiary- szerokość 4 m; wysokość 2,50 m

2. a/ Młynarska róg Wolskiej

b/ przewrócony tramwaj, ziemia i płyty chodnikowe

c/ szerokość 4 m; wysokość 2,50 m

3. a/ Młynarska 21

b/ ziemia, brukowce, żelastwo; rów przeciwczołgowy

c/ szerokość 2,50 m; wysokość 2 m; głębokość rowu 1,50 m; szerokość rowu 2 m

4. a/ Leszno 146

b/ ziemia, brukowce, żelastwo; rów przeciwczołgowy

c/ szerokość 2,50 m; wysokość 2 m; głębokość rowu 1,50 m; szerokość rowu 2 m

5. a/ Młynarska 25

b/ rów przebiegowy

c/ głębokość 1,20 m; szerokość 2 m

6. a/ Młynarska 36 u zbiegu z Żytnią

b/ żelastwo, płyty i kamienie chodnikowe; rów przeciwczołgowy

c/ wysokość 1,80 m; szerokość 3 m

7. a/ Młynarska za Żytnią

b/ płyty i kamienie chodnikowe, żelastwo

c/ głębokość 1,50 m; szerokość 3 m

8. a/ Młynarska róg Długosza

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

9. a/ Żytnia przy Młynarskiej

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

10. a/ Żytnia przy Karolkowej

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

11. a/ Karolkowa przy Żytniej

b/ j.w.

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

12. a/ Żytnia przy Karolkowej

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

13. a/ Karolkowa przy Żytniej

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

14. a/ Karolkowa przy Mireckiego

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

15. a/ Mireckiego przy Okopowej

b/ rów przeciwczołgowy

c/ głębokość 1,50 m; szerokość 4,50 m

Inwentaryzacja barykad W4 (Wola), sporządzona przez J. Karpińskiego (kwiecień '45):

1. a/ lokalizacja- Młynarska róg Wolskiej

b/ opis- tramwaj, płyty, żelastwo, brukowce, ziemia; rów przeciwczołgowy

c/ wymiary- b.d.

2. a/ Wolska przy Młynarskiej

b/ tramwaj, płyty, żelastwo, brukowce, ziemia; rów przeciwczołgowy

c/ b.d.

3. a/ Młynarska

b/ tramwaj, płyty, żelastwo, brukowce, ziemia; rów przeciwczołgowy

c/ b.d.

Inwentaryzacja barykad W5 (Wola), sporządzona przez J. Druego, plan wykonany przez W. Bińkowskiego (kwiecień '45):

1. a/ lokalizacja- Młynarska 21

b/ opis- brukowce, ziemia, żelastwo

c/ wymiary- szerokość 2,50 m; wysokość 2 m

2. a/ Górczewska 2

b/ płyty chodnikowe, ziemia

c/ szerokość 2,50 m; wysokość 2 m

3. a/ Wolska róg Młynarskiej

b/ na skrzyżowaniu wywrócone tramwaje (około 10), płyty chodnikowe, ziemia

c/ b.d.

Inwentaryzacja barykad W6 (Wola), sporządzona przez A. Antuchowa:

1. a/ lokalizacja- Górczewska 11A

b/ opis- płyty chodnikowe, kostka brukowa, narzuty kamienne dla wzmocnienia

c/ wymiary- wysokość 1,20 m; szerokość podstawy 1,60 m; szerokość szczytu 0,80 m

2. a/ plac Opolski

b/ bunkier wykonany z płyt chodnikowych i desek, dla wzmocnienia wał ziemny i narzut kamienny

c/ bunkier 2x2 m; wzmocnienie wysokość 1,60 m; szerokość ścian 2 m; szerokość wzmocnienia 1,40 m

Inwentaryzacja barykad St9 (Muranów), sporządzona przez T. Wasiaka (24 kwietnia '45):

1. a/ lokalizacja- Przebieg róg Muranowskiej

b/ opis- wagoniki kolejki wąskotorowej, napełnione gruzem ceglanym

c/ wymiary- b.d.

2. a/ Przebieg 1-2

b/ kamienie polne wyjęte z jezdni; rów komunikacyjny, łączący domy nr 1 i 2

c/ wysokość 2 m; podstawa 2,50 m; szerokość rowu 1 m; głębokość rowu 0,80 m

3. a/ Przebieg róg Bonifraterskiej

b/ wagoniki kolejki wąskotorowej napełnione gruzem ceglanym i kamieniami

c/ szerokość 4 m; wysokość wagoników 1,80 m; wysokość barykady 2,50 m

4. a/ Żoliborska róg Sierakowskiej naprzeciwko zajezdni tramwajowej

b/ wagony tramwajowe

c/ b.d.

5. a/ Sierakowska róg Żoliborskiej

b/ wagony tramwajowe

c/ b.d.

6. a/ Sierakowska 6-7

b/ wagony tramwajowe

c/ b.d.

7. a/ Sierakowska 5-4

b/ tunel między domami nr 4 i 5

c/ wysokość 0,70 m; szerokość 1 m; dno 1,20 m pod ulicą,

8. a/ Pokorna róg Żoliborskiej

b/ wagoniki kolejowe i wózki ZOM napełnione gruzem

c/ szerokość 4 m; wysokość wagoników 1,80 m; wysokość barykady 2,50 m

9. a/ Pokorna róg Muranowskiej

b/ wagoniki kolejki wąskotorowej napełnione gruzem

c/ szerokość 4 m; wysokość wagoników 1,80 m; wysokość barykady 2,50 m

Inwentaryzacja barykad St7 (Stare Miasto), sporządzona przez Z. Kraca (25 kwietnia '45):

1. a/ lokalizacja- Franciszkańska róg Zakroczymskiej

b/ opis- pierwsza barykada, płyty chodnikowe i ziemia, zamyka wylot Zakroczymskiej między kościołem oo. Franciszkanów a domem narożnym; druga, płyty chodnikowe, kamienie i ziemia; przed kościołem oo. Franciszkanów rów przeciwczołgowy biegnący od kościoła do domu nr 2

c/ wymiary- długość I-ej 5 m; wysokość 3-3,50 m; szerokość podstawy 4 m; długość II-ej 5 m [?]; wysokość 3,50 m; szerokość podstawy 4 m; szerokość rowu 3,50 m; głębokość rowu 1,50 m; długość rowu 10 m

2. a/ wylot Zakroczymskiej do Konwiktorskiej, róg PWPW

b/ ażurowe ogrodzenie PWPW; płyty chodnikowe; dwa krótkie okopy z kierunkiem ostrzału na Dworzec Gdański, pierwszy po prawej stronie Zakroczymskiej wchodząc kawałkiem w Konwiktorską, drugi na Konwiktorskiej

c/ płyty chodnikowe na wysokość 0,50 m; okopy oba na głębokość 0,60 m; szerokość 0,50 m

3. a/ zbieg Konwiktorskiej i Bonifraterskiej

b/ od muru getta do krawężnika i do murów kompleksu kościelno-szpitalnego św. Jana Bożego barykada z roll i 5-tonowych wózków uchylnych wąskotorówki

c/ wysokość 2-2,20 m; szerokość 3 m; długość na Bonifraterskiej 5 m; długość na Zakroczymskiej 12 m

4. a/ wylot Sapieżyńskiej do Bonifraterskiej

b/ nasyp ziemny; rów przeciwczołgowy; zapora z płyt chodnikowych; kolejny nasyp ziemny; dwa wozy ciężarowe (wojskowy i prywatny)

c/ nasyp I-szy wysokość 1,30 m; długość 14 m; szerokość 2 m; rów przeciwczołgowy głębokość 1-1,50 m; szerokość 4 m; zapora z płyt wysokość 0,80 m; szerokość 1,80-0,40 m; nasyp II-gi wysokość 0,60 m; szerokość 1,60 m; długość 7 m

5. a/ róg Mławskiej i Sapieżyńskiej

b/ stanowisko strzeleckie osłonięte płytami chodnikowymi

c/ długość 1,50 m; głębokość wykopu 0,40 m; wysokość płyt 0,40 m

6. a/ Sapieżyńska przy załamaniu do Franciszkańskiej

b/ barykada z ziemi i kamieni polnych; rów przeciwczołgowy

c/ barykada wysokość 2,50 m; szerokość podstawy 3 m; rów głębokość 1,50 m; szerokość 3 m

7. a/ Franciszkańska przy Sapieżyńskiej

b/ barykada z kamieni polnych i ziemi; rów przeciwczołgowy

c/ barykada wysokość 2 m; szerokość 2 m; rów głębokość 1,50 m; szerokość 2,50 m

8. a/ Franciszkańska róg Mławskiej

b/ przy narożniku Sapieżyńskiej barykada z ziemi i kamieni polnych; rów przeciwczołgowy, po wybuchu bomby założone szalunki dla zabezpieczenia; przy przeciwległym narożniku nasyp ziemny, 2 m dalej kolejny nasyp, między nimi rów łącznikowy; niedaleko na odcinku zamykającym Franciszkańska znajdowały się dwa kable, przy kablu telefonicznym otwarta studzienka, stanowiąca dodatkową ochronę

c/ barykada I-sza wysokość 2 m; długość 6 m; rów przeciwczołgowy szerokość 6 m; głębokość 2 m; nasyp I-szy wysokość 1,60 m; nasyp II-gi 1,20 m; rów łącznikowy szerokość 2 m; głębokość 1,30 m

9. a/ Mławska 3

b/ rów łącznikowy osłonięty wałem z kamieni i ziemi

c/ głębokość 0,80 m; szerokość 1 m; wysokość wału 1,10 m

10. a/ Mławska 5

b/ na wysokości domów nr 5 i 6 rów łącznikowy, od Franciszkańskiej osłonięty wałem z kamieni i ziemi

c/ długość 14 m; głębokość 1,50 m; szerokość 1,20 m; wysokość wału 1 m

11. a/ wylot Świętojerskiej przy Nowiniarskiej 13

b/ barykada z płyt chodnikowych, ziemi, kamieni; rów przeciwczołgowy

c/ długość 8 m; szerokość 2,50 m; wysokość 1,50 m; głębokość rowu 1,50 m; szerokość rowu 2,50 m

Inwentaryzacja barykad P4 (Czerniaków), sporządzona przez M. Łaszkiewicza:

1. a/ lokalizacja- Okrąg 3, Okrąg 2

b/ opis- zbudowana z płyt chodnikowych, cegieł i kamieni, wykop ziemny;

c/ wymiary- długość 18,20 m; wysokość 1,90 m; szerokość szczytu 1 m; szerokość podstawy 2,20 m; głębokość wykopu 1,80 m; szerokość wykopu 2 m

2. a/ Ludna 16, róg Ludnej i Czerniakowskiej

b/ barykada z płyt chodnikowych, kamiennej kostki, piasku i bloków betonowych

c/ długość 28 m; szerokość 3,80 m; wysokość 1,60 m

3. a/ Ludna- Gazownia, do rogu Ludna-Okrąg

b/ wagonetki, żelaziwo, kamienie i płyty chodnikowe

c/ długość 27,60 m; szerokość szczytu 1,20 m; szerokość podstawy 2,40 m; wysokość 1,60 m

4. a/ Okrąg 1, Okrąg róg Czerniakowskiej

b/ wykop ziemny

c/ długość 32 m; wysokość 1,40 m; szerokość 1,20 m

5. a/ róg Okrąg 1 do Czerniakowskiej

b/ płyty chodnikowe, piasek, żelaziwo, kamienie; wykop ziemny

c/ długość 28 m; wysokość 1,60 m; szerokość 1,30 m; głębokość rowu 1,50 m; szerokość 1,20 m

5. a/ Wilanowska 18/20

b/ płyty chodnikowe, kamienna kostka, piasek; wykop ziemny

c/ barykada długość 18 m; wysokość 1,30 m; szerokość 4,10 m; rów wysokość 1,30 m; szerokość 1,20 m

6. a/ Wilanowska między narożnymi budynkami przy Czerniakowskiej

b/ płyty chodnikowe, piasek, cegły, kamienie i rozbite samochody

c/ długość 18,40 m; wysokość 1,40 m; szerokość podstawy 2,70 m; szerokość szczytu 1,30 m

7. a/ Książęca 7 do kamiennego ogrodzenia szpitala św. Łazarza

b/ płyty chodnikowe, bloki betonowe, cegły, kamienie i żelaziwo

c/ długość 18 m; wysokość 1,60 m; szerokość podstawy 2,80 m; szerokość szczytu 1,80 m

8. a/ Książęca 4 do 21

b/ płyty chodnikowe, bloki betonowe, kamienie, żelaziwa i cegły

c/ długość 17,80 m; wysokość 1,60 m; szerokość 2,80 m

9. a/ Książęca 21

b/ bunkier w płyt chodnikowych przy murze domu

c/ długość muru 2,30 m; wysokość 1,70 m

10. a/ Książęca 16

b/ bunkier w płyt chodnikowych

c/ długość muru 3 m; wysokość 1,60 m

To by było na razie na tyle. Nie umieszczałem informacji na temat barykad bronionych przez batalion w ostatnich dwóch dniach sierpnia, tuż przed opuszczeniem kotła staromiejskiego, ani tych z Mokotowa, gdyż zwyczajnie nie jestem pewien, które to dokładnie były, a nie chcę strzelać. Niemniej jeśli ktoś zna ich lokalizację, prosiłbym o info tutaj, wtedy listę uzupełnię. Także odnośnie tych podanych z chęcią wysłucham uwag i poprawek.

[Albinos]

Uzupełnienia powyższej listy o kilka istotnych faktów:

ad. Inwentaryzacja barykad W2 (Wola), sporządzona przez J. Bińkowską (kwiecień '45):

11. a/ Karolkowa przy Żytniej

b/ j.w.

b/ płyty chodnikowe, kamienie i ziemia

c/ wysokość 1,70 m; szerokość 2,50 m

W dniu 7 sierpnia zajmujący stanowisko na tej barykadzie plut. Tadeusz Sobolewski "Boyzym", z kompanii "Motyla", zniszczył strzałem z PIATa czołg. Niemcy odholowali go pod osłoną nocy.

ad. Inwentaryzacja barykad St9 (Muranów), sporządzona przez T. Wasiaka (24 kwietnia '45):

7. a/ Sierakowska 5-4

b/ tunel między domami nr 4 i 5

c/ wysokość 0,70 m; szerokość 1 m; dno 1,20 m pod ulicą,

Przejścia podziemne zostały wykonane około 15 sierpnia. Pracami nad budową dwóch przejść pod Sierakowską i jednego pod ul. Przebieg (na wykazie nie zostało zaznaczone), kierował sierż. Antoni Langner "Douglas". Rozkaz do wykonania ich wydał por. Zygmunt Jędrzejewski "Jędras". Całą pracę wykonali zapewne tramwajarze zatrudnieni w remizie muranowskiej.

8. a/ Pokorna róg Żoliborskiej

b/ wagoniki kolejowe i wózki ZOM napełnione gruzem

c/ szerokość 4 m; wysokość wagoników 1,80 m; wysokość barykady 2,50 m

9. a/ Pokorna róg Muranowskiej

b/ wagoniki kolejki wąskotorowej napełnione gruzem

c/ szerokość 4 m; wysokość wagoników 1,80 m; wysokość barykady 2,50 m

U zbiegu Pokornej i Muranowskiej, na placu Muranowskim, Niemcy ustawili gniazda km-ów w bunkrze, który wcześniej służył za wartownię przy wejściu do getta. Około 15 sierpnia podczas walk obronnych przed natarciem niemieckiej piechoty, wspartej czołgiem, żołnierze z oddziału "Cedry" zniszczyli owe gniazdo. Natarcie zostało odparte.

ad. Inwentaryzacja barykad St7 (Stare Miasto), sporządzona przez Z. Kraca (25 kwietnia '45):

4. a/ wylot Sapieżyńskiej do Bonifraterskiej

b/ nasyp ziemny; rów przeciwczołgowy; zapora z płyt chodnikowych; kolejny nasyp ziemny; dwa wozy ciężarowe (wojskowy i prywatny)

c/ nasyp I-szy wysokość 1,30 m; długość 14 m; szerokość 2 m; rów przeciwczołgowy głębokość 1-1,50 m; szerokość 4 m; zapora z płyt wysokość 0,80 m; szerokość 1,80-0,40 m; nasyp II-gi wysokość 0,60 m; szerokość 1,60 m; długość 7 m

W dniach 24-25 bądź 25-26 sierpnia (istnieją dwie wersje), w obronie barykady oraz zabudowań kompleksu kościelno-szpitalnego św. Jana Bożego brali udział żołnierze plutonu por. Michała Panasika "Szczęsnego" (wcześniej "Miotła"), z kompanii por. Zdzisława Zołocińskiego "Piotra". Zabudowań od 21-30 sierpnia bronili z "Czaty" żołnierze kompanii por. Józefa Kaczmarka "Rolicza", por. Zdzisława Zołocińskiego "Piotra" i plutonu ppor. Witolda Popławskiego "Drzewicy".

Między Wójtowską a bramą PWPW na Zakroczymskiej znajdowała się barykada zbudowana najprawdopodobniej z beczek napełnionych wodą. W dniu 28 sierpnia Niemcy zapędzili ludność cywilną do rozbiórki tej barykady. Oficer niemiecki kierujący pracami został zabity bądź zraniony przez strzelca wyborowego z plutonu kombinowanego baonu mjr. "Witolda", który obsadzał skrzydło od strony Wójtowskiej, wypalonych zabudowań koszar sapieżyńskich. Około 17 na barykadę runęła ściana domu stojącego przy Zakroczymskiej, po stronie nieparzystej. Barykada nie została odkryta przez inwentaryzatora.

ad. Inwentaryzacja barykad P4 (Czerniaków), sporządzona przez M. Łaszkiewicza:

Wykaz nie uwzględniał barykady z wykopem na łuku ul. Okrąg między zewnętrznym skrajem budynku przy Okrąg 3c a Domem Włókna Polskiego po parzystej stronie ulicy. Frontem była skierowana w stronę Ludnej i magazynów wojskowych przy Solcu, zamykając obustronnie zabudowany odcinek ul. Okrąg. W dniach 16-17 września obsadzali ją żołnierze z plutonu por. Jana Ciecierskiego "Grabowskiego" i 9. pp 3. DP.

[Albinos]

Ciekawy fragment na temat "Czaty" w monografii plutonu pancernego podaje A. Wyganowska-Eriksson:

Siódmego sierpnia rozpoczęła się moja służba na Starym Mieście. Przez pierwsze dwa dni przydzielono nas obie z Baśką do pomocy dwu rusznikarzom, którzy rozlokowali się w obszernej bramie przy Franciszkańskiej 12. Mieli ono doprawdy złote ręce. Broń wszelkiego rodzaju naprawiali szybko i prawie zawsze z dobrym skutkiem. Głównym zadaniem była naprawa cekaemów i erkaemów, niekiedy bardzo skomplikowana, wymagająca dużo czasu i wysiłku. Rusznikarze pracowali bez przerwy, a my podawałyśmy narzędzia, podtrzymywały, przenosiły, ładowały naboje na taśmy itp. Po dwóch dniach rusznikarnię przeniesiono do prawej oficyny, a do bramy wprowadzono nasze ciężarówki i obito je grubą blachą. Roboty miały charakter tajny.

W "Czacie" panował dryl wojskowy. Żołnierzy bez stopnia postanowiono doszkolić. Dzięki mojemu szkoleniu wojskowemu w czasie okupacji otrzymałem stopień strzelca. Szkolenie prowadził początkowo sierżant "Mohort". Odbywało się ono codziennie punktualnie o godzinie 6.00 rano. Następnym szkoleniowcem był por. "Funguz", "Brzechwa" (Roman Grzybowski). Warunki jednak sprawiły, że nie trwało to długo.

Bywały noce bez snu: cały oddział wychodził na plac Krasińskich, przygotowywał ogniska i oczekiwał na zrzuty, które faktycznie parę razy się odbyły. Duże metalowe podłużne pojemniki zawierały przeważnie broń, ale mało amunicji. Niczego nie wolno było "zafasować", wszystko odnoszono do dowództwa Starego Miasta.

W czasie wyczekiwania na zrzuty zamykano bramę i stawiano wartownika. Dwa razy pełniłam tę funkcję. Por. "Jagoda" dawał mi do ręki swoją "siódemkę" typu FN, podawał hasło i odzew danego dnia. Te hasła i odzewy były typowo polskie, na przykład: Gdańsk-Gdynia, Kraków-Wawel, Bug-Narew itp. Gdyby Niemcy szturmowali bramę- miałam strzelać.

W wolnych chwilach każdy, kto mógł, chodził w odwiedziny do rannych do szpitala Jana Bożego. Tam było zawsze wesoło. Korytarze wypełniał śpiew dziewcząt-żołnierzy. Śpiewały naprawdę pięknie przy akompaniamencie gitary. Rannych było tak dużo, że brakowało łóżek. Nasi koledzy z "Czaty" leżeli w sali na rozłożonych na podłodze materacach. Usiłowali pozdrawiać nas uśmiechem, ale nie zawsze im się to udawało. Interesowali się najbardziej tym, co działo się na linii i jaka sytuacja była u "Radosława" na Woli. Odwiedzinom, opowiadaniom i żartom nie było końca. Trwało to dopóty, dopóki Niemcy nie wypatrzyli stałego ruchu na Bonifraterskiej i nie wstrzelali się w nią granatnikami.

Za: A. Wyganowska-Eriksson, Pluton pancerny w Powstaniu Warszawskim, Warszawa 1994, s. 135-136.

[Albinos]

Ostatnio zaczęła mnie zastanawiać sprawa żołnierzy "Czaty", którzy wyszli z miasta z cywilami, aby kontynuować działalność konspiracyjną. Według tego co w jednym z wywiadów mówił gen. Ścibor-Rylski, byli to: mjr Tadeusz Runge "Witold", kpt. Zbigniew Ścibor-Rylski "Motyl", ppor. Jan Popowski "Podkowa", plut. Tadeusz Janowski "Sereda" i Mieczysław Żabicki "Pokrzywa". Tymczasem ostatnio (źródła nie pomnę...), natknąłem się na informację, iż podobną działalność prowadził również por. Kazimierz Augustowski "Jagoda". Proponowano ją także por. Zygmuntowi Jędrzejewskiemu "Jędrasowi". Dysponuje ktoś może, sprawdzonym zestawem nazwisk, w tym temacie?

[Albinos]

W ostatnio dodanym biogramie ppor. "Podkowy", pojawił się taki fragment:

Przepływa na drugi brzeg łodzią wraz z kpt.Czarnym , łączn.Kają , sanit.Ksenia , Adamem Romanem i jeszcze jednym żołnierzem Czaty. Przewieziony do szpitala polowego w Aninie.

Inna wersja podaje , że był jednym z pięciu(ośmiu) żołnierzy z Czaty wyznaczonych do dalszej walki w konspiracji już po zakończeniu Powstania i znalazł sie w obozie przejściowym w Pruszkowie. ???

Czy mógłbym prosić o nazwiska tych ośmiu żołnierzy? Dotąd znałem jedynie sześć (podane w poście powyżej)... Co do wersji. Z czyjej relacji znamy tą o przepłynięciu przez Wisłę? Wersja z Pruszkowem jest dość prawdopodobna. Według relacji Zygmunta Jędrzejewskiego, trafiła tam spora część żołnierzy "Czaty", kilku z gipsem, choć nie było takiej potrzeby. Skoro do dalszej konspiracji poszło 5-8 żołnierzy, to dość realne wydaje mi się, że wyszli razem, wyznaczeni do tego przez dowództwo...

[grzegorz]

Cezaria Iljin-Szymańska ps.Kaja -Kpt. Sęp , Rafał , Czarny : od legendy Hubala - do Wronek

W tej pozycji znajdziesz informacje na temat przeprawy ppor.Podkowy na drugi brzeg. W książce są też

zdjęcia ze spotkania w domu państwa Szymańskich. Jest na nich pan Popowski i jego przyjaciel pan Żabicki

w Powstaniu pchor.Pokrzywa. Były spotkania, wspomnienia.Kontakty po Powstaniu były utrzymywane .